تاعىلىمدى جيىننىڭ ماقساتى – مۇرات مۇحتار ۇلىنىڭ عىلىمي، شىعارماشىلىق ەڭبەكتەرىمەن قاتار، قوعامدىق جانە مەملەكەتتىك قىزمەتىنىڭ ماڭىزدى كەزەڭدەرىن سارالاپ، قايراتكەر قالامگەردىڭ رۋحاني مۇراسىن ناسيحاتتاۋ.
ءىس-شاراعا مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى، الماتى قالاسىنىڭ اكىمدىگى، تۇركسوي حالىقارالىق ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى سۇلتان رايەۆ، تاتارستان جازۋشىلار وداعىنىڭ ءتوراعاسى زايدۋللا ركايل، تاتارستان حالىقتارى اسسامبلەياسىنىڭ ءتوراعاسى يرەك شاريپوۆ، ق ر ۇلتتىق كىتاپحاناسىنىڭ ديرەكتورى باقىتجامال وسپانوۆا قاتىسىپ، مەرەيتوي يەسىن قۇتتىقتادى.
سونىمەن قاتار قىرعىزستان، وزبەكستان، تاتارستان، گوللانديا ەلدەرىنەن كەلگەن عالىمدار، اقىن-جازۋشىلار، ەلىمىزدىڭ زيالى قاۋىم وكىلدەرى، مۇرات اۋەزدىڭ زامانداس دوستارى، قازۇۋ-دىڭ وقىتۋشى-پروفەسسورلار قۇرامى مەن ستۋدەنتتەرى قاتىستى.
كونفەرەنسيا جۇمىسىن اشقان ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ باسقارما ءتوراعاسى – رەكتورى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ مەرەيتوي يەسىنىڭ قازاق رۋحانياتىندا الاتىن ەرەكشە ورنىن اتاپ ءوتتى.
– مۇرات مۇحتار ۇلى ەسىمى قازاق حالقىنا عانا ەمەس، بارشا تۇركى دۇنيەسى مەن يسلام الەمىنە جاقسى تانىس. قالامگەر ماسكەۋدە وقىپ جۇرگەن كەزىندە قازاق جاستارىنىڭ باسىن قوسقان «جاس تۇلپار» قوزعالىسىنىڭ بەلدى مۇشەسى، جەتەكشىلەرىنىڭ ءبىرى بولدى. سەمەي يادرولىق پوليگونىن جابۋ جونىندە باستاما كوتەرگەن «نيەۆادا – سەمەي» قوزعالىسىنا مۇشە بولىپ، ەلدىك ماسەلەلەرگە اتسالىستى. تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارىندا قازاقستاننىڭ جۇڭگو حالىق رەسپۋبليكاسىنداعى تۇڭعىش توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى قىزمەتىن ابىرويمەن اتقارىپ، ۇلتتىق ديپلوماتيانىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسىپ، ەكى ەل اراسىنداعى بايلانىستاردى جاڭا باعىتتا ىسكە اسىرۋعا كۇش سالدى. «قازاقفيلم» كينوستۋدياسىندا باس رەداكتور بولعان كەزەڭدە ۇلتتىق كينەماتوگرافياداعى جاڭا تولقىندى قالىپتاستىردى. قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا ەڭبەك ەتكەن جىلدارى كوركەم اۋدارما جانە ادەبي بايلانىستار سالاسىن دامىتتى، – دەدى رەكتور.
جيىندا ءسوز العان تۇركسوي حالىقارالىق ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى سۇلتان رايەۆ:
– مۇرات اۋەزوۆ – اسىلدىڭ سىنىعى، ۇلتتىڭ ار-وجدانى، زيالىلىقتىڭ ايناسى، فيلوسوف عالىم. قازاق حالقىندا «تەكتىدەن تەكتى تۋادى، تەكتىلىك تۇقىم قۋادى» دەگەن دانالىق ءسوز بار. مۇرات مۇحتار ۇلى وسى اسىل ءسوزدى بويىنا ءسىڭىرىپ، اكە جولىن ابىرويمەن جالعاستىرىپ كەلەدى. ول قازاق حالقىنىڭ عىلىمىن، كوركەم ادەبيەتىن، كينو ونەرى مەن تەليەۆيزياسىن دامىتۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوسقان قايراتكەر تۇلعا، – دەدى.
شارا بارىسىندا شىعىستانۋشى، تۇركىتانۋشى، تاريحشى عالىمدار روبەرت ەرمەرس، سافار ابدۋللو، الەكساندر قادىربايەۆ، ركايل زايدۋللين بايانداما جاساپ، پروفەسسور مۇرات مۇحتار ۇلىنىڭ ادەبي جانە ساياساتتاعى زور ۇلەسى مەن جەتىستىكتەرىنە توقتالدى.
كونفەرەنسيادا مۇرات مۇحتار ۇلىنىڭ تۇرىك تىلىندەگى «Birliktelik» (بىرلىك) كىتابىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى. بۇل جيناق تۇركسوي حالىقارالىق ۇيىمىنىڭ قولداۋىمەن جارىق كوردى.
جيىن سوڭىندا مەرەيتوي يەسى جيىلعاندارعا العىسىن ءبىلدىرىپ، ريزاشىلىعىن جەتكىزدى. حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسيا جۇمىسى ءارى قاراي سەكسيالاردا جالعاستى.
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى
