سوندا اقش-تىڭ اسكەريلەرى قانداي دالەلگە سۇيەنىپ، ۇزىن ارقان كەڭ، تۇساۋعا سالىنعانىن بىلەسىز بە؟ بىلمەسەڭىز ايتايىن. پەنتاگون وكىلدەرى ورىستاردىڭ قىرىمعا اسكەري باسقىنشىلىق جاساۋىنا قىرىمدا ولار اسكەري دالا مەديسينالىق نىساندارىن سالىپ ۇلگەرە المايتىنىن ايتىپ، مۇنداي جاعدايدا اسكەري ءىس-قيمىلدى جۇرگىزۋ مۇمكىن ەمەس ەكەنىن العا تارتىپتى.
سونىمەن قاتار امەريكاندىقتار ەگەر ۋكرايناعا قارسى اسكەري باسقىنشىلىق باستالسا، قىرىمدا تۇرعان ۋكراين ساربازدارى قولىنا قارۋ الىپ، مەملەكەتتىڭ تەرريتوريالىق تۇتاستىعى ءۇشىن جان اياماي كۇرەسەتىنە دە سەنىمدى بولعانى انىق.
ءيا، بىزدە قاراپايىم ۋكراين ساربازدارىنىڭ ەلجاندىلىعىن كۇمان كەلتىرمەيمىز. ءبىراق 2014 جىلى قىرىمدا مۇزداي قارۋلانعان «جاسىل ادامدار» پايدا بولعاندا ۋكراين اسكەرلەرى قولدارىنداعى قارۋىن سىعىمداي ۇستاپ، باسقىنشىلارعا تويتارىس بەرۋ ءۇشىن جوعارىدا بۇيرىق كۇتىپ وتىرعانىن دا بىلەمىز.
ءبىراق سول كەزدەگى ا.تۋرچينوۆ باستاعان ۋكراينانىڭ سولقىلداق بيىلىگى رەسەيمەن اراداعى قارۋلى قاقتىعىستى ۋشىعىپ كەتۋىنەن قاۋىپتەنىپ، اسكەريەلەرگە باسقىنشىلارعا تويتارىس بەرۋگە ەشقانداي بۇيرىق بەرمەگەنى بەلگىلى. ەندى سول ءۇشىن وكىنىپ، ساۋساقتارىن شايناپ وتىر. ءيا، مۇنداي جاعدايدا بيلىك باسىندا ماڭىزدى ساياسي شەشىمدى قابىلدايتىن ادامنىڭ بولۋى كەرەك ەكەنىن تۇسىنەسىڭ.
وسى رەتتە ۋكراين بيلىگىنە قارسى سىن ايتايىن دەگەن ويىمىز جوق. ءبىزدىڭ ايتپاعىمىز امەريكاندىق سوعىس جاعدايىندا دا ساربازدارىنىڭ جاعدايىن ويلاپ، ولار ءۇشىن سوعىس ءورتى تۇتانعان اۋماققا جاقىن جەردە جارالانعان اسكەريلەرگە مەديسينالىق قىزمەت كورسەتەتىن دالا گوسپيتالدارىنىڭ بولۋى كەرەك دەپ وزدەرىندەگى ادامعا دەگەن قۇرمەتتى رەسەي دە ساقتايدى دەپ «جامان» ويلاماعانىن سىناۋعا بولا ما؟ ارينە، سىناي المايسىڭ. ءبىراق ورىستار ايلاسىن اسىرىپ، از عانا ۋاقىتتا قىرىمدى انەكسيالاپ الدى.
كەيبىرەۋلەر ءۇشىن وسى ءبىر جايت رەسەيدىڭ قىرىمدى جاۋالاپ الۋىندا سونشالىقتى ماڭىزدى رول اتقاراتىن وقيعا بولماۋى دا مۇمكىن. ءبىراق وسى ءبىر قاراپايىم وقيعادان امەريكا ادام قۇقىعى قانداي جاعداي بولسا دا، اياققا تاپتامايتىنىن بايقايسىڭ. مەيلى، ول سوعىس جاعدايىندا بولسىن، اقش اسكەرى بەلگىلەنگەن تارتىپكە ساي ارەكەت ەتەدى.
ال رەسەي بولسا، قىرىمعا ديۆەرسيالىق توپتارىن جىبەرىپ، جەرگىلىكتى بيلىك ورىندارىنىڭ عيماراتتارىن باسىپ الىپ، زاماتتا رەفەرەندۋم ۇيىمداستىرىپ، قىرىمدى وزىنە قاراتىپ الدى.
ۋكراين ساراپشىلارى رەسەي اسكەرى مەن اسكەري تەحنيكالارىنىڭ بەلگىلەرىن الىپ تاستاپ، دونباس پەن لۋگانسكىگە اسكەرىن كىرگىزگەنىن تالاي رەت ايتتى. ءبىراق رەسمي كرەمل مۇنى ەش ۋاقىتتا مويىنداعان ەمەس.
دەگەنمەن، 2014 جىلدان بەرى سوعىس كەزىندە ورىستاردىڭ تالاي ساربازى قىرشىن كەتتى. اقش اسكەريلەرى رەسەي سوعىسقا كىرگەن جاعدايدا ءوز ساربازدارىنىڭ جاعدايىن قالاي ويلايتىنىن دونباس پەن لۋگانسكدەگى سوعىس بارىسىندا كوز جەتكىزگەن شىعار. رەسەيدىڭ اسكەرى «دەدوۆششيناعا» قۇرىلعان ارميا. بىر-بىرىنە الەمجەتتىك كورسەتۋدى سانگە اينالدىرعان مۇنداي اسكەرمەن الىسقا بارا المايسىڭ. قازاق اسكەرى دە كەڭەستىك جۇيەدەگى قىزىل ارميانىڭ ميراسقورى بولعاندىقتان، اسكەردەگى الەمجەتتىك ءبىز ءۇشىن دە تاڭسىق ەمەس.
ساربازداردىڭ ءبىرىن-بىرى ۇرىپ، سوعۋى ءالى دە بولسا، بار. ارىستاي ازاماتىن وتان قورعاۋ ءۇشىن اسكەرگە اتتاندىرىپ، ارتىنان قانشاما انا اڭىراپ قالدى دەسەڭىزشى. بۇل، ارينە، بولەك اڭگىمە. ءبىزدىڭ ايتپاعىمىز، قازاق اسكەرى «دەدوۆششيناعا» قۇرىلعان قىزىل ارميانىڭ سارقىنشاعىنان تولىقتاي قۇتىلىپ، قارۋلى كۇشتەردى ناتو-عا مۇشە ەلدەردىڭ تالاپ-تىلەكتەرىنە ساي قايتا قۇرىلىمداۋ ماڭىزدى دەپ ەسەپتەيمىز.
نۇرلان جۇماحان، جۋرناليست
