حالىقارالىق ديالوگ الاڭىن ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى قورىنىڭ قولداۋىمەن اباي اتىنداعى قازۇپۋ، سوربوننا-قازاقستان ينستيتۋتى جانە «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعى ۇيىمداستىردى.
حالىقارالىق دوڭگەلەك ۇستەل جۇمىسىنا قازۇپۋ رەكتورى تاكير بالىقبايەۆ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى قورىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى، ق ر ەۋروپا كەڭەسىندەگى ۆەنەسياندىق كوميسسيانىڭ مۇشەسى يگور روگوۆ، «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنىڭ يسلامدىق قارجىلاندىرۋ بويىنشا ديرەكتورى، حالىقارالىق اربيتراج ورتالىعى اربيترلەر كوللەگياسىنىڭ مۇشەسى، يسلامدىق قارجىلاندىرۋ بويىنشا كونسۋلتاتيۆتىك كەڭەسىنىڭ مۇشەسى شەيح بيلال حان، د.ا. قونايەۆ اتىنداعى ەۋرازيالىق زاڭ اكادەمياسىنىڭ رەكتورى ءومىرالى جالايري، فرانسيا ەلشىلىگىنىڭ اتتاشەسى، سوربوننا-قازاقستان ينستيتۋتىنىڭ قوسالقى ديرەكتورى، حالىقارالىق قاتىناستار سالاسىنىڭ مامانى جيل مامەتس، سوربوننا-قازاقستان ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى اينۇر ءسابيتوۆا، الماتى قالاسى جوعارعى وقۋ ورىندارىنىڭ عالىمدارى، قارجى جانە قۇقىق سالاسىنداعى فرانسيانىڭ ماماندارى، فرانسيا-قازاقستان ساۋدا-ونەركاسىپ پالاتاسى، مامان ساراپشىلار جانە ۋنيۆەرسيتەتتىڭ پروفەسسور-وقىتۋشىلار قۇرامى مەن دوكتورانتتارى قاتىستى.
رەكتور تاكير بالىقبايەۆ حالىقارالىق ديالوگ الاڭىنداعى تالقىلاناتىن وزەكتى ماسەلەلەردى اتاپ، ولاردىڭ قۇقىق جانە حالىقارالىق قۇقىق سالاسىنداعى جەتىستىكتەرمەن بولىسۋدە، بىلىمدەرىن زەرتتەۋدە جانە تاجىريبەلەرمەن الماسۋدا بەرەتىن وراسان زور مۇمكىندىكتەرى تۋرالى ايتتى.
– ءبىز «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعىمەن بىرلەسە وتىرىپ، قازۇپۋ بازاسىندا ءبىر اي بۇرىن ارنايى ورتالىق قۇردىق، وندا ستۋدەنتتەر قۇقىقتىق جانە قارجىلىق ماسەلەلەر بويىنشا كەڭەس الادى. ءبىز جاڭا اقپاراتتىق الاڭ بولۋعا دايىنبىز جانە ونى ىسكە اسىرۋ جانە تاراتۋ، ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ ءۇشىن سىزدەرمەن بىرگە جۇمىس ىستەيمىز. «Cases law» ورتالىعىندا باسقا جوعارى وقۋ ورىندارى وسى مۇمكىندىكتى پايدالانا الادى، – دەدى ۋنيۆەرسيتەت رەكتورى.
دوڭگەلەك ۇستەل جۇمىسىندا اعىلشىن جالپى قۇقىعىنىڭ ارتىقشىلىعى جانە «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنىڭ تاجىريبەسى، قارجىلىق تەحنولوگيالار-ماسەلەلەر جانە مۇمكىندىكتەرى، «استانا» حقو مەن سوربوننا-قازاقستان ينستيتۋتىنىڭ بىرلەسكەن جۇمىسىنىڭ ناتيجەسى، قازاقستانداعى شەتەل بانكتەرىندەگى باقىلاۋدىڭ كومپلاەنس قىزمەتىن قۇقىقتىق رەتتەۋدىڭ نەگىزدەرى جانە ەۋروپا قۇرلىقتىق قۇقىق جۇيەسى بار مەملەكەتتەردە پرەسەدەنتتىك قۇقىقتى يمپلەمەنتاسيالاۋ ماسەلەسى تالقىلاندى.
حالىقارالىق ديالوگ الاڭىندا يگور روگوۆ (ەۋروپالىق قۇرلىقتىق قۇقىق جۇيەسى بار مەملەكەتتەردە پرەسەدەنتتىك قۇقىقتى يمپلەمەنتاسيالاۋ ماسەلەسى»)، شەيح بيلال حان ( «اعىلشىن جالپى قۇقىعىنىڭ ارتىقشىلىعى جانە «استانا» حقو تاجىريبەسى»)، «Deloitte» مامىلەلەردى جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى مەنەدجەر باۋىرجان شالبايەۆ («Deloitte» مامىلەلەردى جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى مەنەدجەر بايانداما جاسادى. ءوز كەزەگىندە شەيح بيلال حان:
– «ورتاق زاڭ» دەپ اتايتىن قولدانىستاعى پرەسەدەنتتىك قۇقىق بريتان يمپەرياسىنىڭ قۇقىقتىق جۇيەسىنەن شىعادى. كەيىنىرەك بۇل جۇيە الەمنىڭ كوپتەگەن بولىكتەرىندە سىنالدى. بۇل وتە يكەمدى جاعدايعا نەگىزدەلگەن جۇيە. بۇل ءىس جۇرگىزۋ قۇقىعى استانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعىندا تاجىريبە رەتىندە پايدالانىلۋدا. بۇل تەستىلەۋ ءۇشىن جاقسى زەرتحانا، ال ەگەر قازاقستاندا ءساتتى قولدانىسقا يە بولسا، وندا بۇل زاڭدى بۇكىل ەل قولدانا الادى.نەلىكتەن قازاقستاندا حالىقارالىق قارجى ورتالىعى قاجەت؟ سەبەبى، قازاقستان تۇڭعىش پرەزيدەنت تاپسىرماسى بويىنشا ەكونوميكانى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋگە، ەلگە ينۆەستيسيا قۇيۋعا، جەكەشەلەندىرۋدى ۇلعايتۋعا كەرەك، ياعني شەتەلدىك ينۆەستورلاردى تارتۋ ءۇشىن قاجەت، – دەدى.
كەزدەسۋ بارىسىندا قاتىسۋشىلار تالقىلاناتىن تاقىرىپ بويىنشا سۇراقتار قويىپ، ولارعا تولىق جاۋاپتار الدى.
قورىتىندىلاي كەلە، تاكير بالىقبايەۆ بارلىق قاتىسۋشىلارعا جانە زاڭ سالاسىنداعى ارىپتەستەرىنە ىنتىماقتاستىق ءۇشىن العىسىن ءبىلدىردى. سونداي-اق، رەكتور ۋنيۆەرسيتەتىمىزدىڭ زاڭ جانە حالىقارالىق قۇقىق سالاسىنداعى كەز كەلگەن ماسەلەلەردى تالقىلاۋعا جانە باسقا ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن تاجىريبە الماسۋعا ارنالعان الاڭعا اينالۋعا دايىن ەكەندىگىن ايتتى.
ريمما جانبايەۆا
