قازاقستان سيرەك كەزدەسەتىن مەتالداردى ءوندىرۋ بويىنشا قىتايدى باسىپ وزاتىن الەۋەتى بار، - دەپ حابارلايدى Dalanews.kz The times of Central Asia-عا سىلتەپ.
قازاقستان باعالى ءارى سيرەك جەر مەتالدارىن، سيرەك جەر ەلەمەنتتەرىن (رە) ءوندىرۋ بويىنشا حالىقارالىق باسەكەنىڭ نەگىزگى قاتىسۋشىسى بولدى.
حالىقارالىق دامۋ ساراپشىسى حاۆەر پەدرامەن باسىلىمعا بەرگەن سۇحباتىندا قازاقستان قىتايمەن باسەكەگە ءتۇسىپ قانا قويماي، ونى ءوندىرۋ جاعىنان دا باسىپ وزاتىنىن مالىمدەدى.
اقش حالىقارالىق دامۋ اگەنتتىگىنىڭ (USAID) بۇرىنعى وكىلى، قارجىلىق كەڭەسشى پەدرا ءقازىر قىتايدىڭ الەمدىك ءوندىرىستىڭ 70 پايىزىن باقىلايتىنىن ايتتى. ول قازاقستان قىتايدىڭ باتىسپەن شيەلەنىسكەن قارىم-قاتىناسىنا بايلانىستى وسى سالاداعى وتاندىق ونەركاسىبىن دامىتۋ ءۇشىن قولايلى جاعدايعا يە ەكەنىن ءتۇسىندىردى.
"Asia Times" گازەتىنىڭ بايانداماسىندا پەدرا "قازاقستان كومپيۋتەرلەر، تۋربينالار مەن اۆتوموبيلدەر وندىرىسىندە قولدانىلاتىن سكانديي، يتتريي جانە 15 لانتانيدتەر سياقتى سيرەك جەر ەلەمەنتتەرىن وندىرۋدە قىتايمەن تەڭ بولۋى مۇمكىن" دەپ مالىمدەدى.
باتىس ەلدەرىنەن باسقا، ءۇندىستان دا قازاقستاننىڭ سيرەك جەر ەلەمەنتتەرىن وندىرۋدەن پايدا كورەدى جانە ءۇندىستاننىڭ ىسكەرلىك ءباسپاسوزىنىڭ حابارلاۋىنشا، قازاقستان ءۇندىستاننىڭ سيرەك جەر ەلەمەنتتەرى سۇرانىسىن وتەي الادى.
قازاقستاننىڭ سيرەك جەر ەلەمەنتتەرى الەۋەتى 2010 جىلدان بەرى بەلگىلى، ءبىراق شەتەلدىك ينۆەستورلار قىتايدا ءوز بيزنەسىن دامىتۋدى ءجون ساناپ، كوبىنە ەلەنبەدى. سيرەك جەر ەلەمەنتتەرىن ءوندىرۋ – قىمبات جانە قارجىلىق جاعىنان تاۋەكەلى باسىم كاسىپ. كەن ورىندارىن بارلاۋ دا وسىعان ۇقساس شىعىندى جانە ايتارلىقتاي ۋاقىتتى قاجەت ەتەدى. دەگەنمەن سيرەك مەتالداردىڭ ستراتەگيالىق ماڭىزى ارتىپ كەلەدى.
اقش پەن ەۋروپالىق وداق (ەو) ەندى اۋقىمدى تاۋ-كەن جوبالارىنا قوماقتى قارجى سالۋعا دايىن جانە بالاما جەتكىزۋ ارنالارىن زەرتتەپ جاتىر. بۇگىنگى تاڭدا قۇراما شتاتتارداعى يتتريي مەن سكاندييدىڭ تۇتىنۋ كولەمى يمپورتقا بايلانىستى، ال ەو سيرەك مەتالداردىڭ 98 پايىزىن قىتايدان يمپورتتايدى.
بىلتىر قىركۇيەكتە نيۋ-يوركتە پرەزيدەنتتىك سامميت ءوتىپ، وندا قازاقستان، قىرعىزستان، تۇركىمەنستان، وزبەكستان جانە اقش وكىلدەرى ماڭىزدى سيرەك مەتالداردى بارلاۋ جانە ءوندىرۋ ماسەلەلەرىن تالقىلادى.
"پەدرانىڭ پىكىرىنشە، قازاقستان ءوزىنىڭ سيرەك جەر ەلەمەنتتەرى قورلارىنان پايدا تابۋعا دايىن، ءبىراق تاۋ-كەن ءوندىرىسى ەڭ الدىمەن قازىرگى ەكولوگيالىق تالاپتارعا ساي بولۋ ءۇشىن جاڭارتىلۋى كەرەك. الەۋەتتى ينۆەستورلاردى تاڭداعاندا دا مۇقيات بولۋ كەرەك.
بۇل رەتتە قازاقستان بيلىگى سيرەك جەر كەن ورىندارىن پايدالانۋ مۇمكىندىكتەرىن زەرتتەۋدى جالعاستىرىپ جاتىر. بىلتىر قاراشادا استانادا قاسىم-جومارت توقايەۆ پەن ەممانۋەل ماكرون ستراتەگيالىق ماڭىزدى پايدالى قازبالاردى ءوندىرۋ ماسەلەسىن تالقىلادى، ال وتكەن ايدا قازاقستان مەن اقش پرەزيدەنتتەرى اراسىندا بالامالى ديالوگ ءوتتى"، - دەپ جازدى باسىلىم.
