قازاقستاننىڭ دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ قورى (قدكبق) جەكە تۇلعالاردىڭ بانكتەردەگى ەڭ سۇرانىسقا يە جانە كەڭ تارالعان جيناق اقشالارىنىڭ كوپتەگەن تۇرپاتىن: سالىمداردىڭ بارلىق تۇرلەرىن، ونىڭ ىشىندە مەرزىمدى، مەرزىمسىز، شارتتى، تالاپ ەتىلمەلى سالىمداردى، اعىمداعى شوتتار مەن تولەم كارتوچكالارىنداعى اقشالاردى قورعايدى. جەكە تۇلعالار ءۇشىن قورعانۋ قۇقىعى قازاقستاندىق زاڭنامادا قاراستىرىلعان. الايدا كەيبىر قارجى ونىمدەرى جانە بانكتىك قىزمەتتەر، ونىڭ ىشىندە جەكە تۇلعالارعا كورسەتىلەتىن قىزمەتتەر قور كەپىلدىگىمەن قورعالمايدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.   

• سونداي كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ ءبىرى – يسلام بانكتەرىندەگى دەپوزيتتەر. 
• مەتالدىق شوتتاردى دا قدكبق كەپىلدىگى قامتىمايدى. كليەنت التىن نەمەسە كۇمىستى اللوكيرلەنگەن شوتقا ساتىپ الا وتىرىپ، مەتالل شوتى اشىلعان بانكتىڭ سەنىمدىلىگىنە بايلانىستى تاۋەكەلدەردى ءوزى كوتەرەدى.    

"زاڭدى تۇلعالارعا كەلەر بولساق، ولاردىڭ بانكتىك سالىمدارى مەن شوتتارىنداعى اقشالارى دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ جۇيەسىمەن قورعالمايدى. بۇل رەتتە دارا كاسىپكەرلەر، جەكە نوتاريۋستار، جەكە سوت ورىنداۋشىلارى، ادۆوكاتتار جانە كاسىبي مەدياتورلار اتالعان قور تاراپىنان سالىمشى-جەكە تۇلعالارمەن بىردەي دارەجەدە قورعالعان"، - دەيدى قدكبق باسپا ءسوز قىزمەتى.

• سونىمەن قاتار قدكبق كەپىلدىكتەرى بانك كليەنتتەرىنىڭ بانك ۇياشىقتارى مەن سەيفتەرىندەگى اقشالارى مەن قۇندى زاتتارىن قامتىمايدى. بانكتىڭ سەيفتىك كورسەتەتىن قىزمەتتەرى بويىنشا كليەنتتەردىڭ مۇلىكتەرى بانك ليسەنزياسىنان ايىرىلسا دا ولارعا قول سۇعىلمايدى. بۇل جاعدايدا ولاردىڭ يەلەرىنە قايتارىلۋىن بانكتىڭ ۋاقىتشا اكىمشىلىگى قامتاماسىز ەتەدى.
• قازاقستاننىڭ دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرى قورىنىڭ كەپىلدىكتەرى سونداي-اق بانكتىك دەپوزيتتىك سەرتيفيكاتتارعا دا قولدانىلمايدى. اتاۋىندا «دەپوزيتتىك» ءسوزى بولعانىمەن، بۇل ينۆەستيسيالىق قۇرال بانك سالىمى ەمەس، باعالى قاعاز بولىپ تا تابىلادى. بانكتىك دەپوزيتتىك سەرتيفيكاتتار بيرجادا اينالىمعا جىبەرىلمەيدى، يەسىنىڭ ءاتى-جونىن، اتاۋلى قۇنىن، مەرزىمىن جانە سىياقى مولشەرلەمەسىن بانك كليەنتپەن اراداعى شارتتا ناقتى بەلگىلەيدى. بانكتەر دەپوزيتتىك سەرتيفيكاتتار بويىنشا سول مەرزىمگە سالىمدارعا قاراعاندا ەداۋىر جوعارى تابىستىلىق ۇسىنادى. الايدا قازاقستاندىق زاڭناماعا سايكەس جالپى بانكتەردىڭ دەپوزيتتىك سەرتيفيكاتتارى جانە باعالى قاعازدارى دەپوزيتتەرگە مىندەتتى كەپىلدىك بەرۋ جۇيەسىنىڭ قورعاۋ اياسىنا كىرمەيدى.

"بانكتىك دەپوزيتتىك سەرتيفيكاتتار بويىنشا دا ينۆەستيسياعا قاتىستى قاعيدالار قولدانىلادى: بارىنشا جوعارى تابىس الامىن دەپ، بارلىق اقشانى ينۆەستيسيالىق قۇرالدارعا جۇمساۋعا بولمايدى. ونىڭ ۇستىنە ونى مەرزىمىنەن بۇرىن وتەۋ بويىنشا يەسىنىڭ قۇقىعى شەكتەلۋى مۇمكىن، ونداي جاعدايدا اقشانى شارتتىڭ بۇكىل مەرزىمى اياقتالعانشا الۋعا بولمايدى. سوندىقتان اقشالاي قور جيناۋ ءۇشىن كەم دەگەندە قورعالعان جانە اناعۇرلىم "يكەمدى" دەپوزيتتى قاراستىرعان ءجون"، – دەيدى قور ساراپشىلارى.

