قازاق حالقى عاسىرلار بويى توي-دۋماندا قوشقاردى مويىن سالىپ كوتەرىپ كۇش سىناسقانىن ءبارىمىز بىلەمىز. ويىن شارتى بويىنشا كىمدە كىم قوشقاردى كوپ كوتەرسە، سول جانۋاردى وزىمەن بىرگە الىپ كەتكەن.
بۇل قوشقاردى قورلاۋ ەمەس، قايتا جانۋاردى توبەگە كوتەرىپ، قۇرمەتتەۋ ەمەس پە؟
قازاقتىڭ قانىنا سىڭگەن قىزىقتى ويىنىن «جانۋاردى قورلاۋ» دەپ ءپاتۋا شىعارعان ۇيىمنىڭ ايتقانىنا كونگەن قوستانايلىق شەندىلەر بارشا قازاقتىڭ اشۋىنا تيگەنىن وزدەرى دە سەزبەگەن سەكىلدى.
ءدال وسىنداي اڭگىمە قازاعى كوپ تۇركىستان، جامبىل، الماتى وبلىسىندا شىقپاس ەدى.
قازاقتىڭ ءداستۇرلى ويىندارىنا وزگەرىس ەنگىزەتىندەي قوستانايدىڭ جانۋارلاردى قورعاۋشىلارى كىم؟ بۇگىن قوشقار كوتەرۋگە تىيىم سالسا، ەرتەڭ ولار "ناۋرىزدى تويلماڭدار" دەپ شۋ شىعارۋ مۇمكىن عوي.
– قوستاناي قالاسىندا ناۋرىز مەرەكەسىن تويلاۋ كەزىندە قوشقاردىڭ ورنىنا قاپ كوتەرىپ كۇش سىناسۋدى ۇسىنىپ وتىرمىز. الداعى ۋاقىتتا مەرەكەدە مۇنداي جارىس ۇيىمداستىرىلسا، جىگىتتەر قاپقا قۇم سالىپ، سونى كوتەرىپ جارىساتىن بولادى، – دەپ قازاققى داستۇردەن حابارى جوق قوستاناي قالاسى ىشكى ساياسات ءبولىمىنىڭ باسشىسى قايرات كازەز دەگەن شەندى بىلجىراپ، اڭگىمە ايتىپتى.
قاپ كوتەرىپ جارىسۋ ەشكىمگە قىزىق ەمەس قوي. قىزىق بولسا شەنەۋنىكتەرگە قىزىق شىعار؟
ءبىر قالانىڭ ىشكى ماسەلەسىنە جاۋاپتى شەندىنىڭ بويىندا قازاقىلىق بولسا، «بۇلارىڭ بولمايدى، عاسىرلار بويى قالىپتاسقان ۇلتتىق ويىنعا وزگەرىس ەنگىزە المايمىز» اڭگىمە ايتۋىنا بولادى عوي.
ءبىراق كازەز مىرزا ونداي ءبىر اۋىز ءسوز ايتپاعان.
ءقازىر قانداي ءبىر داۋ تۋسا، باس يزەپ كونە سالاتىن وزىندىك پىكىرى جوق شەندىلەر قاپتاپ كەتكەنى جاسىرىن ەمەس.
ايتاپقشى، قوستاناي قالاسىنىڭ ىشكى ساياسات بولىمىنە قازاقتىڭ سالت-داستۇرىنە وزگەرىس ەنگىزەتىن قۇقىقتى كىم بەرگەن؟ مۇنداي شەكتەن شىققان سوراقىلىققا كونبەۋىمىز كەرەك.
وسىدان كەيىن قوستانايدا قازاقتىڭ ءسالت-داستۇرىن، ۇلتتىق عۇرىپىن قولداپ، ارا تۇسەتىن ادام قالماعان با دەپ ويعا قالعانىمىزدى جاسىرىپ قايتەمىز؟
كەزىندە جامبىل وبلىسىندا اكىمنىڭ ورىنباسارى بولىپ قىزمەت اتقارعان قوستاناي وبلىسىنىڭ قازىرگى اكىمى قۇمار اقساقالوۆ سول كەزدە قازاقىلىقتى بويىنا نەگە سىڭىرمەگەن؟
ولاي بولسا، يت پەن مىسىقتى ۇيلەرىندە زورلىقپەن باعىپ وتىرعان قوستانايلىق ورىستاردىڭ قولىنداعى جانۋارلارعا دا بوستاندىق بەرىلۋىن تالاپ ەتەيىك.
قوستانايدا جانى قازاق جىگىتتەردىڭ بار ەكەنىنە سەنەمىز. ناۋرىز كەزىندە قوستانايدىڭ ورتالىق الاڭىندا قوشقار كوتەرىپ جارىس ۇيىمداستىرىڭىزدار! «قوشاقار ەمەس قاپ كوتەرىڭدەر» دەگەن قايرات كازەزدىڭ جاندايشاپتارىنىڭ ايتقانىنا كونبەڭىزدەر!
شەندىلەردىڭ ءسالت-داستۇرىمىزدى ويىنشىق قىلۋىنا جول بەرمەيىك! ءدال وسىعان بولا سىزدەردى ەشكىم تۇرمەگە جاۋىپ، ايىپپۇل ارقالاتپايدى!
