مۇسىلمانداردىڭ رامازان ايىندا ورازا ۇستاۋى - تاڭ اتقاننان كۇن باتقانعا دەيىن تاماقتان، سۋسىننان جانە جىنىستىق قاتىناستان تىيىلۋدى بىلدىرەدى. سودان كەيىن مۇنىڭ بارلىعى رۇقسات ەتىلەدى. سونىمەن بىرگە، ورازانىڭ رۋحاني مازمۇنىنا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋ كەرەك. ياعني، جاراتقان يەگە قۇلشىلىق ەتۋ جانە ونىڭ امىرلەرىن ورىنداۋ - ول بەلگىلى ءبىر يگىلىكتەردەن ۋاقىتشا ايىرىلۋ.
ورازا ديەتا ەمەس، ەڭ الدىمەن ورازا - اللاھ تاعالاعا قۇلشىلىق ەتۋ جانە رۋحتى تاربيەلەۋ. ءبىراق اللا تاعالاعا قۇلشىلىق ەتۋمەن بىرگە دەنساۋلىعىڭىزدى دا جاقسارتىپ الۋىڭىزعا مۇمكىندىك بار. ويتكەنى بۇل قۇلشىلىقتىڭ ءتۇرى، دەنساۋلىققا دا وڭ اسەر ەتپەي قويمايدى. سونىمەن قاتار، ورازا ايىندا مومىن مۇسىلماندار تاراۋىق نامازىن كوپشىلىك بولىپ، بىرگە وقيدى. ولار بۇل ايدا كۇن سايىن قۇران نەمەسە ونىڭ ماعىنالارىنىڭ اۋدارماسىن وقيدى، وسى ايدىڭ ىشىندە زەكەتتەرىن بەرۋگە تىرىسادى، كوپتەپ دۇعا جاساپ ءمىناجات ەتەدى، ادامدارمەن قارىم-قاتىناس ورناتىپ، رەنجىسكەندەرمەن تاتۋلاسادى، بىر-بىرىنە قوناققا بارادى، ءدام تۇزىمەن بولىسەدى، باسقالارعا كومەكتەسەدى، جانە ت.ب. ىزگى امالداردى اتقارادى. تاماقتان، سۋسىننان جانە ەرلى-زايىپتىلىق جىنىستىق قاتىناستان (پارىز ۇكىمىندە) مىندەتتى تۇردە باس تارتۋعا قاراعاندا، مۇنىڭ ءبارى قۇپتارلىق امالدار.
وسىعان وراي، العاش ورازا ۇستاۋشىلارعا ارنالعان ءبىلۋ كەرەك اقپاراتپەن ءبولىسۋدى ءجون كوردىك.
2024 جىلى رامازان ورازاسى قاشان باستالادى؟
رامازان ايى 2024 جىلى 10 ناۋرىزدا كۇن باتقان كۇيى كەشكە باستالادى. ءبىرىنشى تاراۋىق نامازى دا مەشىتتەردە 10 ناۋرىزدا وقىلا باستايدى. ورازانىڭ ءبىرىنشى كۇنى 11 ناۋرىزدا باستالادى. ورازانىڭ سوڭعى كۇنى 9 ساۋىردە اياقتالادى. سوڭعى تاراۋىق نامازى 8 ساۋىردە وقىلادى. رامازان ايىنىڭ باستالۋىنا بايلانىستى، جاڭا ايدىڭ باستالۋ كۇنىنە قاراي، تۇزەتۋلەر ەنگىزىلۋى مۇمكىن. سوندىقتان ورازا ۇستاۋشىلارعا جەرگىلىكتى قمدب (قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى) ءدىني ۇيىمنىڭ پىكىرىنە توقتالعان ءجون.
كىم ورازا ۇستاۋعا مىندەتتى؟
ورازانىڭ مۇسىلماندارعا پارىز بولاتىن شارتتارى:
- باليعات جاسىنا جەتۋ؛
- اقىل ەسى دۇرىس بولۋ؛
- ورازا ۇستاۋشىنىڭ دەنساۋلىعى جارامدى بولۋى؛
رامازان ايىندا كۇندەلىكتى كۇندە ورازانى قالاي ۇستاۋ كەرەك؟
تاڭ اتقاننان (تاڭ نامازىنىڭ باستالۋ ۋاقىتى) كۇن باتقانعا دەيىن (كەشكى اقشام نامازىنىڭ باستالۋىنا دەيىن). وسى ۋاقىت ىشىندە ىشۋگە، تاماق جەۋگە جانە جۇبايىڭىزبەن جىنىستىق قاتىناسقا تۇسۋگە بولمايدى. دەمەك، اقشام نامازى ۋاقىتى كىرگەننەن باستاپ، تاڭ نامازىنا دەيىن (كەشكى جانە تۇنگى ۋاقىت ارالىعىندا)، اتالمىش تىيىمدار رۇقسات ەتىلەدى؛
ورازا ۇستاۋشىنىڭ سارەسى مەن ورازاعا نيەت؟
ورازا ۇستاۋشىنىڭ سارەسى (سۋحۋر) – رامازان ايىنداعى ورازا كەزىندەگى تاڭ نامازى ۋاقىتى الدىنداعى اۋىز بەكىتۋ (تاماقتى ىشىپ-جەۋ).
نيەت - راببىنىڭ ءامىرىن ورىنداۋ ماقساتىندا، جۇرەكتە ورازا ۇستاۋعا شەشىم قابىلداۋ. نيەتتىڭ ورنى جۇرەك، ءبىراق نيەتتى اۋىزشا ايتۋعا (بىلدىرۋگە) بولادى.
نيەت ايتۋ (ءبىلدىرۋ) نۇسقاسى: «نيەت ەتتىم اللاھ تاعالا ريزالىعى ءۇشىن تاڭنان كەشكە دەيىن رامازان ايىنىڭ ورازاسىن ۇستاۋعا». نەمەسە قمدب – نىڭ رەسمي سايتتارىنىڭ نۇسقالارىن قولدانۋعا بولادى. ءوز ەرىكتەرىمەن ارابشاسىن نەمەس قازاقشاسىن ايتساڭىز بولادى.
اۋىز اشار (يفتار) – رامازان ايىنىڭ ورازا كەزىندەگى كەشكى اسى. اۋىز اشار الدىندا دۇعا جاساۋمەنەن باستاعانى جاقسى.
دۇعا جاساۋ نۇسقاسى: «ءيا اللاھ تاعالا، سەن ءۇشىن ورازا ۇستادىم، ساعان نيەت ەتتىم، ساعان سەندىم. سەنىڭ بەرگەن نەسىبەڭمەن اۋىز اشتىم. ەرتەڭگى كۇننىڭ ورازاسىنا دا نيەت ەتتىم. ءبىزدىڭ وتكەن ءبىلىپ تە، بىلمەي ىستەگەن كۇنالارىمىزدى كەشىرە كور». نەمەسە قمدب – نىڭ رەسمي سايتتارىنىڭ نۇسقالارىن قولدانۋعا بولادى.
تاڭ سارەسىنە ۇيىقتاپ قالسام، سول كۇنگى ورازا ورازا بولىپ سانالا ما؟
تاڭ سارەسىندە اس جەۋ وتە قاجەت. ەگەر ءسىز سارەسىنە ۇيىقتاپ قالساڭىز، ءبىراق ءسىز ۇيىقتار الدىندا كەلەسى كۇنى ورازا ۇستاۋدى جوسپارلاساڭىز (نيەت ەتسەڭىز)، ۇيقىدان تۇرعاننان كەيىن ءسىز ادەتتەگىدەي ورازاڭىزدى جالعاستىراي بەرەسىز. تاڭ سارەسىندە تاماق ىشپەگەنىڭىز ءۇشىن الاڭداماڭىز. ورازاڭىز بۇزىلمايدى.
ورازا كەزىندەگى تىيىمدارى، ونى بۇزاتىن جاعداياتتارى مەن قازالارىنىڭ وتەلىنۋى قمدب-نىڭ رەسمي سايتتارىنان بىلۋىڭىزگە بولادى.
ارمان نۇراحمەت ۇلى، استانا قالاسى "دىندەردى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ" يسلامتانۋشى-لەكتورى
