"ءتىپتى جاۋىما مۇنداي تىلەگىم كەلمەيدى": جازىقسىز سوتتالعان ماڭعىستاۋلىق ادىلدىك ءۇشىن كۇرەسۋدە

قاراكوز امانتاي 18 ناۋ. 2024 12:03 4521

ماڭعىستاۋلىق ومىربەك نۇرعالييەۆ 2،5 جىل جازىقسىز تەمىر تورعا قامالعان. وسى تۇستا ول ادىلدىككە قول جەتكىزىپ، ءىستى جوعارى سوتقا اپارۋ ءۇشىن پاتەرى مەن كولىگىن ساتۋىنا تۋرا كەلگەن. ناتيجەسىندە ماڭعىستاۋ بيلەرىنىڭ زاڭسىز شەشىمدەرى كۇشىن جويعان. ءقازىر بۇرىنعى كەدەنشى تۇرمەدە وتكىزگەن جىلدارى ءۇشىن مەملەكەتتەن مورالدىق جانە ماتەريالدىق وتەماقى ءوندىرىپ الۋ جانە مەملەكەتتىك قىزمەتتە جۇمىس ىستەۋگە تىيىم سالۋ قۇقىعىن الىپ تاستاۋ ءۇشىن كۇرەسىپ جاتىر، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.

ۆرەميا باسىلىمىنىڭ مالىمەتىنشە، اتالمىش وقيعا ەكى جىل بۇرىن "قۇرىق" كەدەن بەكەتىنىڭ قىزمەتكەرىنە قاتىستى ءىستى تەرگەۋ كەزىندە قازاقستانعا اۆتوموبيلدەردى اكەلۋدىڭ زاڭسىز سحەماسى اشكەرەلەنگەن كەزدە ورىن العان.

"زاڭناماعا سايكەس، گرۋزيادان اكەلىنگەن اۆتوموبيلدەر ۋاقىتشا ەسەپكە قويىلاتىن. ءۇش اي ىشىندە بارلىق كەدەندىك تولەمدەر مەن سالىقتاردى تولەۋ قاجەت بولدى. ەگەر وسى مەرزىمنەن كەيىن رەسىمدەۋ جۇرگىزىلمەسە، وندا مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتى (مكك) وسى اۆتوموبيلدەردى ىزدەستىرۋگە جانە كەدەندىك تولەمدەر مەن سالىقتاردى ءوندىرىپ الۋعا شارالار قابىلداۋى كەرەك ەدى. الايدا 185 كولىك ۋاقىتشا كەدەندىك دەكلاراسيادان وتپەي كەدەندىك تولەمدەر مەن سالىقتاردى تولەمەي پوليسيادا ەسەپكە الىنعان. وسى وقيعاعا كىنالى رەتىندە 2021 جىلى قاراقيا سوتىندا تەڭىز پورتىنداعى "قۇرىق" كەدەن بەكەتىنىڭ قىزمەتكەرى ومىربەك نۇرعالييەۆ ايىپتالعان"، - دەيدى باسىلىم.

ول قك-نىڭ 361-بابى ("لاۋازىمدىق وكىلەتتىكتەردى تەرىس پايدالانۋ") جانە قك-نىڭ 369-بابى ("قىزمەتتىك جالعاندىق جاساۋ") بويىنشا كىنالى دەپ تانىلىپ، ءۇش جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى. سونىمەن قاتار ايىپتالۋشى مەملەكەت كىرىسىنە 1 ميلليارد 37 ميلليون تەڭگەدەن استام اقشا تولەۋ قاجەت بولدى. تەرگەۋشىلەر سوتتالۋشىنىڭ 185 كولىكتى ەسەپتەن شىعارۋ كەزىندە كەلتىرگەن زالالىن سولاي باعالادى.

“ماعان ەڭ كوپ ءقاۋىپ توندىرگەنى تارتىپتىك جازا بولدى. سەبەبى كولىكتەر 2018-2019 جىلدارى، ياعني مەن كەدەن بەكەتىندە جۇمىس ىستەمەگەن كەزدە اكەلىنگەن. سونىمەن قاتار تەرگەۋ بارىسىندا ولاردىڭ قانداي دا ءبىر جولمەن كەدەندىك دەكلاراسياسىز، كەدەندىك تولەمدەر مەن سالىقتاردى تولەمەي اكىمشىلىك پوليسيادا  مەملەكەتتىك ەسەپكە قويىلعانى بەلگىلى بولدى. ءبىراق وڭىرلىك ەكونوميكالىق تەرگەۋ دەپارتامەنتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى كولىكتەردى اكەلۋ مەن زاڭداستىرۋدىڭ سۇر سىزباسىن سوڭىنا دەيىن اشۋدىڭ ورنىنا مەنى كىنالاپ، ميللياردتاعان شىعىن كەلتىردى”، - دەپ ەسكە الادى ومىربەك نۇرعالييەۆ.

وسىلايشا ءبىر جىلدان استام ۋاقىت بويى ول ادىلدىككە جەتۋ ءۇشىن، ونىڭ ادۆوكاتتارى باس پروكۋراتۋراعا، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە، ماجىلىسمەندەرگە ونداعان شاعىمدار جازادى.

2023 جىلدىڭ مامىرىندا جوعارعى سوت بۇل ءىس بويىنشا ماڭعىستاۋ سوتتارىنىڭ بۇرىن شىعارىلعان شەشىمدەرىن، سونىڭ ىشىندە ماتەريالدىق زالالدى جويىپ، ءىستى جاڭا تەرگەۋگە جىبەرەدى.

ءبىر ايدان كەيىن ماڭعىستاۋ سوتى وسى ءىس بويىنشا جاڭا شەشىم شىعارادى، وندا ومىربەك نۇرعالييەۆ "نەمقۇرايلىلىق" بابى بويىنشا عانا كىنالى دەپ تانىلىپ، وعان باس بوستاندىعىن شەكتەۋ تۇرىندە التى اي جازا تاعايىندالادى.

وسى تۇستا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى جەدەل قيمىلداپ، ءبىر اي ىشىندە اتالمىش ءىستى زەرتتەپ، ونى تەز ارادا سوتقا تاپسىردى. دەگەنمەن وسى ۋاقىتقا دەيىن ەشكىم وسى سۇر سحەما بويىنشا قانشا كولىك اكەلىنگەنىن جانە ولاردىڭ قانشاسى پوليسەيلەردىڭ قاتىسۋىمەن زاڭسىز زاڭداستىرىلعانىن، سونداي-اق قانشاسى ەۋرازيالىق وداقتىڭ باسقا ەلدەرىنە ساتىلعانى انىقتالعان جوق.

“ماڭعىستاۋ سوتى قىلمىستىق كودەكستىڭ ونشا اۋىر ەمەس بابى بويىنشا جوعارعى سوت كۇشىن جويعان شەشىمدەردى ايتپاي، سوتقا دەيىنگى تەرگەپ-تەرگەۋسىز، تەك كولىك پروكۋرورىنىڭ جاڭا ايىپتاۋ اكتىسى نەگىزىندە جاڭا ۇكىم شىعاردى. ياعني، قايتا دايارلاۋ ارەكەتتەرى بولعان جوق. سوندىقتان بۇگىنگى كۇنگە دەيىن ەكى دالەلدى جوققا شىعارۋعا بولمايدى: ياعني، قىلمىستىق كودەكستىڭ 361 جانە 369-باپتارى بويىنشا مەنىڭ كىنامنىڭ بولماۋى جانە مەنى 2،5 جىلعا زاڭسىز باس بوستاندىعىنان ايىرۋ”، - دەيدى بۇرىنعى كەدەن قىزمەتكەرى.

سونىمەن قاتار ومىربەك نۇرعالييەۆكە شىعارىلعان جاڭا مەرزىم كۇشىن جويعان. ويتكەنى وعان قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىنا وراي راقىمشىلىق بەردى. وسىدان كەيىن ەر ادام مورالدىق زالالدى 100 ميلليون تەڭگەگە باعالاپ، وتەماقى الۋ ءۇشىن سوتقا شاعىم تۇسىرەدى.

“بۇل سوما توبەدەن تۇسكەن جوق، سوتتا مەن ونى نەگىزدەۋگە تىرىستىم. تەرگەۋ وقيعاسى باستالماستان ءبىر كۇن بۇرىن جۇبايىم ەكەۋمىز پاتەرىمىزدى ساتىپ، شاعىن ءۇي ساتىپ الۋدى ويلادىق.  وكىنىشكە قاراي ۇلگەرمەدىك. ناتيجەسىندە بارلىق اقشا وتباسىن اسىراۋعا جانە ادىلەتسىزدىكپەن كۇرەسۋگە كەتتى. ونىڭ ۇستىنە، مەن ءۇشىن اۋىر بولعانى: مەن ءۇش بالامەن جالعىز قالا جازدادىم. ۇستالعان كەزدە ايەلىمە قوڭىراۋ شالىپ، ماعان قاجەتتى زاتتاردى اكەلۋىن سۇرادىم. ول مەنى تىڭداپ ۇلگەرمەي ەسىنەن تانىپ قالدى. قۋانىشقا وراي، ول پەرزەنتحانادا جۇمىس ىستەپ، وعان ۋاقىتىندا كومەك كورسەتىلدى. ول ينفاركت الىپ، ۇزاق ۋاقىت وڭالتۋدا بولدى. سودان كەيىن تاعى ءبىر ينسۋلت الدى”، - دەيدى نۇرعالييەۆ.

ومىربەك 2،5 جىل تۇرمەدە وتىردى. ول جۇمىس ىستەمەگەندىكتەن، ايەلى مەن بالالارى اسىراۋشىسىز قالدى. الايدا سوت بۇل فاكتىلەردىڭ بارلىعىن ەسكەرمەدى جانە وعان سايكەس ومىربەك نۇرعالييەۆ مورالدىق زيان رەتىندە ءبىر ميلليون تەڭگەگە عانا الا الادى دەگەن شەشىم شىعاردى.

“بىرەۋ مەنى اسپانداعى سومانى سۇراپ تۇر دەپ ايىپتاۋى مۇمكىن. ءبىراق 100 ميلليون تەڭگە – مەنىڭ جانە جاقىندارىمنىڭ قايعى-قاسىرەتى مەن بۇلىنگەن ءومىرىمنىڭ جۇزدەن ءبىر بولىگى. مۇنى تەك وسى توزاقتان وتكەن ادام عانا تۇسىنەدى! مەن ءتىپتى جاۋىما مۇنداي تىلەگىم كەلمەيدى”، - دەيدى ومىربەك نۇرعالييەۆ.

ءقازىر كەدەنشى ونى "نەمقۇرايلىلىق" قىلمىستىق بابى بويىنشا كىنالى دەپ تاپقان سوتتىڭ شەشىمىنە شاعىمدانۋعا نيەتتى.

“مەن تۇرمەدە وتىرعان كەزدەگىدەي بارلىق ينستانسيالارعا قايتا جۇگىنۋگە نيەتتىمىن، ويتكەنى مەنىڭ ۆيدەوم مەن پرەزيدەنتكە جازباشا وتىنىشتەرىم مەن ب ا ق جاريالانىمدارىنان كەيىن ماڭعىستاۋ وبلىسى سۋديالارىنىڭ ابسۋردتىق شەشىمدەرىنىڭ كۇشىن جويۋعا قول جەتكىزدىم. سونداي-اق مەنى زاڭسىز وتىرعىزعان تەرگەۋشىنى، پروكۋرورلاردى جانە سۋديالاردى جازالاۋعا تىرىسامىن!”، – دەيدى ومىربەك نۇرعالييەۆ.


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار