پرەزيدەنت ماقالاسى وتانشىلدىق رۋحتا جازىلعان

Dalanews 07 قاڭ. 2021 07:19 1276

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقايەۆتىڭ «تاۋەلسىزدىك بارىنەن قىمبات» اتتى ماقالاسى جاريالاندى. وتانشىلدىق رۋح پەن سالماقتى دا سارالى سوزگە تولى بۇل ماقالا بار قازاققا ورتاق ورامدى ويدىڭ ويماقتاي ءتۇيىنى بولدى دەسەك تە بولادى. سونداي-اق، نەگىزگى ويدى «باعدار مەن بەلەس»، «تانىم مەن تاعلىم»، «قوعام مەن قۇندىلىق» جانە «ۇلاعات پەن ۇستانىم» اتتى ءتورت اۋقىمدى بولىمگە ءبولىپ، تاۋەلسىزدىكتىڭ ءار قازاقستاندىق ءۇشىن ءتۇپ ماڭىزى مەن مارتەبەسىن ايعاقتاپ بەردى.

اسىل تەكتى بابالارىمىز «ب ا ق باعالاعاننىڭ باسىندا تۇرادى» دەگەندى بەكەر ايتپاسا كەرەك. تاريحى تەرەڭگە تامىر تارتقان تاۋەلسىز ەلىمىز وتىز جىلدا وردالى مەكەنگە اينالدى. ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ 7 جىل بۇرىن ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 23 جىلدىعىنا وراي وتكەن جيىندا «ۇلان-عايىر جەرى بار، ۇلى مۇراتتى ەلى بار، بابالار جازعان ۇلى تاريحى مەن ۇرپاعى كوز تىككەن ۇلى بولاشاعى بار مەنىڭ حالقىم – ۇلى حالىق!» دەگەن بولاتىن.

شىنىمەن-اق، وسى سوزدەر تامىرىندا قازاق قانى ويناعان ءاربىر الاش بالاسىنىڭ رۋحىن اسقاقتاتقانى راس. ال، ەلباسى – قازاقستان حالقىنىڭ تۇراقتىلىعى مەن بىرلىگىنىڭ كەپىلىنە اينالدى. بۇل تۇرعىدا اتالمىش ماقالادا «وسىناۋ تولاعاي تابىستاردىڭ بارىنە ەلباسىنىڭ دارا كوشباسشىلىعىنىڭ ءھام حالقىمىزدىڭ دانالىعى مەن پاراساتىنىڭ، بىرلىگى مەن ىنتىماعىنىڭ، وتانداستارىمىزدىڭ قاجىرلى ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا قول جەتكىزدىك. سوندىقتان، ەلباسى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ ماڭگى سيمۆولىنا اينالدى دەسەك، اقيقاتتى ايتقان بولار ەدىك» دەلىنگەن.

عاسىرلار بويى ارمان ەتكەن ەگەمەندىكتى ەلىمىزدىڭ باسىنا قونعان باعى، تۇعىرعا ورناعان تاعى دەۋگە بولادى. كەشەگى كۇندەرگە كوز جۇگىرتەر بولساق، قازاقستان تالاي بەلەستەردى باعىندىردى. مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدىڭ وسى ۋاقىتقا دەيىن جەتكەن جەتىستىكتەرى مەن بەلەستەرىن سارالاپ ايتا كەلىپ، كەمەل كەلەشەكتىڭ الداعى جىلدارىنا نىق جوسپار قويىپ، باعىتتاردى ايقىندادى: «الداعى ءتورتىنشى ونجىلدىقتىڭ بىزگە جۇكتەيتىن مىندەتى – قۋاتتى ەلدىڭ يەسى جانە كەمەل حالىق بولۋ. بۇل جولدا ساياسي-ەكونوميكالىق رەفورمالاردى جانە سانانى جاڭعىرتۋ ۇدەرىسىن جالعاستىرىپ، زامان تالابىنا بەيىمدەلگەن ۇلتتىڭ جاڭا بولمىسىن قالىپتاستىرۋىمىز قاجەت».

سارابدال ويلار قوزعالعان سانالى ماقالادا رۋحاني قۇندىلىقتاردى ۇلىقتاۋ جانە ءتول تاريح ماسەلەسى دە قوزعالدى. «شىنىنا كەلسەك، تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا بىرنەشە رەت قولعا الىنعانىنا قاراماستان، ۇلتتىق مۇددەمىزگە ساي كەلەتىن كوپ تومدىق جاڭا تاريحىمىز ءالى تولىق جازىلعان جوق. ونىڭ تۇجىرىمداماسىن بۇعان دەيىنگى ولقىلىقتاردى ەسكەرە وتىرىپ قايتا قاراپ، جاڭا عىلىمي ۇستانىمدار مەن جاڭالىقتاردىڭ نەگىزىندە تىڭنان جازاتىن ۋاقىت الدەقاشان كەلدى. بارلىق وقۋلىقتار وسىنداي ىرگەلى ەڭبەككە نەگىزدەلىپ ازىرلەنەدى. بۇل – ۇلت شەجىرەسىن دارىپتەۋ تۇرعىسىنان العاندا ستراتەگيالىق ماڭىزى بار ماسەلە. سوندىقتان، قازاقستاننىڭ اكادەميالىق ۇلگىدەگى جاڭا تاريحىن جازۋدى دەرەۋ باستاۋ كەرەك. تۇپتەپ كەلگەندە، تاريحي سانانى جاڭعىرتۋ ماسەلەسىنىڭ ءتۇيىنى – وسى».

سونىمەن قاتار، جالىن يەلەرى جاستار دا نازاردان تىس قالمادى. قويناۋى ەن بايلىقتىڭ بەسىگىندەي، قۇت دارىپ، ب ا ق قونعان ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى – جاسامپاز جاستاردىڭ قولىندا دەپ ءجيى ايتامىز.

الەمدىك تاجىريبەدە جاستار بارلىق وزگەرىستەر مەن جاڭاشىلدىقتار­دىڭ قوزعاۋشىسى ەكەندىگى الدەقاشان مويىندالعان. جاستاردىڭ كوزقاراسى، ءار جالىنداعان جۇرەك پەن جىگەرلى سانادان تۋىنداعان جاڭا يدەياسى بولاشاقتىڭ باستى ينۆەستيسياسى بولىپ تابىلادى. ەلىمىز ءۇشىن جاستار قاۋىمى ءار كەزدە ستراتەگيالىق ءارى كادرلىق رەسۋرس ساناتىنان تىسقارى بولعان ەمەس. بۇل ءسوزىمدى مەملەكەت باسشىسىنىڭ تومەندەگى سوزدەرى ايعاقتاي تۇسەرى ءسوزسىز. «جاس كەلسە – ىسكە» دەيدى حالقىمىز.

جاستار – قاشاندا تىڭ يدەيالاردىڭ قاينار كوزى، وڭ وزگەرىستەردىڭ قوزعاۋشى كۇشى. سوندىقتان وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ وسىنداي الەۋەتىن دۇرىس ارناعا باعىتتاپ، ءتيىمدى پايدالانۋىمىز كەرەك. وسى ورايدا پرەزيدەنت جانىنداعى جاستار كەڭەسىنىڭ قىزمەتىن جانداندىرعان ءجون. ونى بىلىكتى ءارى ءبىلىمدى جاستاردى جۇمىلدىراتىن جۇيەلى جۇمىس الاڭىنا اينالدىرامىز. بۇدان بولەك، مەن ازاتتىق جىلدارىندا دۇنيەگە كەلگەن، ءالى تانىلىپ ۇلگەرمەگەن تالانتتى جاستاردى قولداۋ ماقساتىندا «تاۋەلسىزدىك ۇرپاقتارى» اتتى گرانت تاعايىنداۋدى ۇسىنامىن». ەل تاراپىنان وسىنداي قولداۋدى سەزىنگەن جاستار دا ەڭبەك پەن ورلەۋ جولىندا ايانىپ قالماسى انىق.

بارشا وڭىردەگى جاستار اتىنان، ءبىز دە ءوز كەزەگىمىزدە  دارا جولدا جالتارمايتىنىمىزدى ايتقىم كەلەدى. ەرتەڭگى كۇنگە قارىشتى قادام باسىپ، مارتەبەلى دە تۇعىرلى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ نىعايا ءتۇسۋى جولىندا قىزمەت اتقارۋعا دايىن ەكەنىمىزدى بىلدىرگىم كەلەدى. مەملەكەت باسشىسى ايتقانداي «تاۋەلسىزدىك بارىنەن قىمبات» دەگەن ەڭ قاستەرلى ۇران ءار قازاقستاندىق جاستىڭ ساناسىندا سالتانات قۇرادى.

ەلدار ساپاروۆ، الماتى وبلىسىنىڭ جاستار ساياساتى ماسەلەلەرى باسقارماسىنىڭ باسشىسى.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار