پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ سۋ تاسقىنىنا قارسى كۇرەسكە بەلسەندى قاتىسقان ازاماتتاردى مەملەكەتتىك ناگرادالارمەن ماراپاتتادى. “اقوردا" رەزيدەنسياسىندا وتكەن سالتاناتتى راسىمگە شاقىرىلعان قاراپايىم قاھارماندارمەن ءتىلشىمىز سۇقباتتاسقان ەدى.
تابيعي اپاتپەن كۇرەسكە بۇكىل حالىق اتسالىستى، بۇل ىستە ءار ادامنىڭ ىس-ارەكەتى ماڭىزدى بولدى. سول كۇندەرگە ويشا ورالساق...
ءاليا سيعۋات قىزى دوسمۇحانوۆا، «زاعيپتار ارمانى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ءىس جۇرگىزۋشىسى:
ول كەزدە ءبىز ماراپات تۋرالى ويلاعان جوقپىز عوي. ەل باسىنا كۇن تۋدى، تابيعات توسىن مىنەز كورسەتتى. «رەسەيدەن سۋ كەلە جاتىر» دەگەن حابار تارادى. الەۋمەتتىك جەلىلەردى اشۋعا، تەلەديداردى قوسۋعا قورقىپ قالدىق. قاي جەردى اشىپ قاراساڭ دا، «اتىراۋدى سۋ باسادى» دەگەن داقپىرت اڭگىمە ءجۇردى. حالىق قاتتى ۇرەيلەندى، جاسىراتىنى جوق، تۇرعىنداردىڭ تەڭ جارتىسى قالادان قاشىپ كەتتى.
ءبىز «كوپپەن كورگەن ۇلى توي، نە بولسا دا ەلمەن بىرگە كورەمىز» دەپ قالا بەردىك. مەن نەگىزى «زاعيپتار ارمانى» قوعامدىق بىرلەستىگىندە ءىس جۇرگىزۋشى بوپ جۇمىس ىستەيمىن. اۋەلدەن ءوزىم بەلسەندى ادام ەدىم، مىنانداي حاباردى ەستىگەندە وتىرا المادىم. كۇندىز جۇمىستا بولىپ، كەشكە جاعادا بوگەت سالىپ جاتقاندارعا بارىپ ءجۇردىم. مۇنى كورگەن باستىعىم مايرا وتەعالييەۆا جانە مايرا ايداروۆا، مارات ۇمبەتالييەۆ دەگەن ارىپتەستەرىم: «سەن ەلدىڭ ادامىسىڭ عوي، كومەكتەسكىڭ كەلەتىنىن ءبىلىپ ءجۇرمىز، ءبۇيتىپ شارشاپ جۇمىسقا كەلمەي-اق قوي، سول جاقتا بولىپ، قولعابىس ەتە عوي» دەپ جىبەردى. سول كىسىلەر رۇقسات بەرگەننەن كەيىن بىردەن جۇمىسقا بارماستان جاعالاۋدا ءجۇردىم. كۇرەك ۇستاۋ قولىمنان كەلمەيدى، سەبەبى مەن وڭ قولىمنىڭ جوق بولۋىنا بايلانىستى ەكىنشى توپ مۇگەدەگىمىن. جىگىتتەرگە قاپتىڭ اۋزىن اشىپ تۇرۋعا، قۇم تولتىرىلعان قاپتاردىڭ اۋزىن بۋۋعا كومەكتەستىم. ءسويتىپ جۇرگەندە شاتىر تىگىلىپ، ىشىنە ۇيدەن ىدىس-اياق تاسىدىق. ءوزارا اقشا جيناپ، ازىق-تۇلىك الىپ، تاماق پىسىردىك. باستاپقىدا جاعا باسىندا ەر-ازاماتتار بار، ايەلدەر بار مىڭداعان ادام ءجۇردى. وسىلاي مەن سەكىلدى جۇمىستان سۇرانىپ كەلگەنى بار، دەمالىستا جاتقانى بار ايتەۋىر تايلى-تۇياعىمىزبەن سوندا بولدىق. سولار اش قالماسىن، جۇمىس ىستەپ جاتقان ازاماتتار السىرەمەسىن دەپ ايەل ادامدار بريگادا قۇرىپ، شاتىردىڭ قاسىنا قازاندار الدىرىپ، تاماق ءپىسىرىپ كەتتىك. كۇنىنە 5-6 قازان تاماق ءپىسىرىپ جۇرگەن كەزىمىز بولدى. ءقازىر ءبارى كورگەن تۇستەي بوپ قالدى عوي. ءبارى باقىتىمىزعا وراي جاقسى اياقتالىپ، اۋىزبىرشىلىگىمىزدىڭ، ايانباي تەر توككەنىمىزدىڭ ارقاسىندا سۋ تاسقىنىنان امان قالدىق. ءبارى اياقتالعاننان كەيىن باعالاپ، پرەزيدەنتىمىز اقورداعا شاقىرتىپ، كەۋدەمىزگە «قۇرمەت» وردەنىن تاققاندا، ارينە، قاتتى قۋاندىق. بۇل دا ءبىر ەرەكشە سەزىم ەكەن. ءبىراق، ەل ءۇشىن ەتكەن ەڭبەك ساتۋسىز عوي. ول كەزدە ءبىز ماراپاتتى ويلامادىق.
