امەريكالىقتار 5 قاراشادا، ياعني بۇگىن جاڭا پرەزيدەنتتى تاڭداۋ ءۇشىن داۋىس بەرە باستادى. بۇل - امەريكالىقتار ءۇشىن عانا ەمەس، جاھان ەلدەرى ءۇشىن دە ايتۋلى وقيعا.
وسى تۇستا Dalanews.kz ل.ن. گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى ساياساتتانۋ كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى م.ا. جانات مومىنقۇلوۆتىڭ پىكىرىن، بولجامىن سۇرادى.
سايلاۋ اياسىندا دەموكراتيالىق پارتيانىڭ كانديداتى، اقش-تىڭ قازىرگى ۆيسە-پرەزيدەنتى كامالا حارريس پەن رەسپۋبليكاشىلار اتىنان كانديدات، اقش-تىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى دونالد ترامپ اراسىندا دەباتتار ءوتتى.
الەم كوز تىككەن سايلاۋعا ساراپشىلاردىڭ بولجامى دا ءارتۇرلى. ساياساتتانۋشى جانات مومىنقۇلوۆتىڭ سوزىنشە، پرەزيدەنتتىك سايلاۋ امەريكا تاريحىنداعى ەڭ قىزۋ تالقىلاناتىن، كوپ شۋ شىعاراتىن سايلاۋلاردىڭ ءبىرى بولاتىن ءتۇرى بار.
جانات مومىنقۇلوۆ
"ترامپتىڭ قايتىپ كەلۋى، امەريكانىڭ ىشىندەگى ءبولىنىس وسىنى مەڭزەپ تۇر. بۇل سايلاۋدىڭ ناتيجەلەرى ۋكراينا مەن رەسەي سوعىسىن، تاياۋ شىعىستاعى شيەلەنىستەردى، قىتاي-تايۆان ماسەلەلەرىن جانە باسقا دا الەمدىك ساياساتتىڭ وتە وزەكتى ماسەلەلەرىن قوزعايدى. ويتكەنى ترامپ - ادام بولجاپ بولمايتىن تۇلعا. ودان كەيبىر كۇشتەردىڭ ءوزى قورقىپ وتىر دەۋگە بولادى. مىسالى، قىتايعا تۇرپىدەي ءتيۋى مۇمكىن، ءيزرايلدى اشىق قولداۋى مۇمكىن. وتە قايشىلىقتى تۇلعا. ءقازىر امەريكانىڭ شتاتتارىندا، الەمدە ەڭ كوپ تالقىلاناتىن تاقىرىپ وسى ترامپ بولىپ تۇر"، - دەدى ساراپشى.
ساياساتتانۋشى امەريكاداعى سايلاۋدىڭ بىزگە دە اسەر ەتەتىنىن جەتكىزدى.
"ترامپ الەمدىك ساياساتتا ويىپ تۇرىپ ورىن الادى. ونىڭ ۇستىنە قازىرگىدەي داعدارىس، سوعىس جاعدايىندا ونىڭ ءىس-قيمىلى - ءبارى وتە ماڭىزدى. ءبىراق حارريس قالعان جاعدايدا امەريكانىڭ وسى ساياساتى جالعاسا بەرەدى. قىتايعا، رەسەيگە، يرانعا قاتىستى شەكتەۋ، تەجەۋ ساياساتى جۇرەدى.
مەنىڭ ويىمشا، ءحارريستىڭ جەڭىسىنە قۋانامىز. ال ترامپ كەلەتىن بولسا، رەسەيمەن قارىم-قاتىناسىنداعى وزگەرىستەر ورتالىق ازياعا، بىزگە سالقىن اسەر ەتەدى. ءبارى اينالىپ كەلگەندە حالىقارالىق جۇيەگە اسەر ەتەدى. ءبىز بولجاپ بولمايتىن وقيعالار باستالىپ كەتۋى مۇمكىن. حارريس ورتالىق ازياعا جاڭا ءبىر كوزقاراس تانىتۋى مۇمكىن، ول - اق ءۇيدىڭ ماڭىنداعى بيۋروكراتتاردىڭ وكىلى، تۇراقتىلىقتىڭ "گارانتياسى". ال ترامپ كەلسە، ۋكرايناداعى جاعداي ۇزاققا سوزىلاتىن داۋعا اينالۋى مۇمكىن. سوندىقتان، مەنىڭ ويىمشا، ءحارريستىڭ كەلگەنى قازاقستانعا ءتيىمدى. ورتالىق ازياعا تىكەلەي اسەرى بولماسا دا، شەشىمدەرى ارقىلى اينالىپ كەلگەندە اسەرى بولادى"، - دەيدى ول.
جانات مومىنقۇلوۆ سايلاۋعا قاتىستى بولجامىن دا جاسادى.
"ءحارريستىڭ دە جەڭۋ مۇمكىندىگى مول، ول ءالى دە الدا كەلە جاتىر. 80 ميللياردەر حارريسكە جاق. ەلۋ شاقتى ميللياردەر ترامپقا جاق. امەريكانىڭ ەڭ باي ادامى يلون ماسكتىڭ دا ترامپقا قولداۋ كورسەتۋى سايلاۋعا دا اسەر ەتۋى مۇمكىن.
بۇل سايلاۋدا كىم جەڭەتىنىن ناقتى ايتا الماساق تا، كوپتەگەن ساراپشى حارريس جەڭەتىنىن بولجاپ وتىر. ال كوپتەگەن اۋقاتتى ادام "ترامپ بولادى" دەپ وتىر. كوپتەگەن ساراپشى "ترامپ جەڭسە، ءۇشىنشى دۇنيەجۇزىلىكتى سوعىستى بولدىرمايدى، سوعىستاردى توقتاتادى" دەيدى. ءبىراق كەرىسىنشە، مەنىڭ ويىمشا، ترامپتىڭ ساياساتىنىڭ ناتيجەسى رەتىندە، بايدەننىڭ كەزىندە بۇل سوعىستار باستالدى"، - دەدى ساراپشى.
بۇعان دەيىن ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى تيمۋر سۇلەيمەنوۆ ءماجىلىس كۋلۋارىندا اقش-تاعى سايلاۋدىڭ دوللار-تەڭگە باعامىنا اسەرى تۋرالى ايتقان بولاتىن.
"بىرىنشىدەن، اقش-تاعى سايلاۋ. بۇل - ماڭىزدى ماكروەكونوميكالىق فاكتور، ول بەلگىلى ءبىر جاققا قاراي اسەر ەتۋى مۇمكىن. ويتكەنى پرەزيدەنتتىككە ۇمىتكەرلەردىڭ مىقتى ەكونوميكالىق باعدارلامالارى بار. ونىڭ ىشىندە مۇنايعا قاتىستى دا باعدارلامالارى بار"، - دەدى ول.
