"ولار ءورتتىڭ وتىندە جۇرەدى". جۇزدەگەن ادامدى اجالدان اراشالاپ قالعان قۇتقارۋشىلار نە بىلەمىز؟

Dalanews 30 قىر. 2021 14:25 1016

الداعى ايدا ەلىمىزدەگى ءورتتىڭ وتىندە جۇرەتىن ماماندار كاسىبي مەرەكەسىن اتاپ وتپەك.

Dalanews.kz وسى ورايدا الماتى وبلىسىنداعى ەرلىگىمەن اتى شىققان ءورت سوندىرۋشىلەرگە توقتالىپ، ولاردى وقىرمانعا تانىستىرا كەتكەندى ءجون كوردى.

الماتى وبلىسىنىڭ الاكول اۋدانى اقشي ەلدى-مەكەنىندە ورنالاسقان وبلىستىق توتەنشە جاعداي باسقارماسىنا قاراستى جەدەل قۇتقارۋ وتريادىنىڭ بولىمشەسىندە تەر توگىپ جۇرگەن ماماندار كۇللى اۋدان حالقىنا تانىمال.

بولىمشە جەتەكشىسى مارات سماعۇلوۆ ءورت ءسوندىرۋ سالاسىندا شيرەك عاسىردان بەرى ەڭبەك ەتەدى. سوناۋ 1997 جىلى "ازاماتتىق قورعاۋ جۇيەسىنە ادال قىزمەت ەتەمىن" دەپ انت بەرگەن مارات مىرزا كۇنى بۇگىنگە دەيىن سەرتىنە بەرىك ەكەنىن دالەلدەپ كەلەدى.

وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسان ايى مەن ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ قاقاعان قاڭتارى ارالىعىندا سماعۇلوۆ باسقارعان بريگادا 4 بىردەي جەدەل قۇتقارۋ وپەراسياسىنا اتسالىسىپ، ۇسكىرىك ايازدا قارعا كومىلە جازداعان 30 ادامدى اجالدان اراشالاپ قالدى.


قاڭتاردىڭ بەل ورتاسىندا، ساقىرلاعان سارى ايازدا اتىشۋلى "ءۇشارال-دوستىق" كولىك جولىنىڭ اسا كۇردەلى بولىگىندە قابات-قابات جۇك تيەگەن 9 اۋىر كولىك پەن جول تالعامايتىن دجيپ قالىڭ قاردىڭ قۇرساۋىندا قالىپ قويادى.



 

سول كۇنى جەلدىڭ جىلدامدىعى ساعاتىنا 20-23 م\س جەتىپ، داۋىلدان دالا كورىنبەي قالادى. سوعان قاراماستان قۇتقارۋشىلار ابدەن قۇرساۋلانىپ قالعان قاردىڭ كوبەسىن ارنايى تەحنيكامەن، كەيبىر تۇسىندا قولدارىنا قايلا، كۇرەك الىپ ءوز كۇشتەرىمەن بۇزىپ، ەكى تاۋلىك بويى جابىلىپ قالعان جولدى ارشىپ شىعادى.

ەڭ باستىسى ەڭبەك ەش كەتپەيدى. ارەكەت ءتۇبى بەرەكەت دەگەن، قۇتقارۋشىلاردىڭ قاجىر-قابىلەتى مەن ەرىك-جىگەرىنىڭ ناتيجەسىندە مارات سماعۇلوۆ باستاعان بريگادا 15 ادامدى قۇتقارىپ، ولاردى ءقاۋىپسىز جەرگە جەتكىزەدى.

وسى جولعى شومىلۋ ماۋسىمىندا مارات سماعۇلوۆ دەمالۋعا كەلگەن قاۋىمدى ءجىتى باقىلايدى. اينالدىرعان ەكى ايدىڭ ىشىندە ونىڭ جەتەكشىلىگىمەن 18 قۇتقارۋ وپەراسياسى ۇيىمداستىرىلىپ، سونىڭ ارقاسىندا سۋعا كەتە جازداعان 20 ازامات قۇتقارىلعان ەكەن. وزگەنىڭ عۇمىرى ءۇشىن ءوز ءومىرىن قاتەرگە تىگۋدەن تايىنبايتىن مارات سماعۇلوۆ مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ جارلىعىمەن "ەرلىگى ءۇشىن"  مەدالىمەن ماراپاتتالدى.

