وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى ب. اتامقۇلوۆتىڭ،

ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ ءتوراعاسى ق. تۇرعانقۇلوۆتىڭ نازارىنا!

 

 رەداكسيا اتىنان: «قالا مەن دالا» گازەتىنە حابارلاسقان وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى تۇلكىباس اۋدانىنىڭ تۇرعىنى، كاسىپكەر ەرجان داۋلەتوۆتىڭ ارىزىنا بەي-جاي قاراي المادىق. ءوزىن-وزى دەپۋتاتتىققا ۇسىنعان داۋلەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، تۇلكىباس اۋدانىنىڭ اكىمى قايرات ابدۋالييەۆ: «نۇر وتاننىڭ» اتىنان تۇسەتىن دايىن كانديداتىمىز بار»، – دەپ تىزىمنەن الىپ تاستاپتى. سونىمەن... 

[caption id="attachment_13991" align="alignright" width="252"] اۋداندىق ءماسليحاتقا ۇمىتكەر بولعان ەرجان داۋلەتوۆ[/caption]

 مەن تۇلكىباس اۋدانى كوكتەرەك اۋىلىندا تۇرامىن. اۋىلدىڭ پروبلەماسىن جاقسى بىلەتىن ادام رەتىندە №6 تۇلكىباس سايلاۋ وكرۋگى بويىنشا اۋداندىق ءماسليحاتقا كانديداتۋرامدى ۇسىنعان ەدىم.

الايدا الدىمەن تۇلكىباس اۋدانىنىڭ اكىمى قايرات ابدۋالييەۆتىڭ قابىلداۋىنا كىرىپ، ءوز-وزىمدى دەربەس كانديدات رەتىندە ۇسىنعالى جاتقانىمدى ايتتىم. تەرىس ءتۇسىنىپ قالماڭىزدار. مۇنداعى ماقسات – ونىڭ الدىنان ءوتۋ ەمەس ەدى.

كەرىسىنشە، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ، اۋىل اقساقالدارىنىڭ اتىنان كەلىپ وتىرعانىمدى، ءماسليحات دەپۋتاتى بولعان جاعدايدا اۋىلداعى ءبىرسىپىرا ماسەلەلەردى شەشۋگە اتسالىساتىنىمدى ايتقىم كەلگەن.

مەنىڭ سايلاۋعا تۇسەتىنىمدى ەستي سالا اكىمنىڭ ءتۇرى وزگەرىپ كەتتى جانە بىردەن قارسى بولدى. اكىممەن اراداعى اڭگىمەنىڭ قالاي وربىگەنىن قاز-قالپىندا ايتايىن.

– سەن قىزىقسىڭ، اي قاراپ ءجۇردىڭ بە؟ سايلاۋعا تۇسەتىن بولساڭ، وسىدان 3-4 اي بۇرىن ايتپادىڭ با؟ ءبىز №6 سايلاۋ وكرۋگىنەن تۇسەتىن ادامدى الدەقاشان بەلگىلەپ قويعانبىز. سول ادام وتەدى، ەگەر ول وتپەسە، مەن ورنىمنان كەتۋىم كەرەك...– دەدى اكىم.

قىسقاسىن ايتقاندا، مەنىڭ سايلاۋعا تۇسۋىمە قارسى بولدى.

– تۇسپەي-اق قوي، قاجەتى قانشا... كەرەك ەمەس. ءبىز ءبارىن شەشىپ قويعانبىز، – دەدى ءبىر كەزدە.

[caption id="attachment_13992" align="alignleft" width="448"] تۇلكىباس اۋدانىنىڭ اكىمى قايرات ابدۋالييەۆ[/caption]

– ەندەشە، سايلاۋدىڭ قاجەتى نە؟ الدىن-الا شەشىپ قويعان بولساڭىزدار، حالىقتى ابىگەرگە سالىپ، الاشاپقىن قىلۋدىڭ نە كەرەگى بار؟ – دەدىم مەن.

اكىم الدىڭعى ايتقانىن قايتالادى.

مەن «ءۇمىت-سد» دەگەن جشس-نىڭ اتقارۋشى ديرەكتورىمىن. كاسىپكەرمىن. مەنىڭ نيەتىمنەن قايتپاسىمدى سەزگەن بولۋى كەرەك، اكىم سول ارادا باس ديرەكتورعا زۆوندادى.

نەگە بۇلاي جاساعانىن تۇسىنبەدىم. باستىعىم مەنى رايىنان قايتارادى دەپ ويلاعان شىعار.

«ءسىزدىڭ ورىنباسارىڭىز اۋداندىق ءماسليحاتقا ءوزىنىڭ كانديداتۋراسىن ۇسىنىپ جاتىر ەكەن...» دەپ باستادى اكىم. ءبىراق، باستىعىم ۇندەگەن جوق.

1 ساعات بويى اكىمنىڭ كابينەتىندە بولدىم. وسى ۋاقىت ارالىعىندا مەنى ابدەن ۇگىتتەدى.

– رايىڭنان قايت. قايتەسىڭ، قويا سال. ول وكرۋگتەن قۋاندىق احمەتوۆ وتەدى. كەلىسىلىپ قويعان. ول كىسى «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ ادامى..، – دەدى اكىم.

[caption id="attachment_13993" align="alignright" width="448"] "نۇر وتاننىڭ" اتىنان ءماسليحاتقا "نەگىزگى ۇمىتكەر" قۋاندىق احمەتوۆتىڭ جارناماسى[/caption]

– «نۇر وتانعا» قارسىلىعىم جوق. پارتيانىڭ مۇشەسى بولماسام دا پرەزيدەنتتىڭ ءار باستاماسىن قولدايتىن اداممىن. ءبىراق، بۇل ارادا مۇنىڭ قاتىسى قانشا؟ ءوز-وزىڭدى ۇسىنۋعا بولمايدى دەگەن زاڭ جوق قوي؟ – دەدىم مەن.

«نۇر وتاننىڭ» اتىنان ءتۇسىپ وتىرعان الگى قۋاندىق احمەتوۆ اتتى ازاماتتى كوكتەرەك اۋىلىنىڭ تۇرعىندارى جاقسى بىلەدى. ءبىر كەزدەرى اۋىلدىڭ اكىمى بولعان. وسى ۋاقىتقا دەيىن اۋداندىق ساۋلەت-قۇرىلىس ءبولىمىن باسقاردى. ونىڭ «ءومىربايانىن» جاقسى بىلەمىن. ءبىراق، ءقازىر ونى ايتىپ جاتۋدىڭ قاجەتى جوق.

ءبىر ساعات وتكەندە اكىمنىڭ كابينەتىنەن ازەر شىقتىم. «باس تارت»، «قويا سال» دەگەنىنە قاراعانىم جوق. ءوزىمدى ۇمىتكەر رەتىندە تىركەدىم. سالىق باسقارماسىنا دەكلاراسيا تاپسىردىم.

سودان كەيىن-اق قۋدالاۋ باستالدى. الدىمەن ايەلىمدى قىسىمعا الدى. جۇبايىم تۇلكىباستاعى تۇرار رىسقۇلوۆ مەكتەبىندە وقۋ ءىسى جونىندەگى ورىنباسار بولىپ ىستەيدى.

اكىمنىڭ قابىلداۋىنا كىرىپ-شىققان كەلەسى كۇنى ايەلىمە اياقاستىنان ءوتىنىش جازدىرىپ، ەڭبەك دەمالىسىنا جىبەرەدى. وقۋ ماۋسىمى قىزعان ءۇشىنشى توقساننىڭ كەزىندە وقۋ ءىسى جونىندەگى ورىنباساردى ەڭبەك دەمالىسىنا جىبەرە مە ەكەن؟

ول ءوز الدىنا. اكىم ايەلىمدى قابىلداۋىنا شاقىرادى.

«كۇيەۋىڭە ايت، سايلاۋعا تۇسپەي-اق قويسىن. 50-دەن اسقان ەر-ازاماتتى ءبىر كوندىرسەڭ، سەن كوندىرە الاسىڭ»، – دەيدى.

ول ءوز الدىنا، كەيىن ايەلىمنىڭ اعاسىن جىبەردى. اكىم وعان دا سونى ايتىپتى. «ەگەر ايتقانىمدى تىڭداماسا، قارىنداسىڭدى جۇمىستان شىعارتقىزامىن»، – دەپتى.

كەيىن مەنىڭ باستىعىما شىعىپ: «داۋلەتوۆتى جۇمىستان شىعارىڭىزدار، ايتپەسە ەرتەڭ كەڭسەلەرىڭە سالىق باسقارماسى بارادى»، – دەپ قورقىتقان.

ارتىنشا كۇيەۋ بالاسىن جىبەردى...

ەڭ سوڭىندا اۋىلعا كەلدى. اقسالدارمەن جۇزدەسكەن اكىم ولاردى دا ازعىرىپتى. ءبىراق، حالىق مەنى ءوزى ۇسىنىپ وتىرعاننان كەيىن اكىمنىڭ سوزىنە كونە سالماسى بەلگىلى عوي.

اكىمنىڭ بۇلايشا قيپاقتاۋى تەگىن ەمەس. مەن سايلاۋعا تۇسسەم، الگى وزدەرى «سايلاپ» قويعان «دايىن كانديداتتىڭ»  وتپەي قالاتىنىن بىلەدى.  اۋىل تۇرعىندارى اكىمنىڭ ادامىنا داۋىس بەرمەيتىنىن ايتقان.

بۇل كەزدەرى دەپۋتاتتىققا ۇمىتكەر ازاماتتاردىڭ ۇگىت-ناسيحات جۇمىستارى باستالىپ كەتكەن ەدى.

شىنى كەرەك، اكىم باسىمەن «وتىنگەننەن» كەيىن قايرات ابدۋالييەۆتىڭ ءوزى ايتقانداي «قويا سالۋعا» بولار ەدى.

ءبىراق، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ، اقساقالداردىڭ الدىندا ۇيالدىم. كوكتەرەكتە 120-دان اسا ءتۇتىن بار. شاعىن  عانا اۋىلدىڭ ماسەلەسى شاش ەتەكتەن. مەكتەبى 70 جىل بۇرىن ساماننان سوعىلعان، ەسكى، قۇلاعالى تۇر. مەد. پۋنكتىسى ابدەن ەسكىرگەن، جولى جوندەۋ كورمەگەلى جارتى عاسىر بولعان. ەڭ باستىسى، بىرنەشە جىل تازا اۋىزسۋدان دا تاپشىلىق كورىپ كەلەمىز.
نەگىزى، مەن 2007 جىلى دا سايلاۋعا تۇسكەنمىن. ول جولى دا ادىلەتسىزدىك بولىپ وتكىزبەي تاستاعان-تۇعىن. سودان بەرگى 9 جىلدا جۇيە وزگەردى، ادىلەتتىلىك سالتانات قۇردى دەگەن سەنىمدە بولعانمىن. قاتەلەسىپپىن...

اكىم مەنى «نۇر وتانعا» قارسى ادام رەتىندە كورسەتكىسى كەلەدى. سايلاۋشىلارمەن كەزدەسۋدە وسىنى جاسىرماي ايتتىم.

«نۇر وتانعا» قارسىلىعىم جوق. تەك وسى پارتيانىڭ ىشىنە كىرىپ العان جانە سايلاۋدى بيزنەس كورەتىن تەرىس پيعىلدى ادامداردان قورقامىن»، – دەدىم مەن.

ءقازىر مەنى ۇمىتكەرلەر تىزىمىنەن الىپ تاستاپتى. دەكلاراسيامنان قاتەلىك تاۋىپتى... شىن مانىندە، دەكلاراسيامدى ادەيى كەشىكتىرىپ بەردى. بۇل جايلى ايتار بولسام، ۇزىن سونار اڭگىمە. سوتقا ارىز تاستاعانمىن. دەكلاراسيامدى ادەيى كەشىكتىرىپ، مەنى كانديداتتار تىزىمىنەن سىزىپ تاستاۋدى جوسپارلاعاندارى ءۇشىن. ءبىراق، ولاردىڭ قۋلىعى تىم تەرەڭدە ەكەن... زاڭدى وزگەرتۋ، ونىڭ قاي جەرىن قالاي پايدالانۋ كەرەكتىگىن وزدەرى ابدەن «مەڭگەرىپ» الىپتى.

باسقا امالىم قالماعاندىقتان، بۇل جايدى وقىرمان وقىسىن، ەل ەستىسىن دەگەن ماقساتپەن جازىپ وتىرمىن. ماسەلەنى «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ قوعامدىق قابىلداۋ ءبولىمى نازارعا الار دەگەن ءۇمىتىم بار.

ەرجان داۋلەتوۆ،

تۇلكىباس سايلاۋ وكرۋگى بويىنشا

اۋداندىق ءماسليحات دەپۋتاتتىعىنا ۇمىتكەر

(ماقالانى كوشىرىپ باسقاندا مىندەتتى تۇردە گيپەرسىلتەمەسىن كورسەتۋ قاجەت، رەداكسيا تالابى)