مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ پارلامەنت ماجىلىسىندە سويلەگەن سوزىندە مادەنيەت پەن ءبىلىم ەل دامۋىنىڭ قۇرامداس بولىگى ەكەنىن ايتا كەلىپ، ءبىلىم سالاسىن ورگە جەتەلەۋدىڭ بىرنەشە ماسەلەسىنە توقتالدى. پرەزيدەنت ەڭ الدىمەن ساپالى ءبىلىمدى قولجەتىمدى ەتۋدى قولعا الۋ قاجەتتىگىن اتاپ كەتتى.

مەملەكەت باسشىسى  تاپسىرماسىمەن «ءبىلىمدى ۇلت» ساپالى ءبىلىم بەرۋ» ۇلتتىق جوباسى دايىندالدى.شىنىندا دا، قوعام دامۋىنىڭ باستى فاكتورى ساپالى ءبىلىمدى مەڭگەرگەن بىلىكتى ماماندار ەكەنى ءسوزسىز. بۇل باعىتتا ەلىمىزدە بىلىمگە قۇشتار، بولاشاعىمىزدىڭ نەگىزىن قۇرايتىن دارىندى جاستارعا بارىنشا قولداۋ كورسەتىپ، الەۋەتىن پايدالانۋ كوزدەرىن قاراستىرۋ كەرەك. سوندىقتان دا قازىرگى ۋاقىتتان باستاپ بولا­شاقتا ساپالى ءبىلىم بەرەتىن پەداگوگ دايارلاۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە ءمان بەرۋىمىز قاجەت. ال ساپالى ءبىلىمدى بەرىپ، سانالى ۇرپاق تاربيەلەيتىن – ۇلاعاتتى ۇستاز. سانانى تۇرمىس بيلەگەن بۇگىنگى قوعامدا وقىتۋشىلاردىڭ قاجىماس ەڭبەك ەتىپ، ساپالى ءبىلىم بەرۋى، ونىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىنىڭ دەڭگەيىمەن دە تىكەلەي بايلانىستى ەكەنى راس. بۇل رەتتە مەملەكەت باسشىسى «وقۋ ورىندارىن بىلىكتى پروفەسسور-وقىتۋشىلىق قۇراممەن  قامتاماسىز ەتپەيىنشە، ءبىلىم ساپاسىن كوتەرۋ مۇمكىن ەمەس» دەپ ۇستازداردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىنىڭ ماڭىزدى ەكەنىن العا تارتتى. سەبەبى ول الەۋمەتتىك ماسەلەلەرگە الاڭ قىلماي، الاڭسىز ساباق بەرۋى ءتيىس.

بۇۇ-نىڭ باستاۋىمەن العاش رەت «تۇراقتى دامۋ» كونسەپسياسى ۇسىنىلدى. تۇراقتى دامۋ ماقساتتارىنىڭ ىشىندەگى 4-ماقسات: «بارلىعىنا ساپالى ءبىلىم» ەكەنىن العا تارتقىم كەلەدى. ءبىلىم سالاسى ۇنەمى جەتىلىپ، جاڭارىپ وتىرۋدى قاجەت ەتەدى. ءبىز ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان قازىرگى كەزەڭ – بۇل جاڭا ءداۋىر،جاڭا كوزقاراستى، جاڭاشىلىقتى تالاپ ەتەتىن ۋاقىت. سونىڭ ىشىندە،ءبىلىم سالاسىندا بولىپ جاتقان جاڭا وزگەرىستەردىڭ  ماڭىزى زور. ساننان ساپاعا قىزمەت ەتۋ – بۇگىنگى تالاپ. ءقازىر ەلىمىزدەگى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ جارتىسى عانا تۇلەكتەرىن 60 پايىزدىق دەڭگەيدە جۇمىسپەن قامتىپ وتىر. بۇل جوعارى كورسەتكىش ەمەس. وسىنى ەسكەرگەن مەملەكەت باسشىسى سانى بار، ساپاسى ماردىمسىز وقۋ ورىندارى قىسقارتىلىپ، باسەكەگە قابىلەتتى كادرلار دايارلاي الاتىن ىرگەلى وقۋ ورىندارىنا عانا مۇمكىندىكتەر بەرىلەتىنىن قاداپ ايتتى.بۇل – سوزدەن ىسكە كوشۋدىڭ ايقىن دالەلى. عىلىمدى دامىتپاي، ۇلتتىڭ دامۋىن قامتاماسىز ەتە المايمىز. ۇكىمەت بۇل ماسەلەنى عىلىمي-زەرتتەۋلەردىڭ دەڭگەيىن ارتتىرۋ جانە ونى ءىس جۇزىندە قولدانۋ تۇرعىسىنان قاراستىرۋى كەرەك دەدى.

ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى - ساباقتاستىعى بار ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى مەن ءار ءتۇرلى دەڭگەي مەن باعىتتاعى مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ ستاندارتتارى جۇيەسىنىڭ، ولاردى ءارتۇرلى ۇيىمداستىرۋ قۇقىقتىق فورماداعى، تيپتەگى جانە تۇردەگى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىندە ىسكە اسىرۋشى تارماقتاردىڭ، سونىمەن بىرگە ءبىلىم بەرۋدى باسقارۋ ورگاندارى جۇيەسىنىڭ جيىنى.

بiلiم بەرۋ جۇيەسi قوعامنىڭ الەۋمەتتiك – ەكونوميكالىق دامۋىندا جەتەكشi رول اتقارادى، سونداي – اق ونى ءارi قاراي ايقىنداي تۇسەدi. ال بiلiمنiڭ قالىپتاسىپ، دامۋىنىڭ جالپى شارتتارى فيلوسوفيانىڭ نەگiزگi ماسەلەسi – رۋحتىڭ ماتەرياعا، سانانىڭ بولمىسقا قاتىناسى تۇرعىسىنان زەرتتەلەتiن iلiم تانىم تەورياسى دەپ اتالادى. تانىم تەورياسىنىڭ باسقا عىلىمي تەوريالاردان ءتۇبiرلi ايىرماشىلىعى – ول بiلiمنiڭ قالىپتاسۋى مەن نەگiزدەلۋiنiڭ جالپى ۇستانىمدارىن، وبەكتيۆتiك قاتىناستاردى قالىپتاستىرادى.

ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ جانە ناتيجەگە باعىتتالعان ۇلگىگە بەتالۋى بارىسىندا مۇعالىمدەر مەملەكەتتىك ستاندارت بەرىلگەن ناتيجەلەرگە جەتۋدە كاسىبي شەبەرلىكپەن مەڭگەرگەن زەرتتەۋ بىلىكتەرى مەن داعدىلارى ناتيجەسىندە پروبلەمانىڭ شەشىمىن تابا الاتىن، اقپاراتتىق – كوممۋنيكاتيۆتى مادەنيەتى جوعارى تۇلعالىق - دامىتۋشىلىق فۋنكسيانى اتقارادى. قازىرگى زامان ادامنىڭ وسى قۇزىرەتتىلىكتى مەڭگەرە وتىرىپ تەك « كاسىبي يكەمدىلىگىن وڭتايلاندىرۋدى قامتاماسىز ەتۋ عانا ەمەس، ىسكە اسىرىلۋ مۇمكىندىگىن « ۇنەمى وقىپ – ۇيرەنۋ جانە ءوزىن-وزى جاساۋ تالابىن قالىپتاستىرا الادى.جاستارعا ساپالى ءبىلىم بەرۋ، عىلىمي باعىتىن ايقىنداۋ، جاڭاشىل يدەيالارىن قولداۋ ءبىزدىڭ باستى مىندەتىمىز. جاستاردىڭ ماماندىقتى دۇرىس تاڭداۋى، ساپالى ءبىلىم الۋى — وزەكتى ماسەلە. سەبەبى، ەلىمىزدىڭ دامۋى، وسىپ-وركەندەۋى جاستاردىڭ ماماندىق تاڭداۋىنا، ءوزى تاڭداعان كاسىپكە دەگەن ىنتاسىنا، العان بىلىمىنە بايلانىستى جانە وسى ماسەلەگە ەرەكشە كوڭىل بولگەن ءجون.

ساپالى ءبىلىم بەرۋ– اسا قۇندى كاپيتال. سوندىقتان ينۆەستيسيا سالۋ ءوزىڭدى شىڭداپ قانا قويماي، ەلگە، وتانعا قىزمەت ەتەتىن ماڭىزدى قادام ەكەنىن ەستەن شىعار­ماۋ كەرەك. ەڭ ءبىلىمدى ماماندارى بار مەملەكەتتە ءومىر ءسۇرۋدىڭ بارلىق جاعدايى تۇراقتى ءارى ساپالى بولادى. ول ءسىز بەن ءبىزدىڭ دەنساۋلىعىمىزدى، ءومىرىمىزدى ۇزار­تاتىن بىردەن-بىر فاكتور. سوندىقتان پرە­زيدەنت تاپسىرماسىنداعى  ساپالى ءبىلىم بەرۋ قاعيداتى ءار ۋاقىتتا جاۋاپكەرشىلىگى مول مىندەت.

 

ساۋلە سەيدەنوۆا

ءال فارابي اتىنداعى قازۇۋ فيلولوگيا فاكۋلتەتى،

شەتەل فيلولوگياسى جانە اۋدارما ءىسى كافەدراسىنىڭ دوسەنتى

 

گۋلجازيرا گابدكريموۆا جانە مەيرامكۇل تلەۋلينوۆا

ءال فارابي اتىنداعى قازۇۋ فيلولوگيا فاكۋلتەتى

2 كۋرس، شەتەل فيلولوگياسى جانە اۋدارما ءىسى كافەدراسىنىڭ دوكتورانتتارى