– پارلامەنت سالىق كودەكسىنە ەنگىزىلگەن العاشقى تۇزەتۋلەردى قابىلدادى. زاڭداستىرۋعا جاتاتىن اۆتوكولىكتەردى باستاپقى تىركەۋ ءۇشىن تولەنەتىن الىمدى 200 مىڭ تەڭگە كولەمىندە دەپ بەلگىلەدى.
ءبىر مەزگىلدە ەكىنشى زاڭجوبانىڭ اياسىندا ەكولوگيالىق كودەكسكە تۇزەتۋلەر ەنگىزىلۋدە. ول جەردە زاڭداستىرىلاتىن اۆتوكولىكتەر ءۇشىن كادەگە جاراتۋ تولەمىن الىپ تاستاۋ بولىگىندە تۇزەتۋلەر ەنگىزىلەدى.
اتالعان تۇزەتۋلەر باسقا زاڭ جوباسى شەڭبەرىندە پارلامەنتتە قارالۋدا. ودان باسقا ىشكى ىستەر مينيسترلىگى زاڭداستىرۋدى جۇرگىزۋدىڭ ءتارتىبىن، شارتتارى مەن مەرزىمدەرىن ايقىندايتىن ۇكىمەت قاۋلىسىنىڭ جوباسىن ازىرلەۋدە.
اتالعان جوبا اعىمداعى جىلدىڭ 29 قاراشاسىندا اشىق تالقىلاۋ راسىمىنەن ءوتۋ ءۇشىن ءىىم-نىڭ رەسمي سايتىنا ورنالاستىرىلدى.
– قانداي كولىكتەر زاڭداستىرۋعا جاتپايدى؟
– ىزدەۋدە جۇرگەن (قىلمىستىق كولىك) نەمەسە تولىق كەدەندىك تازارتۋدان وتپەگەن، سونداي-اق 2022 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنەن كەيىن اكەلىنگەن اۆتوكولىكتەر.
– ءقازىر قازاقستاندا قانشا شەتەلدىك اۆتوكولىك بار؟
– قازاقستاندا تۇراقتى جۇرگەن شەتەلدىك اۆتوكولىكتەردىڭ ناقتى سانى تۋرالى دەرەكتەر جوق. سونىمەن قاتار اعىمداعى جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنە دەيىن شەتەلدىك اۆتوكولىكتەرگە 300 مىڭنان استام اۆتوساقتاندىرۋ ءپوليسى رەسىمدەلگەنىن انىقتادىق.
اۆتوساقتاندىرۋلاردىڭ ەڭ كوبى رەسەيدەن كەلگەن اۆتوكولىكتەرگە بەرىلگەن، ولار شامامەن 260 مىڭ، قىرعىزستان اۆتوكولىكتەرى – 25،5 مىڭ جانە ارمەنيا كولىكتەرى – 18 مىڭ.
– شەتەلدىك اۆتوكولىكتەردى زاڭداستىرۋ قاشان باستالادى جانە ول قانشا ۋاقىتقا سوزىلادى؟
– قاجەتتى زاڭنامالىق وزگەرىستەر كۇشىنە ەنگەننەن كەيىن جانە ءتيىستى ۇكىمەت قاۋلىسى قابىلدانعاننان كەيىن زاڭداستىرۋ باستالادى.
بۇل رەتتە زاڭداستىرۋدى جارتى جىلدىڭ كولەمىندە وتكىزۋ جوسپارلانۋدا.
– اۆتوكولىكتىڭ قازاقستانعا كىرۋ كۇنى قالاي انىقتالادى؟
– كىرۋ كۇنى ۇقك شەكارا قىزمەتىنىڭ دەرەكتەر بازاسى بويىنشا ايقىندالاتىن بولادى. بۇگىندە بۇل پروسەسس تولىعىمەن اۆتوماتتاندىرىلعان. ەگەر شەكارا قىزمەتىندە كولىك قۇرالىن اكەلۋ تۋرالى مالىمەتتەر بولماعان جاعدايدا اۆتوكولىكتىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ناقتى بولۋ كۇنى اۆتوساقتاندىرۋ ءپوليسىنىڭ العاشقى رەسىمدەلگەن كۇنى بويىنشا ايقىندالاتىن بولادى.
– ازاماتتار وسى زاڭداستىرۋ اياسىندا «وڭ ءرۋلدى» كولىكتەردى قازاقستاندىق تىركەۋگە قويا الادى ما؟
– وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، مەملەكەت باسشىسى زاڭداستىرۋدىڭ ەكى كريتەرييىن بەلگىلەگەن بولاتىن. ءبىرىنشىسى – اۆتوكولىك ىزدەستىرۋدە بولماۋى كەرەك. ەكىنشىسى – كەدەندىك تازالاۋدان ءوتۋى كەرەك. ەگەر اتالعان اۆتوكولىكتەر وسى تالاپتارعا سايكەس كەلسە، ارينە ولاردى تىركەۋگە ەش كەدەرگى جوق.
– اۆتوكولىكتەردىڭ شىعارىلعان جىلى مەن ەكولوگيالىق كلاسى بويىنشا زاڭداستىرۋعا شەكتەۋلەر بولا ما؟
– زاڭداستىرۋعا جاتاتىن اۆتوكولىكتەردىڭ جىلىنا جانە ەكولوگيالىق كلاسىنا تالاپتار قويىلمايدى.
– قازاقستاندا «سارى» نومىرلەردى بەرە وتىرىپ، ۋاقىتشا تىركەلگەن «ارميان» اۆتوكولىكتەرىنە زاڭداستىرۋ قولدانىلا ما؟
– ءبىزدىڭ ەلدە ۋاقىتشا تىركەلگەن «ارميان» اۆتوكولىكتەرى دە زاڭداستىرۋعا جاتادى. ولاردى كەدەندىك دەكلاراسيالاۋ تالاپ ەتىلمەيدى، سەبەبى 2023 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ولار ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ تاۋارلارى بولىپ تانىلادى.
– زاڭداستىرۋ ءۇشىن قانشا تولەۋ كەرەك؟
– نەگىزگى تولەم – باستاپقى تىركەۋ ءۇشىن الىم، ول 200 مىڭ تەڭگەنى قۇرايدى. قالعانى تەحپاسپورت پەن مەملەكەتتىك ءنومىر ءۇشىن الىناتىن تولەمدەر، ولار ءۇشىن تاعى 13 171 تەڭگە تولەۋ قاجەت (2023 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ مەملەكەتتىك ءنومىر مەن تەحنيكالىق پاسپورت ءۇشىن تولەم سوماسى شامالى وزگەرەدى، ويتكەنى باجدار اەك-كە بايلانىستى ەسەپتەلەدى).
– زاڭداستىرۋ پروسەسى قالاي جۇرەتىنىن قىسقاشا سيپاتتاي الاسىز با؟
– زاڭداستىرۋعا ءوتىنىشتى «ەلەكتروندىق ۇكىمەت» پورتالى ارقىلى نەمەسە ارنايى حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنا جەكە ءوتىنىش جاساۋ ارقىلى بەرۋگە بولادى.
ۇسىنىلعان قۇجاتتار مەن كولىك قۇرالى ىزدەستىرۋ بازالارى بويىنشا تەكسەرىلەدى. ودان كەيىن اۆتوكولىك ارنايى حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنىڭ تەكسەرۋ پۋنكتىنە نومىرلىك اگرەگاتتاردى سالىستىرۋ ءۇشىن ۇسىنىلادى.
سودان كەيىن ەگەر تالاپ ەتىلسە، اۆتوكولىككە كەدەندىك دەكلاراسيالاۋ جۇرگىزىلەدى، 200 مىڭ تەڭگە مولشەرىندە باستاپقى الىم، سونداي-اق تەحپاسپورت پەن مەملەكەتتىك ءنومىر ءۇشىن مەملەكەتتىك باج تولەنەدى. تىركەۋ بەكىتىلگەننەن كەيىن اۆتوكولىك يەسىنە قازاقستاندىق تەحپاسپورت جانە مەملەكەتتىك ءنومىر بەرىلەدى.