تاجىكستان: 13 مىڭ ەركەك ساقالىنان ايىرىلدى

Dalanews 01 اقپ. 2016 10:20 870

2015 جىلى تاجىك بيلىگى ەلدىڭ حاتلون وبلىسىنداعى 13 مىڭ ەر ادامنىڭ ساقال-مۇرتىن ەركىنەن تىس الىپ تاستاعان. بۇدان سىرت ەكى مىڭعا تارتا ايەلگە حيدجاب كيگەنى ءۇشىن ايىپپۇل سالىنىپتى.

ساقال مەن حيدجابقا قارسى كۇرەستى تاجىك پوليسياسى «سىرتتان ەنگەن جانە تاجىك داستۇرىنە ساي كەلمەيتىن سالتتارعا قارسى كۇرەس» ناۋقانى اياسىندا جۇرگىزىپ جاتقانعا ۇقسايدى.

جالپى بۇگىنگە دەيىن قاۋعا ساقال وسىرگەن 100 مىڭنان اسا ەر ادام پوليسيانىڭ «قاھارىنا» ۇشىراعان ەكەن. ولاردىڭ ءاتى-جونى، تۇرعىلىقتى مەكەن-جايىن انىقتاعاننان كەيىن قۇقىق قورعاۋشىلار ولاردى ماجبۇرلەي وتىرا ساقال-مۇرتتارىن الىپ تاستاعان.

نەگىزى، ناۋقانعا باستاماشى بولعان ەل پرەزيدەنتى ەمومالي راحمون بولاتىن.

«بوگدە قۇندىلىقتارعا قىزىقپاڭىزدار! بۇل مۇلدە بوتەن ەلدىڭ مادەنيەتى! قىز-كەلىنشەكتەرگە ايتارىم، حيدجاب كيگەنشە، ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق ۇلگىدەگى اسەم كويلەكتەرىمىزدى كيىڭدەر. تاجىك قىزى ەشقاشان قارا كيىم كيمەگەن. ءتىپتى، قارالى جاعدايدا دا كيىمنىڭ ءوزى اق ءتۇستى بولاتىن»، –  دەيدى مەملەكەت باسشىسى.
ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، ەل پرەزيدەنتى وسىلايشا ەلدىڭ وي-تۇسىنىگىن وزگەرتپەك. تاجىكستاندى زايىرلى مەملەكەتكە اينالدىرماق.

ماسەلە بۇل ناۋقان قالاي ءجۇرىپ جاتىر؟ ساقال-مۇرتتارىنان ايىرىلعاندار «ءبىزدى پوليسيا ۇرىپ-سوقتى» دەيدى.

سونىڭ ءبىرى – جاۋدي اكراموۆ. ايتۋىنشا، كولىكتەن تۇسكەن بىرنەشە پوليسيا قىزمەتكەرى 7 جاستاعى بالاسىن مەكتەپتەن الىپ كەلە جاتقان اكراموۆتى توقتاتىپ الىپ، پوليسيا بولىمشەسىنە سۇيرەلەي جونەلگەن.

«مەنى باس-كوز جوق بوقتاي باستادى. «ءسالافيت، راديكال، حالىق جاۋىسىڭ» دەدى. ءۇش پوليسەي بولاتىن. ەكەۋى قولىمدى قايىردى دا، بىرەۋى ساقال-مۇرتىمدى الا باستادى».

ارتىنان اكراموۆتى بولىمشەدەن قۋىپ شىققان.

«بۇل جاعداي – ناعىز ناداندىق. مەنىڭ نامىسىما ءتيدى. ساقالدى قويشى، ەرتەڭ-اق وسەدى. قازىرگى پوليسيادا ار جوق. ادامدى مازاق قىلادى. بۇلاي جاساۋعا بولمايدى، الدىمەن ءىستىڭ ءمان-جايىن تۇسىندىرسە بولار ەدى عوي»، – دەيدى ءجابىر كورگەن ازامات.

ءبىراق، ءوزىنىڭ ادىلەتكە جەتەرىنە اكراموۆ سەنبەيدى.

«جۇرتتى بۇلاي تۇزەگەن ءجون ەمەس. كەرىسىنشە، بۇل ەلدىڭ اشۋىنا تيەدى. سونىڭ سالدارىنان راديكالدى كوزقاراس ودان سايىن ءورشي تۇسەدى»، – دەيدى ول.

ءبىراق، تاجىك بيلىگىنىڭ بۇل ماسەلەگە قاتىستى ءوز ءۋاجى بار. ايتۋلارىنشا، الدىمەن بۇل ناۋقان «مادەنيەتتى» تۇردە باستالعان.

بيلىك رەسەيدە ساقال وسىرگەنى ءۇشىن ورىس سكينحەدتەرىنىڭ قولىنان قازا تاپقان تاجىك جىگىتى ومار بوبودجانوۆتىڭ تاعدىرىن قايتالاماۋ ءۇشىن وزگە ازاماتتاردى ساقال-مۇرتىن باسىپ جۇرۋگە شاقىرىپتى. الايدا بۇعان قۇلاق اسقان جان بولماعان.

ايتا كەتەلىك، تاجىكستانداعى بارلىق مەملەكەتتىك مەكەمەلەردە حيدجاب كيۋگە  تىيىم سالىنعان.  حيدجاب كيگەن ايەلدەر كيىم ۇلگىسىن اۋىستىرماسا، جۇمىسقا قابىلدانبايدى.

ەل پرەزيدەنتى ەمومالي راحمون كوتەرىپ وتىرعان تاعى ءبىر باستاما «بالاعا ات قويۋ» ماسەلەسىنە بايلانىستى. «بالالارىمىزعا ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق داستۇرگە ساي اتتاردى قويۋىمىز قاجەت» دەيدى پرەزيدەنت.

ايتا كەتەلىك، تاجىكستان تۇرعىندارىنىڭ 99 پايىزى يسلام ءدىنىن ۇستانادى.

 

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار