بوبروۆكا ورتا مەكتەبىنىڭ وقۋشىسى «ءۇي جاعدايىندا بيوگاز ءوندىرۋ» اتتى جوبانى «جاس تەحنيكتەر ستانساسىنداعى» جەتەكشىسى يۋريي رەزۆيسكييدىڭ نۇسقاۋىمەن ءساتتى جۇزەگە اسىرعان.
14 جاستاعى تەحنيك بۇل تەوريامەن كوپتەن بەرى اۋەستەنىپتى. ايتۋىنشا، تەزەكتەن گاز ءوندىرۋ العاش قىتايدا پايدا بولىپ، كەيىن ەۋروپاعا تاراپتى. ءتىپتى، لوندوننىڭ ءبىر كوشەسى تۇگەلدەي تەزەكتەن الىنعان قۋاتپەن جارىقتاندىرىلعان ەكەن.
كەيىن ەلەكتر پايدا بولىپ، بۇل تەحنولوگيا ۇمىت قالادى. بالامالى ەنەرگيا كوزدەرىنە سۇرانىس ارتقان تۇستا بيوگازدىڭ مۇمكىندىگىنە قايتادان كوڭىل اۋىپ وتىر. ال نيكيتانىڭ جوباسى سول بيوگازىڭىزدى ءۇي جاعدايىندا الۋعا ارنالعان.
ەڭ كوپ كۇيىس قايتاراتىن مال بولعاندىقتان گاز الۋعا ەڭ قولايلى شيكىزات سيىردىڭ تەزەگى سانالادى. نيكيتا تەزەكتى اشىتىپ، بوجىتۋ ءۇشىن ەمۋلسيالىق بوياۋلاردان بوساعان پلاستيك ىدىستاردى پايدالانىپتى.
بىرنەشە كۇن اۋا وتپەيتىندەي ەتىپ بىقتىرعاننان كەيىن تەزەك قۇرامىنداعى مەتان مەن كومىر قىشقىلىنان گاز ءبولىنىپ، تۇمشالانعان ىدىستىڭ بەتىنە قالقىپ شىعادى. ونى گاز قۇبىرىنا جالعاۋ ءۇشىن نيكيتا ىدىستىڭ قاقپاعىنا كارىز كرانىن ورناتىپتى. ن.دجەپاروۆ اتالمىش قۇرىلعى ارقىلى ونداعان تاجىريبەلەر جۇرگىزىپ، ءبىر سيىردان تاۋلىگىنە شامامەن 4،2 تەكشە مەتر گاز الۋعا بولاتىنىن ەسەپتەپ شىعارىپتى.
– ءبىر شارشى مەتر اۋماقتى تاۋلىك بويى جىلىتۋ ءۇشىن 0،2 تەكشە مەتر بيوگاز كەتەتىن كورىنەدى. دەمەك، كولەمى 60 شارشى مەتر عيماراتتى جىلىتۋعا ءۇش سيىردىڭ تەزەگى ارتىعىمەن جەتەدى، – دەيدى ونەرتاپقىش.
بيوگاز ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىگى جاعىنان تابيعي گازدان دا ءتيىمدى. ونىڭ ۇستىنە ودان قالعان قالدىقتىڭ قۇرامىندا ازوت كوپ بولعاندىقتان تىڭايتقىش رەتىندە توپىراقتىڭ ونىمدىلىگىن 30 پايىزعا دەيىن ارتتىرادى.
– ءبىزدىڭ ەسەبىمىز بويىنشا قازاقستانداعى بۇكىل مالدىڭ تەزەگىنەن ءبىر ۋاقىتتا 40 بەسقاباتتى تۇرعىن ءۇيدى جىلىتۋعا بولادى، – دەيدى نيكيتا. قاجەتتىگىنە قاراي نيكيتانىڭ قۇرىلعىسىن اسا ۇلكەن كولەمدە جاساۋعا دا بولادى. ال رەسەيلىك عالىمدار قالانىڭ كارىز جۇيەسىن تازارتۋ عيماراتىنان وسى تاسىلمەن بيوگاز وندىرۋگە تالپىنۋدا.
ەسىمجان ناقتىباي
