پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىن ورىنداۋ اياسىندا ادىلەت ورگاندارىن سيفرلاندىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا جيىن وتكىزدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
وندا قۇقىقتىق جۇيەنىڭ نەگىزگى باعىتتارىنا سيفرلىق شەشىمدەردى ەنگىزۋ قارقىنىن پىسىقتاۋ، اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋدىڭ اشىقتىعى مەن تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ، سوت-ساراپتاما قىزمەتىن جاڭعىرتۋ جانە حالىقتىڭ قۇقىقتىق كومەككە قولجەتىمدىلىگىن كەڭەيتۋ جونىندەگى شارالار قارالدى.
ولجاس بەكتەنوۆ سيفرلاندىرۋ مەن جاساندى ينتەللەكت ەلەمەنتتەرىن ەنگىزۋ بارلىق سالانىڭ دامۋ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاراتىنىن اتاپ ءوتتى.
«مەملەكەت باسشىسى كۇنى كەشە ىسكە قوسقان سۋپەركومپيۋتەر ەلىمىزدەگى سيفرلىق دامۋدىڭ جاڭا پاراعىن اشىپ وتىر. بۇل - ورتالىق ازياداعى العاشقى سۋپەركومپيۋتەرلىك كلاستەر، سونداي-اق، ايماقتاعى ەڭ قۋاتتى ەسەپتەپ شىعارۋ قۇرىلعىسى. ونىڭ مۇمكىندىكتەرى مەملەكەتتىك ورگاندار، عىلىمي ينستيتۋتتار، جوعارى وقۋ ورىندارى مەن بيزنەس ءۇشىن قولجەتىمدى بولماق. سوندىقتان بارلىق ۆەدومستۆولار وسى باعىتتاعى جۇمىستى جانداندىرۋى ءتيىس»، — دەپ اتاپ ءوتتى ولجاس بەكتەنوۆ.
جيىندا ادىلەت ءمينيسترى ەرلان سارسەمبايەۆ سالانىڭ سيفرلىق ترانسفورماسياسى جانە جاڭا سەرۆيستەردى ەنگىزۋ تۋرالى بايانداما جاسادى.
ونىڭ ايتۋىنشا، «E-نوتاريات» جۇيەسىندە 2025 جىلدىڭ 1 ساۋىرىنەن باستاپ «تاراپتاردىڭ جەكە كابينەتى» پايدا بولدى. فۋنكسيا بورىشكەرگە اتقارۋشى جازباعا ونلاين رەجيمدە كەلىسىم نەمەسە قارسىلىق بىلدىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بيومەتريالىق سايكەستەندىرۋ جانە اۋماقتىلىقتىڭ ساقتالۋىن باقىلاۋ قامتاماسىز ەتىلەدى. وسى سەرۆيستى ەنگىزۋدىڭ ارقاسىندا 450 مىڭنان استام ازامات حابارلاما الدى، ونىڭ ىشىندە 43 مىڭنان استامى قارسىلىق ءبىلدىرۋ مۇمكىندىگىن پايدالاندى. ناتيجەسىندە وسى باعىت بويىنشا شاعىمدار سانى 20%-عا قىسقاردى.
اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ سالاسىندا «سيفرلىق اسسيستەنت» كومەكشىسى ەنگىزىلدى. جۇيە قاۋلىلاردى باقىلاۋعا جانە قارىزدى ونلاين تولەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى، جەكە سوت ورىنداۋشىلارى (جسو) ءۇشىن ورىنداۋ مەرزىمى تۋرالى ەسكە سالۋ فۋنكسياسى ەنگىزىلدى. سونىمەن بىرگە جسو-لار اراسىندا اتقارۋشىلىق قۇجاتتاردى اۆتوماتتى تۇردە ءبولۋ تەتىگى ىسكە قوسىلدى، بۇل زاڭسىز ۋاعدالاستىقتار مۇمكىندىگىن بولدىرمايدى جانە اكىمشىلىك جۇكتەمەنى ازايتادى.
ەرلان سارسەمبايەۆ سونداي-اق «ە-ساراپتاما» جۇيەسىندە ءتىرى ادامداردى كۋالاندىرۋ بويىنشا پيلوتتىق مودۋل ىسكە قوسىلعانىن حابارلادى. مۇنداي سيفرلىق شەشىم ۇيعارىم بەرۋدى جانە تەكسەرۋ شابلوندارىن پايدالانۋدى اۆتوماتتاندىرۋ ەسەبىنەن سوت ساراپتامالارىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان. سونىمەن قاتار بۇل ءمودۋلدىڭ ادامي فاكتوردى ازايتۋ جانە اشىقتىقتى ارتتىرۋ ماقساتىندا جاساندى ينتەللەكت فۋنكسيالارىن پايدالاناتىن جاڭا نۇسقاسى ازىرلەنۋدە.
حالىققا قۇقىقتىق كومەك كورسەتۋ شەڭبەرىندە وسى جىلدىڭ مامىر ايىنان باستاپ «ادىلەت» جانە «ە-زاڭ كومەگى» جۇيەلەرىندە جاساندى ينتەللەكت بازاسىندا «سيفرلىق كونسۋلتانت» ىسكە قوسىلعانى اتاپ ءوتىلدى. سەرۆيس ازاماتتارعا تيپتىك ۇلگىدەگى قۇقىقتىق سۇراقتار بويىنشا اۆتوماتتى تۇردە اقىل-كەڭەس بەرەدى، وسىلايشا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قىزمەتكەرلەرىنە تۇسەتىن جۇكتەمەنى ازايتادى.
سونداي-اق قۇقىقتىق نورمالار شىعارماشىلىعى سالاسىندا دا سيفرلىق شەشىمدەر ازىرلەنۋدە. مينيسترلىك اۆتورلىق قۇقىقتاردى ۇجىمدىق نەگىزدە باسقارۋ ءۇشىن زياتكەرلىك مەنشىك بويىنشا ءبىرىڭعاي سيفرلىق پلاتفورما قۇرۋ تۋرالى زاڭ جوباسىنا باستاماشىلىق جاسادى. سەرۆيستىڭ تۇساۋكەسەرى 2026 جىلعا جوسپارلانعان.
پرەمەر-مينيستر ادىلەت ورگاندارىنىڭ ەلىمىزدىڭ قۇقىق جۇيەسىندەگى ماڭىزدى ءرولىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. قۇقىقتىق راسىمدەردىڭ اشىقتىعىن، قولجەتىمدىلىگى مەن جەدەلدىگىن ارتتىراتىن زاماناۋي قۇرالدارسىز ءتيىمدى قۇقىق قولدانۋ پراكتيكاسىن جۇزەگە اسىرۋ مۇمكىن ەمەستىگى اتاپ ءوتىلدى. بۇل سالادا سيفرلىق شەشىمدەردى ەنگىزۋ پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ جاريالاعان «زاڭ جانە ءتارتىپ» تۇجىرىمداماسى اياسىندا ەرەكشە ماڭىزعا يە.
«مەملەكەت باسشىسى بارلىق سالالاردى سيفرلاندىرۋدىڭ تۇتاس جۇيەسىن قۇرۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى. ۇكىمەت مەملەكەتتىك ورگانداردا جاساندى ينتەللەكت تەحنولوگياسىن ەنگىزۋگە كىرىستى. بۇل جۇمىس بارلىق جەردە جۇرگىزىلۋدە. ادىلەت ورگاندارىن سيفرلاندىرۋ – بۇگىندە قۇقىقتىق جۇيەنى رەفورمالاۋدىڭ نەگىزگى باعىتتارىنىڭ ءبىرى جانە زاڭ ۇستەمدىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ ماڭىزدى قۇرالى. بىزگە جەدەل، اشىق جانە ءتيىمدى قۇقىقتىق شەشىمدەر قاجەت»، — دەپ اتاپ ءوتتى ولجاس بەكتەنوۆ.
پرەمەر-مينيستر سيفرلىق شەشىمدەردى جۇزەگە اسىرۋ ادام يگىلىگىنە باعىتتالعان قاعيداتقا نەگىزدەلۋى ءتيىس ەكەندىگىنە نازار اۋداردى. بۇل ازاماتتاردىڭ مەملەكەتپەن ءوزارا ءىس-قيمىلىن جەڭىلدەتۋگە، راسىمدەردىڭ اشىقتىعىن ارتتىرۋعا جانە ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىن سەنىمدى قورعاۋدى قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
جيىن قورىتىندىسى بويىنشا جاساندى ينتەللەكتتى قولدانۋدى كەڭەيتۋگە، جاڭا سيفرلىق شەشىمدەردى ەنگىزۋگە جانە ادىلەت سالاسىنداعى زاڭنامالىق باستامالاردى ىلگەرىلەتۋگە باعىتتالعان تاپسىرمالار بەرىلدى.
