قازاق ءماسىموۆتى ورىسشىلدىعى ءۇشىن جاقتىرمايدى

Dalanews 26 تام. 2016 05:57 543

كەزىندە مەن استانادا ساياسي تەحنولوگيا اتتى كافەدرانى ءقۇرىپ، سونى ءتورت جىلداي باسقارعانمىن. سول باعىتتا ءبىز بىرنەشە كوللەكتيۆتىك كىتاپ شىعاردىق. ونىڭ الدىندا مەن قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى باسشىلارى اتتى كىتاپشا جانە داريعانىڭ باسقارۋىمەن دوكۋمەنتالدىق فيلمدەر تۇسىرگەنبىز. قازاقستان پارلامەنتىنە سايلاۋدا ءتيىستى ادامداردى ساياسي تەحنولوگيالىق  قولداۋ جاساۋ ءبىزدىڭ ماقسات بولدى. سوندىقتان كەيبىر ساياسي تەحنولوگيالىق ويلاردى ورتاعا سالماقپىن. مەن ساياساتكەر ەمەسپىن جانە بولا المايمىن. ءبىراق قولدان كەلەتىنى – ساياسي تەحنولوگيالىق تالداۋ، كەڭەس بەرۋ.

داريعا سوڭعى كەزدە ءبىرقاتار ساياسي تەحنولوگيالىق قاتە جىبەردى. ول – ورىسجاندى، رەسەيشىل قايراتكەر ساياسي بەينەسى. ول ويلايدى: جۇرگەن جەردە قازاققا ورىسشىل اقىل ايتام، ورىسقا جاعىنام. بارا كەلە «ورىسشىل داريعانى» قازاقتىڭ ورىسشىل ەليتاسى مەن يستەبليشمەنتى جانە رەسەي باسشىلارى پرەزيدەنتتىكتە قولداۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى ول. ال ءىس جۇزىندە قازاقتىڭ قوعامدىق پىكىرىندە «ورىسشىل- داريعا» دەگەن يميدج زاۋالدى يميدج ەكەنىن ول ويلاماعان.

ءماسىموۆتىڭ قاتەلىگى سوعان جاقىن – ونى ۇيعىرلىعى ءۇشىن قازاق جەك كورىپ وتىرعان جوق، ورىسشىلدىعى ءۇشىن جاقتىرمايدى، ورىسشىل ۇيعىرلىعى ءۇشىن قازاق ونى جەك كورەدى. ەگەردە ول قازاقشا سويلەپ، قازاققا جاعاتىن ساياسات جۇرگىزگەن بولسا- اشىق تۇردە مەملەكەتتىك تىلگە جاناشىرلىق كورسەتسە- قازاققا ودان جاقسى ادام بولمايتىن ەدى.قازاق بەلگەردى نە ءۇشىن جاقسى كوردى-ول اشىق قازاقشىل بولدى.ەكەۋىنە دە (داريعا مەن ءماسىموۆ) قازاقتىق ۇلتتىق ءپوپۋليزمى جەتپەيدى. ءبىراق ماسىموۆكە بەلگەردىڭ ءرولىن ەمەس تاسماعامبەتوۆتىڭ ءرولىن ويناۋ كەرەك ەدى، ال ءماسىموۆ ەسەت يسەكەشيەۆتىڭ،تاعى باسقا ورىسشىل جىگىتتەردىڭ ءرولىن وينادى. بۇل قاتە يميدج ەدى. تاسماعامبەتوۆتى قازاقتىڭ باسىم كوپشىلىگى جاقسى كورەدى.

تاسماعامبەتوۆتى اسىرەسە قازاقتىڭ باتىس ولكە قازاقتارى قولدايدى جانە بۇكىل قازاقتىڭ زيالى قاۋىمى.ءبىراق تاسماعامبەتوۆتىڭ ساياسي كونكۋرەنتتەرى ەڭ وزىق ۇمىتكەردى سۇرىندىرمەي قويمايدى، سەبەبى ول پرەزيدەنتتىككە پوتەنسيالدى ۇرىمتال كانديدات. تاسماعامبەتوۆتىڭ وسال جاعى – ونىڭ جاۋلارى پرەزيدەنتكە تىم جاقىن جانە ولار تىم كوپ جالعان اقپارات بەرىپ وتىرادى.تاسماعامبەتوۆكە ەكىنشى قاۋىپ – ول ارنايى پروۆوكاسيا، ياعني بەلگىلى ارەكەتكە يتەرمەلەۋ جانە اشكەرەلەۋ. تاعى ءبىر قاۋىپ: ول جەمقور بولدى دەپ ايىپتاۋ. جەمقورلىقتىڭ بولۋى نە بولماۋى ماڭىزدى ەمەس، ماسەلە شىنايى ايىپتاۋدا. اسكەردە جەمقورلىق كوپ كەزدەسەدى، سونىڭ ءبىرىن تاسماعامبەتوۆكە جابۋ. كەيىن ءىرى كولەمدە مەملەكەتتىك قارجى قولدى بولىپتى دەپ ايىپتاۋ  بولۋى ىقتيمال. ارينە، وسى تۇستا پوتەنسيالدى ايىپتاۋ وبەكتىسى ونىڭ كۇيەۋ بالاسى بولۋى مۇمكۇن . كىم، قاشان بيلىككە اشىق تالاسا باستايدى؟

ول كەزەڭدى «سۋدبونوسنىي گود» ي «چاس يكس»-كۇماندى جىل مەن شەشۋشى ساعات رەتىندە باعالايمىز. سول تۇستا بارلىق باس بيلىككە ۇمىتكەرلەر بەلگىلى ارەكەت جاساماق. ول قانداي جاعدايدا بولۋ ىقتيمال؟ پرەزيدەنت ون بەس كۇننەن ارتىق اۋىرىپ قيىن جاعدايدا بولسا نەمەسە ۇزاق ۋاقىت شەتەلدە ءجۇرىپ ىشكى جاعدايدى ناقتى قاداعالاي الماسا بولادى. ساياسي نەمەسە الەۋمەتتىك تولقۋلار بولسا - شەرۋلەر مەن  جاپپاي تارتىپسىزدىك جاپپاي ورىن الادى، ەگەر ىشكى ىستەر قىزمەتكەرىمەن ىشكى اسكەرلەر قوسىندارى پاراليچ جاعدايىنا ءتۇسىپ قالسا. سىرتتان ەلەۋلى شابۋىل بولىپ، جەرىمىزدىڭ ەلەۋلى بولىگى جاۋ استىندا قالسا.

سوڭعى جاعداي: پرەزيدەنتتىڭ دەنساۋلىعى سىر بەرىپ نەمەسە كەزدەيسوق تراگيقالىق وقيعا بولا قالسا. بۇل جاعدايلاردى ارنايى قىزمەتتەگى ادامدار جاقسى قاداعالايدى دەگەن ويدامىن. 

ءازىمباي عالي، ساياساتتانۋشى 

دەرەككوز: qamshy.kz

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار