رەسەي 2025 جىلى بايقوڭىردان اسكەري زىمىراندار ۇشىرمايدى. بۇل تۋرالى قازاقستاننىڭ سيفرلىق دامۋ، يننوۆاسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگى "اشىق نقا" پورتالىندا جاريالاعان قۇجاتتا ايتىلعان، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
مينيسترلىكتىڭ مالىمەتىنشە، 2025 جىلى بايقوڭىردان عارىش اپپاراتتارىن ۇشىرۋ تەك "رەسەيدىڭ عارىش قىزمەتى" مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا، سونداي-اق حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق پەن كوممەرسيالىق جوبالار شەڭبەرىندە جۇزەگە اسىرىلادى.
"2025 جىلى عارىش اپپاراتتارىن ۇشىرۋ رەسەي فەدەراسياسىنىڭ "رەسەيدىڭ عارىش قىزمەتى" مەملەكەتتىك باعدارلاماسى، بايقوڭىر عارىش ايلاعىنان حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق جانە كوممەرسيالىق جوبالار باعدارلامالارى شەڭبەرىندە جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى. قازاقستان ءسىم رەسەي تاراپىنىڭ 2025 جىلعا ارنالعان اسكەري ماقساتتاعى عارىش اپپاراتتارىن ۇشىرۋ جانە عارىش ايلاعىنان زىمىرانداردى سىناقتان وتكىزۋ جوسپارلارى جوق ەكەنىن حابارلادى"، - دەلىنگەن تۇسىندىرمە جازبادا.
مينيسترلىكتىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى كەلەسى جىلى بايقوڭىردان توعىز ازاماتتىق ۇشىرۋ جوسپارلانىپ وتىرعانىن ايتتى.
ايتا كەتەيىك، روسكوسموس كەلەسى جىلدان باستاپ بايقوڭىر عارىش ايلاعىن كونسەرۆاسيالاۋ تۋرالى جابىق كونسۋلتاسيالار وتكىزە باستاعانىن DALA INSIDE دەرەككوزى حابارلاعان ەدى.
روسكوسموس مەكەمەلەرى، اسىرەسە ماڭىزدى بولىپ سانالاتىن جەر سەرىكتەرىن جاسايتىن «حرۋنيچيەۆ ورتالىعى» مەن زىمىران قۇراستىراتىن ركس «پروگرەسس» سانكسياعا ۇشىراعالى بەرى، رەسەيدىڭ عارىش ۆەدومستۆوسى اۋىر قارجىلىق جاعدايعا دۋشار بولدى. بارلىق حالىقارالىق تاپسىرىستار توقتاعاندىقتان، ال رەسەي اسكەريلەرى سپۋتنيكتەرىن پلەسەسك عارىش ايلاعىنان ۇشىرىپ جۇرگەندىكتەن، بايقوڭىردان روسكوسموسقا شىعىننان باسقا ەشتەڭە تۇسپەي وتىر.
رەسەي ونسىز دا بايقوڭىردا بارىنشا قىسقارىپ، 234 نىساندى قازاقستانعا قايتارىپ بەرگەن بولاتىن. وزىنە تەك عارىشقا زىمىران ۇشىراتىن ينفراقۇرىلىمدى ساقتاپ قالعان. ءبىراق ونىڭ ءوزىن ۇستاپ تۇرۋعا قاجەت شىعىنداردى جابا المايتىنى بايقالادى. رەسەي فەدەراسياسى 2050 جىلعا دەيىن سوزىلعان كەلىسىم بويىنشا بايقوڭىردى جالعا العانى ءۇشىن قازاقستانعا جىلىنا 115 ميلليون دوللاردان تولەپ وتىرۋى ءتيىس. بيىل رەسەيدەگى بيۋدجەت دەفيسيتى 2 تريلليون رۋبلدەن اساتىنى بولجانىپ وتىر. ول ىشكى جالپى ءونىمنىڭ 1،1 پايىزى بولادى.
روسكوسموستىڭ جاعدايى وتە مۇشكىل. وعان نە مەملەكەت كومەكتەسۋى كەرەك، نەمەسە نارىقتان قارىز الۋى ءتيىس. بيىلدان باستاپ روسكوسموس وبليگاسيا شىعارۋ قۇقىعىنا يە بولدى. ول رەسەي قارجى مينيسترلىگىنىڭ «مەكەمە نارىقتان ءوزى قارىز السىن، ءبىزدىڭ وعان تىكەلەي سۋبسيديا بەرەتىن جاعدايىمىز جوق» يشاراسىن بىلدىرەدى.
«بيۋدجەتتى قىسقارتقاندا، روسكوسموستىڭ ەڭ ءبىرىنشى ويلاناتىنى بايقوڭىر»، - دەيدى دەرەككوز. «ال روسكوسموس قازىرگى سوعىس جاعدايىندا اسكەري باعدارلامالاردان باسقا بارلىق بيۋدجەتتى قىسقارتۋعا ءماجبۇر. سوندىقتان كەلەسى جىلدى بايقوڭىرداعى زىمىران ايلاقتارىنىڭ تەحنيكالىق قامتىلۋى ەكىتالاي. رەسەي بايقوڭىردى تەك ستراتەگيالىق جاعىنان عانا ساقتاپ قالۋعا تىرىسپاسا، بىلايىنشا، ءقازىر ەش پراكتيكالىق قاجەتى جوق».
رەسەي كەتىپ قالعان جاعدايدا، قازاقستان ءوز بەتىنشە بايقوڭىردى تەك مۋزەيگە اينالدىرا الادى. سەبەبى ءقازىر ءبىز جىل سايىن عارىشقا ءبولىپ وتىرعان 1 ميلليارد تەڭگە ەشتەڭەگە جەتپەيدى. «ۆوستوچنىي» اۋەجايىن ساقتاپ قالىپ، دامىتىپ، بايقوڭىردى شەتەلدىك تۋريستەر كەلەتىن كۋلتتى ورىنعا اينالدىرۋ يدەياسى جامان ەمەس. نەمەسە بايقوڭىردى كادىمگى عارىش ستارتى رەتىندە ساقتاپ، دامىتۋ ءۇشىن جۇڭگو، الدە يلون ماسكقا جۇگىنۋ عانا قالىپ وتىر.
DALA INSIDE روسكوسموستىڭ 2024 جىلعى قارجىلىق اھۋالىن مونيتورينگتە ۇستاپ وتىرادى.