اسىلانبەك مۇقتار ۇلى اقىلبەكوۆ، قول كۇرەستەن ق ر سپورت شەبەرى:
اتىراۋ وبلىسى، ماحامبەت اۋدانىندا سۋ كەلەدى دەگەندى ەستىگەن ساتتەن، ياعني 3 ساۋىردەن باستاپ بوگەت سالۋ جۇمىستارىن باستادىق. قولىمىزعا كۇرەك ۇستاپ، جاستاردى قاپشىق قاپتاۋعا شاقىرىپ، ارنايى تەحنيكالاردى نەگىزگى ورىندارعا باعىتتاپ، جۇمىستى ۇيىمداستىردىق. سولايشا، 14 شاقىرىمدىق بوگەت جۇمىسىن بىتىردىك. بوگەتتى بىتىرگەننەن كەيىن ءىرى كولەمدە سۋ كەلدى. 24 ساعات بويى كەزەكشىلىككە شىعىپ، كۇنى-تۇنى باقىلاپ وتىردىق. قازىرگى ۋاقىتتا سۋ كەتىپ، وزەن ءوز ارناسىنا ءتۇسىپ جاتىر. بىلاي قاراعاندا، قارايعان ءۇيدى اپاتتان امان الىپ قالدىق قوي. ەرىكتىلەر وسىلاي باس كوتەرمەگەندە، ول ۇيلەردى سۋ باسار ما ەدى؟ حالىققا، مەملەكەتكە ميللياردتاعان شىعىن كەلەر ەدى. سول ەڭبەگىمىز ەسكەرىلدى دەپ ويلايمىن.
ولجاس ابزال ۇلى سۇلتانوۆ، «CHI» ج ش س بيزنەستى دامىتۋ ديرەكتورى:
سول كۇندەرگە ويشا ورالاتىن بولساق، جاعداي وتە قيىن بولدى. نە ىستەرىمىزدى بىلمەدىك. «سۋ كەلە جاتىر» دەگەن اقپارات جەتكەندە قولىمىزدا دايىن جوسپار بولعان جوق. ول جوسپار اكىمشىلىك تاراپىنان سول كەزدە جاسالدى. 1993-94 جىلدارى قاي جەردە قانداي جاعدايلار بولعانى انىقتالدى، كارتالار تەكسەرىلدى، ۇلكەندەرمەن سويلەستىك. سولايشا ۇلكەن ءبىر جوسپار قۇرىلدى. ال ەندى سول جوسپاردىڭ ىشىندە ادام كۇشى وتە ماڭىزدى بولدى. اتىراۋىمىز ەڭ ۇلكەن اۋىزبىرشىلىك ۇلگىسىن كورسەتتى. حالىق، اكىمدىك، باسقا دا مەملەكەتتىك ورگاندار بولىپ تىزە قوسىپ، جوسپاردى ىسكە اسىردىق. جىگىتتەر كۇرەك ۇستاپ، قاپشىق تاسىسا، ايەل ادامدار تاماق ءپىسىرىپ، بارلىعى قولىنان كەلگەن ىس-ارەكەتتى جاسادى.
شىنىمدى ايتسام، حالىقتى جيناۋ قيىن بولعان جوق. مىسالى، مەن «اۆانگارد» مولتەك اۋدانىندا تۇرعان ەدىم، ءبىر كۇننىڭ ىشىندە مىڭعا جۋىق جىگىت جينالىپ، قاپشىققا قۇم تولتىرىپ جاعانى جانە اۋرۋحانانىڭ اينالاسىن جاپتىق. ءبىر قوڭىراۋ، الەۋمەتتىك جەلىدەگى ءبىر پوستتان كەيىن-اق ادامداردىڭ بارلىعى جينالىپ، اتسالىستى. وتە كەرەمەت بولدى! ەگەر ادامدار جينالماعاندا، بۇل وقيعانىڭ سوڭى قايعىلى اياقتالار ما ەدى. قالامىزدى ساقتاي الماي قالار ما ەدىك؟ تۇرعىنداردىڭ ۇلكەن ۇلەسى بولدى.
«اقوردادا» سۋ تاسقىنىمەن كۇرەسكەن قاھارماندار جۇزدەستى. ولار بىر-بىرىنە نە ايتتى؟
ءاليا سيعۋات قىزى دوسمۇحانوۆا، «قۇرمەت» وردەنىنىڭ يەگەرى:
سالتاناتتى ماراپاتتاۋدان كەيىن شاعىن فۋرشەت بولدى. ءبىر-بىرىمىزدى العان توسبەلگىمىزبەن ەمەس، سۋ تاسقىنىنان امان قالۋىمىزبەن قۇتتىقتادىق. سول كەزدە Halyk قايىرىمدىلىق قورىنىڭ قۇرىلتايشىسى تيمۋر قۇلىبايەۆتى كورىپ، وعان قاسىرەتكە بەي-جاي قاراماي، حالىققا قارجىلاي كومەكتەسكەنى ءۇشىن جەكە ءوز اتىمنان العىس ءبىلدىردىم.
اسىلانبەك مۇقتار ۇلى اقىلبەكوۆ، «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىنىڭ يەگەرى:
اتىراۋ ەرىكتىلەرىنەن بۇل سالتاناتتى جيىنعا ەكى ادام قاتىستى. ماراپاتىمىزبەن ءبىر-بىرىمىزدى قۇتتىقتاپ، قۋانىپ، ەڭبەگىمىزدىڭ باعالانعانى ءۇشىن پرەزيدەنتىمىزگە العىسىمىزدى بىلدىردىك. قارجىلاي كومەك كورسەتكەن بيزنەس وكىلدەرىنە دە ۇلكەن راقمەتىمىزدى ايتامىز. وسىنداي قيىن-قىستاۋ كەزەڭدە ەل ءۇشىن، جەر ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتكەن ءاربىر ادام ماراپاتقا لايىق.
ولجاس ابزال ۇلى سۇلتانوۆ، «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىنىڭ يەگەرى:
اقوردادا باس قوسقاندا ءبارىمىز ءوزارا كەلىسىپ، اتىراۋ وبلىسىنا، جالپى سۋ تاسقىنىنا قارسى كۇرەستە كومەك كورسەتكەن مەسەناتتارعا ءبىراۋىزدان راقمەت ايتتىق. قولداۋ كورسەتكەننىڭ قانداي پايدا الىپ كەلگەنىنە ولار وزدەرى دە كۋا بولدى. مۇنداي قيىن-قىستاۋ كەزەڭدە مەسەناتتار بارىنشا كومەك كورسەتۋى كەرەك قوي. كىمنىڭ كىم ەكەنى وسى كەزدە ءبىلىندى. اقشاسى بار بولا تۇرا بەرمەگەندەر دە بار. ەشكىمدى ماجبۇرلەمەيدى عوي، ءبىراق وسىنداي وقيعا كەزىندە مەسەناتتار قولىنان كەلگەنشە ىس-ارەكەت جاساۋى قاجەت دەپ ويلايمىن.