وسى رەتتە جيناق سالىمدار ءتيىمدى بالاما تابىس كوزى بولۋى مۇمكىن: ۇلتتىق بانكتىڭ ءبىرقالىپتى قاتاڭ اقشا-نەسيە ساياساتى اياسىندا بانكتەر مۇنداي دەپوزيتتەر بويىنشا جوعارى مولشەرلەمەلەر ۇسىنادى. قدكبق تەڭگەلىك سالىمدار بويىنشا، سىياقالارىن قوسقاندا 20 ملن تەڭگەگە دەيىن كەپىلدىك بەرەدى.      

سالىمشىلار ءۇشىن اقشالارىن قدكبق كەپىلدىك بەرمەيتىن بانكتىك ونىمدەرگە ورنالاستىرۋدىڭ قانداي تاۋەكەلدەرى بار؟

سالىمشىلار مەتالل شوتتارىنا التىن نەمەسە كۇمىس الۋ، بانكتىك دەپوزيتتىك سەرتيفيكاتتار الۋ ارقىلى نەمەسە اقشالارىن يسلام بانكتەرىنىڭ قارجى قۇرالدارىنا ورنالاستىرا وتىرىپ، بانكتىڭ سەنىمدىلىگىن باعالاۋعا قاتىستى تاۋەكەلدەردى وزدەرى كوتەرەدى. اتاپ ايتار بولساق، ەگەر بانك ليسەنزياسىنان ايىرىلاتىن بولسا، قولدانىستاعى زاڭناماعا سايكەس مەتالل شوتتاردىڭ نەمەسە بانكتىك دەپوزيتتىك سەرتيفيكاتتاردىڭ يەلەرى 8ء-شى كەزەكتىلىكتەگى "باسقا" كرەديتورلارعا جاتقىزىلادى. بانكتى تاراتۋ بارىسىندا كرەديتورلارمەن ەسەپ ايىرىسۋ بانك اكتيۆتەرىن ساتۋ قورىتىندىسى بويىنشا جانە ولار جەتكىلىكتى بولعان جاعدايدا جۇرگىزىلەدى.

بۇل رەتتە قازاقستاننىڭ دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ قورىنىڭ كەپىلدىكتەرى بانك ليسەنزياسىنان ايىرىلعان جاعدايدا كەپىلدىك بەرىلگەن دەپوزيتتەر بويىنشا دەپوزيتورلار-جەكە تۇلعالارمەن جەدەل تۇردە ەسەپ ايىرىسۋدى كوزدەيدى.

ەسكە سالامىز، قدكبق Tengri Bank، Capital Bank Kazakhstan جانە AsiaCredit Bank بويىنشا ولار ليسەنزياسىنان ايىرىلعان كۇننەن باستاپ، 6-8 جۇمىس كۇنى ىشىندە سالىمشىلارىنا كەپىلدى وتەم تولەي باستادى. ال زاڭ بويىنشا تولەمدى باستاۋدىڭ ماكسيمالدى مەرزىمى – 35 جۇمىس كۇنىن قۇرايدى.

ءتىپتى قدكبق كەپىلدىك بەرگەن دەپوزيتتەرگە بايلانىستى قانداي تاۋەكەلدەر بولۋى مۇمكىن؟

دەپوزيتتەر بويىنشا كەپىلدىكتەر:

• قازاقستاندىق زاڭنامادا دارا كاسىپكەرلەردى قوسقاندا، بارلىق دەپوزيتور-جەكە تۇلعالار ءۇشىن قاراستىرىلعان،

• قوردىڭ ارنايى رەزەرۆىنىڭ قاراجاتىمەن قامتاماسىز ەتىلگەن (2025 جىلدىڭ 01 مامىرىنا قاراي 1،2 ترلن تەڭگە)،

• الايدا، سوماسى بويىنشا شەكتەلگەن.

"سالىمشىلار بانكتەرگە ماكسيمالدى كەپىلدىك سوماسى شەگىنەن ارتىق اقشانى ورنالاستىرا وتىرىپ، تاۋەكەلدەردى ءوز بەتىمەن كوتەرەدى: ەگەر بانك ليسەنزياسىنان ايىرىلسا، قدكبق سالىمشىعا ماكسيمالدى كەپىلدىك مولشەرى شەگىندە عانا وتەم تولەيدى. ال ودان اسقان قالدىق اقشا تاراتىلاتىن بانكتىڭ مىندەتتەمەلەرى بويىنشا 4ء-شى كەزەكتەگى كرەديتورلاردىڭ قاتارىنا جاتقىزىلادى. بۇل مىندەتتەمە بانكتىڭ تاراتۋ كوميسسياسىنا جۇكتەلەدى. الايدا تاراتىلاتىن بانكتىڭ اكتيۆتەرى جەتكىلىكتى بولىپ، الدىڭعى قاتارداعى كرەديتورلار الدىنداعى مىندەتتەمەلەر تولىعىمەن ورىندالعاننان كەيىن عانا وتەلەتىن بولادى. سول ءۇشىن بانكتە ءىرى اقشا قاراجاتتارى بولعان جاعدايدا، كەپىلدىك بەرىلگەن سومانىڭ كولەمىن ارتتىرۋ ءۇشىن اقشانى ءبىر ەمەس، ءارتۇرلى بانككە كەپىلدىك مولشەرى شەگىندە ورنالاستىرعان ءجون"، - دەيدى ساراپشىلار.  

ەسكە سالامىز، دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ جۇيەسىنە قاتىسۋشى ءاربىر بانكتەگى دەپوزيتتەر ءوز الدىنا بولەك جانە تەڭ دارەجەدە قورعالعان:

• تەڭگەدەگى جيناق سالىمدار بويىنشا – 20 ميلليون تەڭگەنى،

• تەڭگەدەگى جيناق سالىمداردان باسقا كارتوچكالار، شوتتار جانە دەپوزيتتەر بويىنشا – 10 ميلليون تەڭگەنى،

• شەتەل ۆاليۋتاسىنداعى سالىمدار، كارتوچكالار جانە شوتتار بويىنشا – 5 ميلليون تەڭگەنى قۇرايدى.

ەگەر سالىمشىنىڭ ءبىر بانكتە ءارتۇرلى بىرنەشە دەپوزيتى جانە سولاردىڭ اراسىندا جيناق سالىمى دا بار بولسا، قوردىڭ جيىنتىق كەپىلدىگى سالىمشىنىڭ ءاربىر سالىمى بويىنشا بەلگىلەنگەن ماكسيمالدى كەپىلدىك سوماسىن ەسەپكە الا وتىرىپ، 20 ملن تەڭگەنى قۇرايدى جانە ودان اسىرىلمايدى.

دەپوزيتتەر بويىنشا كەپىلدىكتەر تۋرالى قانداي سەنىمدى اقپارات كوزدەرى بار؟ 

قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندىق بانكتەردىڭ دەپوزيتورلارى دەپوزيتكە كەپىلدىك بەرىلگەن-بەرىلمەگەنى جانە قانداي ماكسيمالدى سوماعا كەپىلدىك بەرىلگەنى تۋرالى اقپاراتتى مىندەتتى تۇردە دەپوزيتتى اشۋ بارىسىندا الادى. سالىمنىڭ وسى ءتۇرى نەمەسە شوتى بويىنشا قدكبق كەپىلدىكتەرى تۋرالى اقپارات جانە باسقا دا ماڭىزدى تالاپتار شارتتىڭ، ءوتىنىشتىڭ نەمەسە كليەنت قول قوياتىن بولەك قۇجاتتىڭ ءبىرىنشى بەتىندە ىڭعايلى كەستە نىسانىندا كورسەتىلەدى. بانك سالىمى شارتىنىڭ مازمۇنى جانە ونى راسىمدەلۋىنە قاتىستى بۇل تالاپتار ق ر قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى مەن قدكبق باستاماسى بويىنشا 2024 جىلى 7 تامىزدا ەنگىزىلگەن. ماكسيمالدى كەپىلدىك سوماسى تۋرالى اقپاراتتى دەپوزيتتى ۇزارتۋ بارىسىندا دا ەسكەرگەن ماڭىزدى.

بۇدان باسقا، دەپوزيتورلار دەپوزيتتەر بويىنشا كەپىلدىكتەر جانە كەپىلدى وتەمدى تولەۋ ءتارتىبى تۋرالى دا جالپى سيپاتتاعى مالىمەتتەردى الادى.

كليەنتتەر بانكتىڭ بولىمشەلەرىندە نەمەسە ونلاين تۇرىندە دەپوزيت اشىپ، شارتقا قول قويۋ بارىسىندا بانك ولارعا شوتىنىڭ نەمەسە سالىمىنىڭ نەگىزگى تالاپتارى تۋرالى مالىمەت بەرۋگە مىندەتتى.

بۇدان باسقا، اقپارات قازاقستاننىڭ دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ قورىنىڭ كولل-ورتالىعىندا 1460 قىسقا ءنومىرى بويىنشا (قوڭىراۋ تەگىن)، kdif.kz سايتىندا، سونداي-اق بانكتەر جانە بانك قىزمەتى تۋرالى جانە ەكiنشi دەڭگەيدەگى بانكتەرiندە ورنالاستىرىلعان دەپوزيتتەرگە مiندەتتi كەپiلدiك بەرۋ تۋرالى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭدارىندا قولجەتىمدى.