شىمكەنتتە ءشامشى اندەرى شارىقتاعان بايقاۋ وتۋدە

Dalanews 15 تام. 2018 10:19 938

تۇركىستان وبلىسىنىڭ مادەنيەت جانە تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسى، وبلىستىق مادەنيەت جانە حالىق شىعارماشىلىعى ورتالىعىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلامالىق ماقالاسى اياسىندا ش.قالداياقوۆ اتىنداعى «مەنىڭ قازاقستانىم» وبلىستىق ءان بايقاۋى  «ءشامشى الەمى» گۇلزارىنداعى كومپوزيتور ەسكەرتكىشىنە گۇل شوقتارىن قويۋ راسىمىنەن باستاۋ الىپ، ش.قالداياقوۆ اتىنداعى وبلىستىق فيلارمونيادا جالعاسىن تاپتى.

بايقاۋدى سالتاناتتى تۇردە تۇركىستان وبلىسىنىڭ مادەنيەت جانە تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسى باسشىسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى اسىلحان تەمىرحان ۇلى قۇتتىقتاۋ سوزبەن اشىپ بەردى.

سىرلى انمەن قازاق حالقىنىڭ ءبىتىم-بولمىسىن، شىنايى بەينەسىن سيپاتتاپ، ءان الەمىندە ايرىقشا ورنىن قالدىرعان ۇلى كومپوزيتور اتىن ۇلىقتايتىن ءداستۇرلى ونەر دوداسىنىڭ اۋدان، قالادا وتكەن ءبىرىنشى كەزەڭىنە 200-گە جۋىق ۇمىتكەر ءوتىنىش بىلدىرسە، ونىڭ ىشىنەن 21 ۇمىتكەر اقتىق كەزەڭگە جولداما الدى. ونەر بايگەسىنە 15-29 جاس ارالىعىنداعى ۇمىتكەرلەر قاتىسادى.

قازاقتىڭ مۋزىكا ونەرىندە ءشامشىنىڭ ورنى ەرەكشە 300-گە جۋىق ءانى بار. بايقاۋدىڭ بيىلعى جەتىستىگى ۇلى كومپوزيتوردىڭ ورىندالماي جۇرگەن 15-تەن اسا ءانى جارىققا شىعارىلىپ، ارنايى اسپاپتاردىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن كورەرمەنگە جول تارتتى. ولاردىڭ قاتارىندا "كەل، بۋرابايعا"، "بايقوڭىر"، "كەلىن كەلدى"، "كوككولدەگى كەشتەر-اي"، "ەگىز ماقتا"، "عاشىق كۇندەر" جانە اباي قۇنانبايەۆتىڭ سوزىنە جازىلعان "تىڭدا مەنى، دوستارىم" سىندى اندەر بار.

1992 جىلدان بەرى داستۇرگە اينالعان بۇل بايقاۋدان ەلىمىزگە تانىمال شاكيزادا بايباتجانوۆا، قۇرمان شويىنبايەۆ، ساۋلە جەلدىبايەۆا، مارات ءايتىموۆ، نۇرعالي تۇرلىبەكوۆ، حاديشا سەيىتوۆا، جۇبانىش جەكسەن ۇلى، گۇلجازيرا قايىربەكوۆا، توقتار سەرىكوۆ، اسقار جۇنىسبەكوۆ، «جىگىتتەر» كۆارتەتى، نۇرجان جۇسىپبەكوۆ، ءمادىحان دۇيسەيەۆ، رىسداۋلەتوۆتەر «وركەن» توبى، ايبەك قاناتبەك، رۋسلان اقىنبەكوۆ، «سارىن» توبى سىندى ونەر يەلەرى قانات قاققان.



وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، وتىرار اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن اسا كورنەكتى سازگەر، ءان جانرىنىڭ ايگىلى مايتالمانى، قازاقستان مادەنيەتىنە ەڭبەگى سىڭگەن قايراتكەر، وسى زاماننىڭ قازاق ەستراداسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى، شىمكەنت، تاراز، جەتىساي قالالارىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى ءشامشى قالداياقوۆ - ۇلتتىق مۋزىكا ونەرىنىڭ ءان جانرىنا اسا ايقىن، سوڭعى لەپ الا كەلگەن تۇلعا. ەلگە، جەرگە، وتان مەن اتا-اناعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك كومپوزيتور شىعارمالارىنىڭ باستى تاقىرىبى بولسا، سونىڭ ىشىندە، «مەنىڭ ەلىم»، «انا تۋرالى جىر»، «باقىت قۇشاعىندا»، «تەرىسكەي»، «ارىس جاعاسىندا»، «وتىرارداعى توي»، «ومىر-وزەن» سىندى كوپتەگەن اندەرى حالىقتىڭ جاتتاندى ءومىر جىرىنا اينالعان.

بايقاۋدىڭ ماقساتى – كومپوزيتور ءشامشى قالداياقوۆتىڭ شىعارمالارىن دارىپتەۋ، حالىق اراسىندا ءان ونەرىن دامىتۋ، قازاق اندەرىن ورىنداۋشىلار اراسىنان جاس تالانت يەلەرىن انىقتاپ، كاسىبي باعدار بەرۋ، جەكە شىعارماشىل تۇلعالاردىڭ قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتۋ، انشىلەردىڭ ورىنداۋ شەبەرلىكتەرىن ارتتىرا وتىرىپ، ولارعا قولداۋ كورسەتۋ جانە وتانسۇيگىشتىككە باۋلۋ، ۇلتتىق رۋحتا تاربيەلەۋ بولىپ تابىلادى.

جەڭىمپازداردى ماراپاتتاۋ جانە گالا-كونسەرتى كەشكى ساعات 19.00-دە «تۇركىستان سارايى» كونسەرتتىك ۇيىمىندا وتەدى. كەشكە ق ر ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى قۇرمانبەك شويىنبايەۆ، «قۇرمەت» وردەنىنىڭ يەگەرى، كومپوزيتور، ءشامشىتانۋشى قالدىبەك ءقۇرمانالى،  ق ر مادەنيەت قايراتكەرلەرى ايجان تاجەنوۆا، حاديشا شالابايەۆا، ءداستۇرلى انشىلەر ناركەنجە سەرىكبايەۆا، اقمارال بينازاروۆا، گۇلدانا ماقاتايەۆا  جانە «قازىنا»، «فاراب»، «تۇمار» بي انسامبلدەرى قاتىسادى.

 

تۇركىستان وبلىستىق مادەنيەت جانە تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار