زاڭگەر، قۇقىق قورعاۋشى امانگەلدى شورمانبايەۆ ەلدە كەيىنگى كەزدە بولىپ جاتقان ءبىرقاتار ماڭىزدى جايتقا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى، - دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
29 ساۋىردە بيلىك پەن لاۋازىمدىق وكىلەتتىگىن اسىرا پايدالانىپ، اۋىر زارداپتارعا اكەپ سوققانى ءۇشىن بۇرىنعى ىشكى ىستەر ءمينيسترى ەرلان تۇرعىمبايەۆ ۇستالدى. باس پروكۋراتۋرا قىلمىستىق ىستە مەملەكەتتىك قۇپيا مالىمەتتەر بولۋىنا بايلانىستى سوتالدى تەرگەپ-تەكسەرۋدىڭ باسقا دەرەكتەرى جاريالانبايتىنىن حابارلادى. وسى تۇستا ساراپشى شورمانبايەۆ ەكس-شەنەۋنىك تۇرعىمبايەۆتىڭ ۇستالۋىنا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى.
"2022 جىلعى 5،6،7 قاڭتارداعى قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ بۇكىل مۇشەسىنىڭ سول كۇندەگى ىس-ارەكەتتەرى تاۋەلسىز تۇردە تەرگەلۋى كەرەك. ارينە، سونىڭ ىشىندە تۇرعىمبايەۆ تا بار. قاۋىپسىزدىك كوميتەتى مۇشەلەرىنە كىرەتىن تۇلعالاردىڭ جانە ولار باسقارىپ وتىرعان ورگاندارىنىڭ سول كەزدەگى ىس-ارەكەتتەرى، قانداي بۇيرىق بەرگەنى، قانشالىقتى زاڭدى بولعانى، زاڭسىز بولعانى - سونىڭ ءبارى تەرگەۋدەن ءوتۋى كەرەك. جەكە-جەكە ىستەر قوزعالاتىن بولسا، وندا تۇگەل نە بولعانىن، كىم كىمنىڭ بۇيرىعىن ورىنداعانىن، كىم كىمنىڭ بۇيرىعىن ورىندامادى، كىم قىلمىس جاسادى، كىم جاساعان جوق - ونىڭ ءبارىن بىلە المايمىز.
ول ىستەر قۇپيا تۇردە وتسە، بيلىكتەگىلەردىڭ وز-وزدەرىمەن تەكەتىرەس جاساپ جاتقانىنىڭ كورىنىسى بولۋى مۇمكىن دەپ ويلايمىن. جابىق تۇردە وتسە (تۇرعىمبايەۆ ءىسى - ەسك.)، قانداي ايىپ تاعىلاتىنى، ءىس جۇزىندە سولاي ما، جوق پا، ونى بىلە المايمىز. ول كىسىنىڭ ارەكەتتەرى ناقتى قانداي زيان كەلتىرگەنى تۋرالى جالپى قوعام بولىپ بىلۋگە تولىقتاي قۇقىعىمىز بار، ءبىلۋىمىز كەرەك. مەنىڭ بولجامىم بويىنشا بۇل ءىس تە (تۇرعىمبايەۆ ءىسى - ەسك.) جابىق وتەدى. ول قۇپيا تۇردە وتەتىن بولسا، بۇل جەردە ساياسي استارى بار ەكەنىن كورسەتۋى مۇمكىن"، - دەدى ساراپشى.
قۇقىق قورعاۋشى ءقازىر قوعامدى الاڭداتىپ وتىرعان بيشىمبايەۆ ىسىنە قاتىستى ۇستانىمىن ايتتى.
"...بيلىك ءوز جۇمىسىن كورسەتۋ ءۇشىن كەيبىر وسىنداي ىستەردى اشىپ كورسەتۋىنە ءماجبۇر بولادى. ايتپەسە مەملەكەتكە ەشكىم سەنبەيدى. ءبىزدىڭ بيلىك بۇكىل جۇيەنى اشىپ كورسەتۋگە دايىن ەمەس. سەبەبى بىلىقتار وتە كوپ. سول سەبەپتەن سپەكتاكل تۇرىندەگى كەيبىر-كەيبىر ىستەردى كورسەتۋ ارقىلى قولدان جاساعان اشىقتىقتى (كورىپ وتىرمىز - ەسك.). قوعام تاراپىنان ءبىز بۇكىل سوت جۇيەسىن اشۋدى تالاپ ەتۋىمىز كەرەك. سەبەبى بىرەن-ساران كورسەتىلگەن ىستەر قوعامنىڭ بيلىككە سەنىمىن ەشقاشان دا ارتتىرمايدى. ول ۋاقىتشا عانا ەففەكت بەرەدى. ءىس بىتكەننەن كەيىن ونى ۇمىتادى"، - دەدى ول.
سونىمەن قاتار، امانگەلدى شورمانبايەۆ سۋديالارعا قاتىستى قانداي ماسەلەلەر بار ەكەنىن ايتتى.
"مەن بىلەتىن بىرنارسەم بار، سۋديالار وتستاۆكاعا شىعا المايدى. وتستاۆكا قانشاما جىل وتكەننەن كەيىن عانا بەرىلەدى. وتستاۆكاعا دەيىن سۋديالار كەز كەلگەن ۋاقىتتا جۇمىستان شىعا الۋ، جۇمىستان ايرىلۋ ماسەلەسىنەن قورقادى. سەبەبى وتستاۆكادان ايرىلادى. جۇمىستان شىعادى دا كادىمگى ادام سياقتى جۇمىس ىستەي باستايدى، ياعني ولاردىڭ ماتەريالدىق جاعدايلارى قامتاماسىز ەتىلمەيدى. سول سەبەپتەن 40-تان اسقان سۋديالار وسى ماسەلەگە قاتتى الاڭدايدى جانە دە باسقا ءبىر ماسەلەلەر بار. جەمقورلار كوپ. ولار پارا الادى. پارا الادى دا، ورگاندار ونىڭ ءبارىن، قاي ىستە كىمنەن العانىن بىلەدى. سول سەبەپتەن ولاردىڭ ۇستىنەن كومپرومات وتە كوپ بولۋى مۇمكىن. ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك، پوليسيا بولسىن، انتيكور بولسىن، سولاردىڭ قولىندا سۋدياعا قارسى كومپرومات بولسا، سۋديانىڭ شەشىمىمەن ولار بيلەيدى. وسى ماسەلەنىڭ بارىنەن ارىلۋ ءۇشىن ۇلكەن رەفورما كەرەك"، - دەپ تۇيىندەدى زاڭگەر.
ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن دوسىم ساتپايەۆ "سامات ءابىش اعاسىنىڭ ارقاسىندا "امان" قالعانىن، ءبىراق تۇرعىمبايەۆقا مۇنداي تارتۋ جاسالمايتىنىن مالىمدەدى.
ساتپايەۆتىڭ پىكىرىنشە، ەكس-مينيسترگە سامات ءابىش سەكىلدى قىزمەتتىك وكىلەتتىكتى اسىرا پايدالاندى دەگەن ايىپ تاعىلعان.
"سامات شىمىلدىقتىڭ ىشىندەگى، ەل كوزىنەن تاسادا جۇرگىزىلگەن كەلىسسوز ارقاسىندا اباقتىدان امان قالدى. ءبىراق تۇرعىمبايەۆقا مۇنداي تارتۋ جاسالمايدى. جازادان قۇتىلىپ كەتكەن نازاربايەۆتىڭ نەمەرە ىنىسىنەن كەيىن بيلىك ءوز كىناسىن جۋىپ-شايۋعا تىرىسادى. اشىعىن ايتقاندا بۇل ەكەۋى دە قاڭتاردان كەيىن ىلە-شالا قاماۋعا الىنىپ، ءقازىر زىنداندا جاتۋى ءتيىس ەدى. ءبىراق بۇل قازاقستان عوي. توقايەۆتى شاتاستىرعان تۇرعىمبايەۆ پرەزيدەنتتىڭ كەڭەسشىسى بولىپ كەتتى، ءتىپتى شىۇ-دا دا شامالى ۋاقىت جۇمىس ىستەدى. ياعني، وسى ۋاقىتقا دەيىن بيلىك "تۇرعىمبايەۆتى نە ىستەيمىز" دەگەن ساۋالعا باس قاتىرىپ كەلدى. جازالايمىز با الدە راقىمشىلىق ەتەمىز بە دەگەن ماسەلە كۇن تارتىبىندە تۇردى"، - دەيدى ساتپايەۆ.
ونىڭ ايتۋىنشا، جاڭا قازاقستان وپپوزيسيا وكىلدەرىن بۇلايشا مايموڭكەلەتپەيدى. وسى ەكى جىل ىشىندە جۇيە بيلىككە قارسى بەلسەندىلەردى توپ-توبىمەن ۇستاپ، سوتتاپ، تۇرمەگە جاپقان.
"بۇل بيلىك ءۇشىن بىرەن-ساران وپپوزيسيا بەلسەندىلەرى جۇيەنىڭ ساياسي قارسىلاسى رەتىندە تۇرعىمبايەۆقا قاراعاندا الدەقايدا ءقاۋىپتى ەكەنىن كورسەتەدى. ەكس-مينيستر قاڭتارداعى قانتوگىس ءۇشىن ءبىرىنشى كەزەكتە جاۋاپتى جانە سول ءۇشىن دەرەۋ جازاعا تارتىلۋى ءتيىس تۇلعا ەدى. سوعان قاراماستان ول ەكى جىلدان استام ۋاقىت بويى ەركىندىكتە ءجۇردى. ياعني، كىمدى تۇرمەگە جابۋدى، كىمدى سوتتاۋدى، كىمدى جازالاۋدى نەمەسە كەشىرۋدى بيلىكتىڭ ءوزى عانا شەشەدى دەگەن ءسوز"، - دەيدى ساتپايەۆ.
سونىمەن قاتار، ول تۇرعىمبايەۆ سوتى دا جابىق جاعدايدا ءوتۋى مۇمكىن ەكەنىن بولجادى.
"سامات ءابىشتىڭ، قايرات ساتىبالدىنىڭ سوتى بيشىمبايەۆتىكى سەكىلدى اشىق، تىكەلەي ەفيردە ءوتۋى كەرەك ەدى. حالىق ءۇشىن قۋاندىقتىڭ پروسەسىنە قاراعاندا "ەسكى قازاقستاننىڭ" قىلمىسىن اشكەرەلەۋ ماڭىزدى. تۇسىنگەنىم، تۇرعىمبايەۆتىڭ سوتى دا جابىق جاعدايدا وتەدى. اشىق سوت وتىرىسىن وتكىزۋ بيلىككە ءتيىمدى ەمەس"، - دەيدى ساتپايەۆ.