1998 جىلعى 20 قاڭتاردا پرەزيدەنتىمىزدىڭ جارلىعىمەن 22 قىركۇيەك كۇنى قازاقستاندا تۇراتىن حالىقتاردىڭ «تىلدەر مەرەكەسى» دەپ جاريالانعانى بەلگىلى.
وسىعان وراي 2017 جىلعى قىركۇيەكتىڭ 20-سى مەدەۋ اۋدانىنداعى № 32 كىتاپحانا ۇجىمى جانە دم. سنەگين اتىنداعى № 30 مەكتەپ-گيمنازياسى بىرلەسىپ «قازاق اتىن تانىتقان ءۇش تۇعىر ءتىل» مەرەكەسىن وتكىزدى.
الدىمەنسوز كەزەگى بەرىلگەن مەكتەپ-گيمنازيا ديرەكتورى ەرەجەپوۆا عاليا باتيحان قىزى تاۋەلسىز ەلىمىزدە ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرى اراسىنداعى دوستىق پەن بىرلىكتى نىعايتۋ بارىسىندا مەملەكەتتىك تىلگە قۇرمەت سەزىمدەرىن قالىپتاستىرۋ، ءۇش تىلدىلىك ساياساتىن دامىتۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان بۇل مەرەكەنىڭ مەملەكەتىمىزدە باسىمدىققا يە بولىپ وتىرعان ءۇش تىلدە، ياعني قازاق، اعىلشىن جانە ورىس تىلدەرىندە قاتار وتكىزىلۋىن زامانعا ساي دامۋدىڭ بەلگىسى رەتىندە قابىلداۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتتى.
№ 32 كىتاپحانا «مەملەكەتتىك ءتىل – بولاشاعىم، ەرتەڭىم» اتتى كىتاپ كورمەسىن قويدى. كىتاپحانا قىزمەتكەرى ق. مايمىش قازاق ءتىلىنىڭ جوعارى مارتەبەسىن ايعاقتايتىن ءبىرقاتار جاڭا كىتاپتارمەن تانىستىرىپ، قازاق ءتىلىنىڭ تاريحى، ءسوزجاسامى، قۇرىلىمى، ءتىلدىڭ قوعام ومىرىندەگى ماڭىزى تۋرالى ت.س.س. جاڭا باسىلىمدارعا شولۋ جاسادى.
«تۋعان ءتىلىم – تىرلىگىمنىڭ ايعاعى،
ءتىلىم باردا ايتىلار سىر ويداعى.
وسسە ءتىلىم، مەن دە بىرگە وسەمىن،
وشسە ءتىلىم، مەن دە بىرگە وشەمىن»، – دەپ، ايتۋلى ءىس-شاراعا بەلسەنە قاتىسقان وقۋشىلار قازاق حالقىنىڭ انا ءتىلى رەتىندە جانە مەملەكەتتىك ءتىل رەتىندە قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
«ءتىلى بولەك بولعانىمەن، تىلەك ءبىر،
ۇلى دوستىق ماپەلەگەن جۇرەك گۇل.
قازاقستان بار ۇلىسقا شاڭىراق،
شايقالماستان شاتتىعىمىز تىرەپ تۇر!» – دەپ ۇران ايتقىزعان وسى مەرەكە بالالاردى ۇلتارالىق تاتۋلىققا، بىرلىككە باۋلۋدىڭ ەڭ ءبىر كوركەم ۇلگىسى بولعانداي. ءىس-شارا بارىسىندا مەكتەپ وقۋشىلارى تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ تاريحى مەن ساياسي ماڭىزدى وقيعالارىن جوعارى دەڭگەيدە بىلەتىنىن كورسەتتى.
سونىمەن قاتار بالالار ءتۇرلى ويىن-سايىستاردا ءوز قابىلەتتەرىن بايقاتتى. مىسالى، «تاپقىر دوستار» سايىسىندا ءۇش وقۋشىدان ەكى توپ قۇرالىپ، ءاربىر توپقا ءۇش ءتىل بويىنشا سۇراقتار قويىلدى. سەيىلبەكوۆا ا.، قوجاباشايەۆا د.، گيززاتوۆا م.، ادىلبەك قىزى م. ت.ب بالالار ويىنعا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ، بەلسەنە قاتىسىپ، سۇراقتارعا دۇرىس جاۋاپ بەردى.
باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارى «ءارقاشان كۇن سونبەسىن!» ءانىن ءۇش تىلدە ورىنداسا، ورتا بۋىن وقۋشىلارى ءۇش تىلدە ولەڭ-جىرلار، قارا سوزدەر ايتتى.
ءتىل مەرەكەسىندە ءان ايتىپ، بي بيلەگەن بالالار كورەرمەندەردى ونەرىمەن ءتانتى ەتتى. اتاپ ايتار بولساق، وقۋشىلار ناۋرىزبايەۆ ب.، جانىبەكوۆا ا.، دجۋمايەۆا س.، تۇلىمبەتوۆ د. قازاق، اعىلشىن جانە ورىس تىلدەرىندە ولەڭدەر وقىسا، 6 «ءا» «ب» سىنىپ وقۋشىلارى ە. حاسانعالييەۆتىڭ «اتامەكەن» ءانىن حور بولىپ ورىندادى، ەگىزدەر جولداسوۆا ۆ.، جولداسوۆا ا. قازاق ءبيىن بيلەدى.
مەكتەپ-گيمنازيا ديرەكتورىنىڭ تاربيە جونىندەگى ورىنباسارى م.ك. جيعانبايەۆانىڭ جەتەكشىلىگىمەن ۇيىمداستىرىلعان وسى ءتىل مەرەكەسى:
«ءاربىر تىلدە سويلە الەمدى تاڭ قىلىپ،
انا ءتىلىن بىلمەي وسكەن اڭگۇدىك.
وسەر بولساڭ، بايتاق دالاڭ تۇرعاندا،
قازاق ءتىلى جاساۋ كەرەك ماڭگىلىك!» دەپ، ەنشىمىزگە بەرىلگەن باي، اسىل، الىپ مۇرانى جاس ۇرپاقتىڭ ءارى قاراي جالعاستىرۋى – بولاشاق ءۇشىن ماڭىزى زور مىندەت ەكەنىن ساناسىنا سىڭىرگەنىنىڭ ايقىن كورىنىسى بولدى.
اتالمىش مەكتەپ-گيمنازيانىڭ ديرەكتورى عاليا باتيحان قىزى مەن ديرەكتوردىڭ ورىنباسارى مادينا كەنجەبەك قىزىنىڭ ۇزدىك جەتەكشىلىگىمەن وقۋشىلار الۋان ءتۇرلى مەرەكەلەرگە ۇنەمى بەلسەنە ارالاسىپ، ءبىلىم جانە ونەردىڭ بيىك تۇعىرىنان كورىنىپ ءجۇر. كەلەشەكتە ەلىنىڭ ءۇمىتىن اقتاي الاتىنداي وزىق ويلى ازاماتتاردى قالىپتاستىرۋ جولىندا ايانباي ەڭبەك ەتىپ كەلە جاتقان مەكتەپ باسشىلارىنا مىڭ العىس بىلدىرەمىز.
№ 32 كىتاپحانا مەڭگەرۋشىسى
ايشا بايماحانبەت قىزى،
ق ر مادەنيەت قايراتكەرى
