ساراپشى پول گوبل اقش-تاعى Jamestown قورىنىڭ سايتىندا تۇركيا قازاقستانعا كاسپييدەگى اسكەري تەڭىز كۇشتەرىن كۇشەيتۋگە كومەكتەسۋىن جازا كەلە، انكارا مەن استانانىڭ جوسپارى كاسپييدەگى فلوتيلياسى ەڭ قۋاتتى رەسەيدىڭ ۇستەمدىگىنە قالاي اسەر ەتپەك دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەپتى.
رەسەيدىڭ كاسپيي فلوتيلياسى كوپ جىل بويى تەڭىز ايدىنىندا ۇستەمدىك قۇرعانى بەلىگى. سوندىقتان دا بولار، كوپشىلىك كاسپييدە بۇدان باسقا ۇلتتىق فلوتتار بار ەكەنىن ەلەمەي كەلگەن ەدى.
ونىڭ ۇستىنە وسى كۇنگە دەيىن تەڭىز جاعالاۋىنداعى وزگە ەلدەر اسكەري-تەڭىز فلوتىن قورعانىس ءۇشىن ەمەس، ىزدەۋ-قۇتقارۋ جۇمىستارى نەمەسە تەڭىزدەگى بۇرعىلاۋ پلاتفورماسى مەن قۇبىرلاردىڭ قورعايتىن كۇزەت ءۇشىن قاجەت بولعانى جاسىرىن ەمەس.
دەگەنمەن قازاقستان بۇل احۋالدى وزگەرتۋگە بەت بۇردى. گوبلدىڭ جازۋىنشا، قازاقستان جاعالاۋداعى عانا ەمەس، تەڭىزدىڭ تاياز جەرىندەگى قورعانىسقا دا ءمان بەرمەك.
وتكەن اپتادا قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك «زەنيت» زاۋىتى تۇركيانىڭ Asfar جانە YDA Group كومپانيالارىمەن ورالدا اسكەري كەمەلەردى جاساۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول قويعانى بەلگىلى. گوبلدىڭ پايىمداۋىنشا، بۇل كەلىسىمنىڭ نازار اۋداراتىن بىرنەشە ماڭىزدى تۇستارى بار.
بىرىنشىدەن، بۇل جاعداي ماسكەۋدىڭ قازاقستاننىڭ كەمە جاساۋ ونەركاسىبىندە ۇستەم ويىنشى بولىپ قالا بەرەمىن دەگەن جوسپارىنا سوققى جاسايتىنى انىق.
2010 جىلى ماسكەۋ استاناعا كەمە جاسايدى دەگەن كەلىسىمگە قول قويىلعالى رەسەي ءوزىن بۇل سالاداعى باستى ويىنشى ساناپ كەلگەن. ءبىراق ودان بەرى مينا سۇزەتىن ەكى كەمە عانا جاساان سوڭ، قازاقستان كەمە جاسايتىن باسقا ويىنشىلاردى ىزدەۋگە كىرىستى.
ەكىنشىدەن، بۇل كەلىسىم انكارانىڭ استانامەن قورعانىس سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىعىن كۇشەيتەدى. تۇركيا ۇكىمەتى ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىنىڭ قارۋلى كۇشتەرىن دامىتۋدا جەتەكشى رولگە يە بولۋعا تالپىنىپ جاتىر.
گوبل استانامەن كەمە جاساۋ تۋرالى انكارانىڭ كەلىسىمى وسى جوسپاردىڭ بولىگى دەپ ەسەپتەيدى.
ۇشىنشىدەن، رەسەي دە، قازاقستان دا كاسپييدىڭ سولتۇستىگىندەگى سۋدىڭ تارتىلۋىنان تۋىندايتىن ستراتەگيالىق جانە ەكونوميكالىق سالدارعا الاڭدايدى. استانانىڭ بۇعان دەيىن ۇستانىپ كەلگەن شاعىن كەمەلەر جاساۋ ساياساتى ەندى تۇركيامەن كەلىسىم اياسىندا جالعاساتىن ءتارىزدى. ال بۇل استانانىڭ ەكونوميكالىق، ءتىپتى اسكەري پوزيسياسىن جاقسارتادى، ءتىپتى رەسەيدەن دە ۇستەم ەتۋى مۇمكىن.
گوبل تۇركيامەن كەمە جاساۋ تۋرالى كەلىسىم قازاقستان مەن رەسەي كاسپيي تەڭىزىندە تەكەتىرەسەدى دەگەندى بىلدىرمەيتىنىن العا تارتادى. ويتكەنى رەسەي كەمەلەرىنىڭ سانى از بولعانىمەن، اسكەري قۋاتى الدەقايدا مىقتى.
سونىمەن قاتار بۇل كەلىسىم تۇركيا قانشا جەردەن ۇمىتتەنسە دە، انكارا جاقىن ۋاقىتتا كاسپيي تەڭىزىندە ۇستەم ويىنشىعا اينالادى دەگەن ءسوز ەمەس. تۇركيا كاسپيي جاعالاۋىنداعى رەسەيدەن وزگە ەلدەرگە كەمەلەر مەن ونىڭ بولشەكتەرىن جاساپ بەرىپ جاتسا دا، تەز ناتيجەگە قول جەتكىزە المايدى. سەبەبى شاعىن كەمە جاساۋدىڭ ءوزى كوپ ۋاقىت تالاپ ەتەدى. بۇدان شىعاتىن قورىتىندى – قازاقستان كاسپييدىڭ ءتىپتى ءبىر بولىگىندە جاقىن ۋاقىتتا ۇستەمدىككە يە بولۋى ەكىتالاي.
ءبىراق كاسپييدىڭ سولتۇستىگى تارتىلعان سايىن تاياز جەردە جۇرە الاتىن قازاقستاننىڭ اسكەري كەمەلەرى كوبەيە تۇسەدى. بۇل استاناعا كەمەلەرى ۇلكەن ماسكەۋ الدىندا ارتىقشىلىق بەرەدى.
گوبلدىڭ ويىنشا، رەسەيدىڭ كاسپيي فلوتيلياسى مەن كەمەلەرى بىرتىندەپ كوبەيىپ جاتقان قازاقستاننىڭ اسكەري-تەڭىز فلوتى اراسىنداعى اراسالماق بىرتىندەپ وزگەرە بەرمەك. بۇل – كاسپيي جاعالاۋىنداعى ەلدەردىڭ ايماقتاعى ساۋدا جانە قۇبىرمەن بايلانىستى جوسپارىنا اسەر ەتەدى. ساراپشى بۇل جوسپار قازاقستان مەن رەسەيدىڭ قارىم-قاتىناسىنا عانا ەمەس، استانانىڭ ورتالىق ازيا، كاۆكاز بەن باتىس ەلدەرىمەن قارىم-قاتىناسىنا دا ىقپال ەتەتىنىن پايىمداپتى.
