كەيىنگى ۋاقىتتا ەلىمىزدە بالالاردىڭ سپورت پەن شىعارماشىلىق قابىلەتىن تەگىن دامىتۋعا باعىتتالعان “Damu Bala” پلاتفورماسىنا قاتىستى سىن-شاعىم كوبەيىپ كەلەدى. Artsport edu جەتكىزۋشىلەر قاۋىمداستىعىنىڭ ءتوراعاسى گۇلجان ءتۇسىبيانوۆا جۇيەدەگى ءبىرقاتار ماڭىزدى ماسەلەگە توقتالدى. ايتۋىنشا، تەحنيكالىق اقاۋلار مەن تولەمدەردىڭ كەشىگۋى اتا-انالار مەن كاسىپكەرلەرگە ايتارلىقتاي قيىندىق تۋعىزىپ وتىر. بۇل تۋرالى ول Dalanews.kz اگەنتتىگىنە مالىمدەدى.
“Damu Bala” پلاتفورماسى — بالالاردى سپورت پەن ونەرگە باۋلۋعا ارنالعان مەملەكەتتىك تاپسىرىس جۇيەسى. اتا-انالار وسى پلاتفورما ارقىلى ونلاين تۇردە ۆاۋچەر الىپ، بالاسىن تەگىن ۇيىرمەگە جىبەرە الادى”، – دەيدى ءتۇسىبيانوۆا.
الايدا ونىڭ سوزىنشە، 2024 جىلدىڭ سوڭىندا پلاتفورمادا ءىرى تەحنيكالىق اقاۋ ورىن الىپ، كەي بالالاردىڭ ۆاۋچەرلەرى مەن جازبالارى جوعالعان.
“ءبىرقاتار وڭىردە پلاتفورما ءجيى قاتىپ قالادى، ءوتىنىم بەرۋ كەزىندە قاتەلەر شىعىپ جاتىر. بۇل اتا-انالارعا ۇلكەن قولايسىزدىق تۋدىرىپ وتىر”، – دەيدى ول.
سونىمەن قاتار ۆاۋچەرلەردىڭ ءادىل بولىنبەۋى مەن اشىقتىقتىڭ جوقتىعى دا باستى پروبلەمالاردىڭ بىرىنە اينالعان.
“كەيدە ۆاۋچەرلەر بيۋروكراتيالىق سەبەپتەرمەن نەمەسە بيۋدجەت تاپشىلىعىنان جويىلىپ كەتەدى. باقىلاۋ تەتىگى دە ءالسىز، ال جاۋاپكەرشىلىك ناقتى بەلگىلەنبەگەن. ماسەلەن، كەي ايماقتاردا ۆاۋچەرلەر بىرنەشە مينۋتتا “تاۋسىلىپ” كەتەدى، ال كونكۋرس باستالعانى تۋرالى حابارلاندىرۋلار كەش جاريالانادى. ناتيجەسىندە اتا-انالار اراسىندا ادىلدىككە دەگەن كۇمان كۇشەيىپ بارادى”، – دەپ ءتۇسىندىردى ءتۇسىبيانوۆا.
ساراپشىنىڭ سوزىنشە، 2025 جىلدىڭ باسىندا مەملەكەت تاراپىنان تولەمدەردىڭ ۋاقىتشا توقتاۋى كاسىپكەرلەردىڭ قارجىلاي قيىندىققا تاپ بولۋىنا اكەلگەن. كەيبىر ۇيىرمەلەر قارجى جەتىسپەۋشىلىگىنەن بالالاردى قابىلداۋدى توقتاتقان.
بۇدان بولەك، Face ID جانە بيومەتريا تالاپتارىنىڭ ەنگىزىلۋى اتا-انالار اراسىندا ۇلكەن الاڭداۋشىلىق تۋعىزعان.
“بالالاردىڭ بەت-الپەتىنە قاتىستى دەرەكتەردىڭ قالاي ساقتالاتىنى جانە كىمنىڭ قولىندا بولاتىنى بەلگىسىز. ال نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق بازا مۇنداي تالاپتاردى ءالى ناقتى بەكىتكەن جوق. بۇل جەكە دەرەك قاۋىپسىزدىگىنە قاتىستى زاڭدى سۇراقتار تۋدىرادى”، – دەيدى ساراپشى.
گۇلجان ءتۇسىبيانوۆانىڭ پىكىرىنشە، پلاتفورمانىڭ يدەياسى جاقسى، ءبىراق ونىڭ جۇزەگە اسۋى جۇيەلى باقىلاۋدىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن اقساپ تۇر.
“بۇل جوبا بالالاردىڭ دامۋىنا باعىتتالعانىمەن، قازىرگى كەلەڭسىزدىكتەر اتا-انالاردىڭ سەنىمىن تومەندەتىپ، كاسىپكەرلەردىڭ جۇمىسىن قيىنداتىپ وتىر”، – دەپ قوستى ول.
رەسمي دەرەك: “DamuBala.kz” تىزىلىمنەن شىعارىلعان
ءتۇسىبيانوۆانىڭ ايتۋىنشا، “DamuBala.kz” پلاتفورماسى قازىرگى تاڭدا زاڭ تالاپتارىنا ساي كەلمەيتىن، سەنىمسىز جۇيە بولىپ وتىر.
“2025 جىلدىڭ 14 مامىرىنداعى ق ر سيفرلىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ رەسمي جاۋابىنا سايكەس، “DamuBala.kz” اقپاراتتىق جۇيەسى سەنىمدى باعدارلامالىق قامتامالار تىزىلىمىنەن شىعارىلعان. سەبەبى وپەراتور كومپانيا 7 قاڭتاردان باستاپ كۇشىنە ەنگەن جاڭا تالاپتارعا ساي 45 كۇننىڭ ىشىندە قاجەتتى قۇجاتتار مەن دەرەكتەردى جاڭارتپاعان”، – دەيدى ول.
ساراپشىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل شەشىم جۇيەنىڭ رەسمي تۇردە مەملەكەتتىك ستاندارتتارعا جانە اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك تالاپتارىنا سايكەس ەمەستىگىن بىلدىرەدى. سوعان قاراماستان، اتالعان پلاتفورما ارقىلى بالالاردى قابىلداۋ، كەزەك جۇرگىزۋ جانە بيۋدجەت قاراجاتىن ءبولۋ پروسەسى جالعاسىپ كەلەدى.
“مۇنداي جاعدايدا پلاتفورما ارقىلى جۇرگىزىلەتىن بارلىق ءراسىمنىڭ زاڭدىلىعى كۇمان تۋدىرادى. سەبەبى جۇيەنىڭ مارتەبەسى جويىلعان سوڭ، ونىڭ نەگىزىندە جاسالعان كەلىسىمشارتتار مەن تولەمدەردىڭ زاڭدىق كۇشى السىرەيدى. بۇل — اتا-انالار مەن جەتكىزۋشىلەردىڭ قۇقىقتارىن بۇزۋى مۇمكىن”، – دەيدى ءتۇسىبيانوۆا.
ونىڭ سوزىنشە، “DamuBala.kz” جۇيەسىنىڭ تىزىلىمنەن شىعارىلۋى بىرنەشە ماڭىزدى ءقاۋىپ تۋدىرىپ وتىر.
“اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك پەن دەرەكتەردىڭ قورعالۋى قامتاماسىز ەتىلمەيدى. ۆاۋچەر مەن كەزەك ءبولۋ پروسەسىندە اشىقتىق بۇزىلادى. بيۋدجەت قاراجاتىنىڭ ماقساتتى جۇمسالۋىنا ءقاۋىپ تونەدى. قىسقاسى، بۇل پلاتفورما زاڭدىق تۇرعىدان سەنىمسىز. مەملەكەتتىك ورگاندار مۇنداي جۇيەمەن جۇمىستى توقتاتىپ، تالاپقا ساي جاڭا اقپاراتتىق پلاتفورمانى ەنگىزۋى قاجەت”، – دەپ تۇيىندەدى ساراپشى.
دامۋ بالا توڭىرەگىندەگى بىلىق
ەسكە سالايىق، كەيىنگى ۋاقىتتا اتالعان پلاتفورماعا قاتىستى بىرنەشە وڭىردە زاڭبۇزۋشىلىق فاكتىلەرى تىركەلىپ وتىر.
14 تامىزدا قىزىلوردا قالاسىندا “Damu Bala” پلاتفورماسى ارقىلى كورسەتىلەتىن قىزمەتتەرگە بولىنگەن 88 ميلليون تەڭگەدەن استام قاراجاتتىڭ جىمقىرىلۋى بويىنشا سوت ۇكىمى شىقتى. قارجىلىق مونيتورينگ اگەنتتىگىنىڭ دەرەگىنشە، مونيتورينگتىك توپ مۇشەلەرىنىڭ ءبىرى ءوز قىزمەتىن اسىرا پايدالانىپ، سىبايلاسىمەن بىرگە كاسىپكەرلەردەن “وڭ تەكسەرىس ناتيجەسى” ءۇشىن سىياقى تالاپ ەتكەن. تەرگەۋ ناتيجەسىندە ولار يەمدەنگەن قارجىعا تۇرعىن ءۇي مەن اۆتوكولىك ساتىپ العانى انىقتالدى. سوت شەشىمىمەن ونىڭ مۇلكى تاركىلەنە وتىرىپ، التى جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى. ال ونىڭ سىبايلاسىنا بەس جىل شارتتى جازا تاعايىندالدى.
ال 12 قىركۇيەكتە اباي وبلىسىندا “Damu Bala” پلاتفورماسى ارقىلى بولىنگەن بيۋدجەت قاراجاتىن جىمقىرۋ دەرەگى بويىنشا تەرگەۋ اياقتالعان ەدى. تەرگەۋ ناتيجەسىندە “SAMGAU ونەر&سپورت مەكتەبى” ج ش س ديرەكتورى ۇيىرمەلەرگە قاتىسپاعان بالالار تۋرالى جالعان مالىمەت بەرىپ، مەملەكەت قارجىسىن زاڭسىز يەمدەنگەنى انىقتالعان.
"وسى ەسەپتەر نەگىزىندە ۋاكىلەتتى ورگان تاراپىنان جۇمىس ىستەمەيتىن ۇيىرمەلەرگە قارجى ءبولىنىپ وتىرعان. ەسەپ قۇجاتتارىندا كورسەتىلگەن كەيبىر بالالار شىن مانىندە ساباقتارعا قاتىسپاعان، ءتىپتى كەيبىرەۋى بۇل باعدارلاماعا "قاتىسۋشى" رەتىندە تىركەلگەنىن بىلمەگەن. ماسەلەن ءبىر بالا الماتى وبلىسىندا تۇراتىنىنا جانە ەشبىر ۇيىرمەگە قاتىسپايتىنىنا قاراماستان، اباي وبلىسىندا بەينەلەۋ ونەرى ۇيىرمەسىنىڭ قاتىسۋشىسى رەتىندە تىركەلگەن"، - دەپ جازىلعان حابارلامادا.
ناتيجەسىندە، مەملەكەتكە كەلتىرىلگەن 23 ملن تەڭگە كولەمىندەگى زالال تولىق وتەلگەن.