...

ازاماتتىق قورعاۋ سالاسىندا ەگەمەندىك العان ەلەڭ-الاڭ جىلدارى ومىرگە كەلگەن تاۋەلسىزدىك قۇرداستارى كوپتەپ تەر توگىپ ءجۇر. سونىڭ ءبىرى الماتى وبلىسى توتەنشە جاعداي دەپارتامەنتىنە قاراستى تەكەلى قالاسىنىڭ 15ء-شى ءورت ءسوندىرۋ بولىمىندە ىستەيتىن ەلدار بوكەنباي. 1991 جىلدىڭ كۇزىندە ومىرگە كەلگەن ەلدار وسى بولىمدەگى تاجىريبەلى ءورت سوندىرۋشىلەردىڭ ءبىرى.



بۇعان مىنا ءبىر وقيعا دالەل:

قىركۇيەكتىڭ باس كەزىندە قالاداعى ءورت ءسوندىرۋ بولىمىنە كوپقاباتتى پاتەردى ءورت شالعانى تۋرالى شۇعىل حابارلاما كەلىپ تۇسەدى. ءتورت قاباتتى ءۇيدىڭ ءۇشىنشى قاباتىندا ورنالاسقان پاتەردىڭ بىرىندە ەلەكتر جابدىعى كۇيىپ، تۇتاس اس ءۇي وتقا ورانادى.

سالدارىنان ءۇشىنشى جانە ءتورتىنشى قاباتتا تۇراتىن تۇرعىندار سىرتقا شىعا الماي، ءوز ۇيلەرىندە قامالىپ قالادى. بۇل تۇستا كىرەبەرىستى قويۋ ءتۇتىن قاۋمالاپ العان بولاتىن.


الايدا ەلدار بوكەنباي ساسپايدى. جەدەل شەشىم قابىلداپ، ءتورتىنشى قاباتقا باسپالداق قويدىرادى. ونىمەن شۇعىل جوعارىعا كوتەرىلىپ، تۇنشىعا جازداۋعا ءسال-اق قالعان كەلىنشەك پەن ونىڭ ءالى كامەلەت جاسقا تولماعان قوس ءبۇلدىرشىنىن اجالدان اراشالاپ قالادى.

...

ازاماتتىق قورعاۋ سالاسىنىڭ اعا سەرجانتى اردان بايعوجان تالدىقورعانداعى №1 ءورت ءسوندىرۋ بولىمشەسىندە ىستەيدى. ءارى قۇتقارۋشى، ءارى ءورت ءسوندىرۋ قىزمەتىن قاتار مەڭگەرگەن اردان ءوز ارىپتەستەرىنىڭ اراسىندا سىيلى، ودان وسى سالاعا ەندى-ەندى اياق باسقان جاس ماماندار ۇلگى الادى.



ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ قاڭتار ايىندا وسىناۋ بولىمشەگە قالاداعى ىقشام اۋداننىڭ بىرىندە ورنالاسقان كوپقاباتتى پاتەردە الاپات ءورت شىققانى تۋرالى حابار تۇسەدى. وقيعا ورنىنا اردان بايعوجان باستاعان №1 ءورت ءسوندىرۋ ءبولىمىنىڭ ەكى بريگاداسى اتتانادى.

بۇل تۇستا ءتورتىنشى قاباتتا تۇتانعان ءورت باسقا دا پاتەرلەرگە تاراي باستاعان ەدى. ءورت سوندىرۋشىلەر جەدەل بارلاۋ جۇرگىزىپ، پاتەردە تۇرعىنداردىڭ قالىپ قويعانىن انىقتايدى.

وسى تۇستا اردان بايعوجان داعدارىپ تۇرعان ارىپتەستەرىنە جول كورسەتىپ، پاتەردە قامالىپ قالعان ازاماتتاردى جەدەل قۇتقارۋعا قاتىستى جوسپارىن ۇسىنادى. سونىڭ ناتيجەسىندە كوپقاباتتى ۇيدەن ەكى ەرەسەك ازامات پەن ءبىر ءبۇلدىرشىن قۇتقارىلدى. ال ءورت كوپ ۇزاماي اۋىزدىقتالدى


اردان بايعوجاننىڭ ەرلىگى توتەنشە جاعداي مينيسترلىگى تاراپىنان ءاردايىم ەسكەرىلىپ وتىرادى. ماسەلەن وسىدان ءۇش جىل ءورت ءسوندىرۋشى IIIء-شى دارەجەلى "ءمىنسىز قىزمەتى ءۇشىن" مەدالىمەن ماراپاتتالدى. ال بيىلعى جىلى "توتەنشە جاعداي سالاسىنداعى ەرەن ەرلىگى ءۇشىن" توسبەلگىسىن كەۋدەسىنە تاقتى.

...

ازاماتتىق قورعاۋ سالاسىندا كۇنى كەشە وقۋىن اياقتاپ، ۇلكەن ومىرگە اياق باسقان جاس ماماندار دا بارشىلىق. سولاردىڭ ءبىرى تالدىقورعان قالاسىندا ورنالاسقان №3 ءورت ءسوندىرۋ بولىمشەسىنىڭ كىشى سەرجانتى، ءورت ءسوندىرۋشى مامان –  نۇرسۇلتان بايمۇحامبەت ۇلى.  1998-شى جىلى دۇنيە ەسىگىن اشقان نۇرسۇلتان ماماندىعىنا قۇرمەتپەن قارايدى، ءورت سالاسىنداعى تاجىريبەسى تولىقتىرا ءتۇسۋدى كوزدەيدى.



جىل باسىندا جاس ءورت ءسوندىرۋشى قالاداعى ىقشام اۋدانىنىڭ بىرىندە تۇتانعان قىزىل جالىندى اۋىزدىقتاۋعا اتسالىستى. جاس تا بولسا، باس بولا بىلگەن نۇرسۇلتاننىڭ شەبەر ءارى جەدەل ارەكەتىنىڭ ناتيجەسىندە ءتىلسىز جاۋ تەز تىزگىندەلىپ، كوپقاباتتى ءۇيدىڭ تۇرعىندارى جاس مامانعا العىسىن جاۋدىردى.

"ەڭ باستىسى ادامداردىڭ ومىرىنە ءقاۋىپ تونگەن جوق. ءورتتىڭ كورشىلەس ۇيلەرگە تارالۋىنا جول بەرمەدىك"، – دەيدى ءورت ءسوندىرۋشى.  وسى وقيعا كەزىندە جانكەشتىلىك تانىتىپ، ادام ومىرىنە ارا تۇسكەن نۇرسۇلتان "توتەنشە جاعداي سالاسىندا كورسەتكەن ەرلىگى ءۇشىن" مەدالىمەن ماراپاتتالدى.

...

بۇل وسىناۋ قاۋىپ-قاتەرى باسىم سالادا ادال ەڭبەك ەتەتىن مامانداردىڭ ءبىر پاراسى عانا. كۇندەلىكتى ومىردە جۇزدەگەن، مىڭداعان ادامعا قول ۇشىپ سوزىپ، ءتىلسىز جاۋمەن ارپالىسۋدان تايىنبايتىن ماماندار ەڭ باستىسى ەڭبەگىن مىندەتسىنبەيدى. ولار ءۇشىن ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگى ءاردايىم ءبىرىنشى ورىندا. تاۋەكەلگە باسىن تىگۋ كەز-كەلگەننىڭ قولىنان كەلمەيتىن ءىس.

Dalanews.kz انىقتاماسى:


قازان ايىنىڭ 19-شى جۇلدىزى ەلىمىزدەگى قۇتقارۋشىلاردىڭ كۇنى. بيىلعى جىلى ازاماتتىق قورعاۋ سالاسىمەن تىكەلەي بايلانىستى قۇرىلىمداردىڭ قۇرىلعانىنا تابانى كۇرەكتەي 26 جىل تولادى. وسىدان 26 جىل بۇرىن تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ بۇيرىعىمەن توتەنشە جاعداي كوميتەتى قۇرىلعان ەدى.

 

 

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار