مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ءبىر سوزىندە قازاقستانعا ينۆەستيسيا تارتۋ ءۇشىن قولايلى جاعداي تۋعىزۋ قاجەتتىگىن تىلگە تيەك ەتكەن.

“ينۆەستيسيا – كەز كەلگەن ەكونوميكا­نىڭ “كۇرەتامىرى” دەگەن ەدى پرەزيدەنت. بۇل رەتتە ءبىز ەلىمىزدەگى ەڭ ءىرى ينۆەستوردىڭ ءبىرى – شيەۆرون كومپانياسىنىڭ قازاقستانعا كەلگەلى بەرى ۋاقىتتا ەل ەكونوميكاسىنا قانشا قارجى قۇيعانىنا توقتالا كەتكەندى ءجون كوردىك.

“شيەۆروننىڭ” ءوز قۇندىلىقتارى بار. سونىڭ ءبىرى:

 “ءبىز سەرىكتەسىمىزدى سىيلايمىز

سەرىكتەستەرمەن ارادا سەنىمدى ءارى ءوزارا ءتيىمدى قارىم-قاتىناس ورناتۋعا بەت بۇرامىز. ءبىزدىڭ جەتىستىكتەرىمىز سەرىكتەستەرىمىزدىڭ جەتىستىكتەرىنە نەگىزدەلگەن” – دەگەن ماڭىزدى پرينسيپ.



ءيا، شيەۆرون سولاي دەيدى. شيرەك عاسىر بويىنا قازاقستانمەن قويىن-قولتىقتاسىپ جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان كومپانيا وسى ۋاقىتقا دەيىن ەلدىڭ ەكونوميكاسىنا قىرۋار ينۆەستيسيا قۇيدى. ءبىراق  قۇر سوزدەن نە پايدا؟ ناقتى دالەل كەلتىرگەن ءجون شىعار.

سونىمەن…

1993 جىلدان 2017 جىلعا دەيىنگى ارالىقتا شيەۆرون قازاقستانعا 125 ميلليارد دوللاردان استام قارجى  قۇيىپتى.  از با؟ از دەپ ايتۋعا اۋزىمىز بارمايدى.

1993 جىلدان باستاپ وسى كۇنگە دەيىن تشو قازاقستاندىق كومپانيالاردىڭ 24 ميلليارد  دوللارىن قۇرايتىن تاۋارلارى مەن قىزمەتتەرىن پايدالانعان ەكەن.

بۇگىنگى تاڭدا تشو-دا ەڭبەك ەتەتىن قازاقستاندىق قىزمەتكەرلەردىڭ ۇلەسى 80 پايىزدان اسىپ جىعىلعان (1993 جىلى بۇل كورسەتكىش 50 پايىزدى قۇراعان-تۇعىن).

الداعى جىلدارى بۇل كورسەتكىش وسە تۇسپەسە، تومەندەمەيدى. جەرگىلىكتى ماماندار كەيبىرەۋ ويلاعانداي شيەۆروننىڭ «قارا جۇمىسىندا» جۇرگەن جوق. ءازىر تشو-داعى قازاقستاندىق ماماندار جالپى باسشىلىق قۇرامنىڭ 67 پايىزىن قۇرايدى. كادرلاردى وقىتۋ جانە شىڭداۋ جونىندەگى تۇراقتى باعدارلامانىڭ ناتيجەسىندە جاۋاپتى قىزمەتكە تاعايىندالعان جەرگىلىكتى قىزمەتكەرلەر قاتارى ارتىپ كەلەدى.

ءبىر عانا دالەل. ءبىر عانا بىلتىرعى جىلى 156 قازاقستاندىق قىزمەتكەر باسشىلىق، جاۋاپتى جانە ماڭىزدى تەحنيكالىق قىزمەتتەگى شەتەلدىك قىزمەتكەرلەردى الماستىرعان.



شيەۆروننىڭ شاراپاتى تەك مۇنىمەن شەكتەلىپ وتىرعان جوق، ارينە. كومپانيانىڭ الەۋمەتتىك جوبالارى تاعى ءبىر ماقالاعا ارقاۋ بولادى، انىعىندا.

1993 جىلدان بەرىگە دەيىن تشو ءوز قىزمەتكەرلەرى مەن جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ يگىلىگى ءۇشىن اتىراۋ وبلىسىنىڭ ءارتۇرلى الەۋمەتتىك جوبالارىنا 1،4 ميلليارد دوللاردان استام قارجى جۇمساعان ەكەن.

قازاقستانعا كەلگەن العاشقى كۇندەردەن باستاپ «شيەۆرون» الەۋمەتتىك جوبالاردى جانداندىرۋدى قولعا الدى.

«شيەۆرون» ءبىلىم سالاسىنا دا ەداۋىر ىقپال ەتتى. وسىدان 5 جىل بۇرىن كومپانيانىڭ مۇرىندىق بولۋىمەن قازاقستان-بريتان تەحنيكالىق ۋنيۆەرستيتەتىنىڭ (قبتۋ) جانىنان العاشقى رەت قازاقستان تەڭىز اكادەمياسى قۇرىلدى. اكامەديانىڭ العاشقى تۇلەكتەرى قازىرگى كۇنى تەڭىز تاسىمالى سالاسىندا تەر توگىپ ءجۇر.

مۇنىڭ ءبارى ەڭبەك. ەڭبەكتىڭ ەلەنبەۋى مۇمكىن ەمەس. ەل كورىپ وتىر. شاراپاتىن سەزىنىپ وتىر.