ءدارىستىڭ نەگىزگى بولىمىندە مينيستر ەرلان كەنجەعالي ۇلى تىڭدارماندارعا شەتەل تىلدەرىن مەڭگەرۋدىڭ ۇتىمدى جولدارىن جان-جاقتى ءارى ناقتى ءتۇسىندىرۋ ءۇشىن الەمدىك تەورياعا سۇيەنە وتىرىپ، شەتەلدىك عالىمدار قۇراستىرعان، وزگە ەلدەر تاجىريبەسىندە قولدانىلىپ جۇرگەن ناتيجەلى قاعيدالارىن كەڭىنەن ءتۇسىندىردى. مينيستر العاشقى رەتتە ءتىل ۇيرەنۋدىڭ ءتيىمدى قاعيداسى رەتىندە يتالياندىق عالىم پارەتونىڭ قيسىقسىزىقتى قاعيداسىن نازارعا ۇسىندى. «قيسىقسىزىقتى پارەتو» قاعيداسىندا كورسەتىلگەندەي، كەز كەلگەن ادام ءبىر كىتاپتى تولىق وقي وتىرىپ، كىتاپتاعى 400 ءسوزدى قولدانۋ ارقىلى اقپاراتتىڭ 65%-ىن، 1000 ءسوزدى قولدانا وتىرىپ 82%-ىن، ال 8000 ءسوزدى قولدانا وتىرىپ 99%-ىن جەتكىزە الادى ەكەن. بۇل – ادامنىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنىڭ كۇشى. ال، دارىستە تالقىلانعان ەكىنشى قاعيدا قابىلدانعان اقپاراتتىڭ ساقتاۋ جادىنان ۇمىتىلۋ كورسەتكىشى جايىندا بولدى. بۇل جونىندە نەمىس عالىمى ەببينگاۋزدىڭ قيسىقسىزىقتى قاعيداسىندا قاراستىرىلعان. ناتيجەسىندە، ورتا ەسەپپەن العاندا، كەز كەلگەن ادام بەلگىلى ءبىر اقپاراتپەن تانىسقان ساتتەن باستاپ، العاشقى ءتورت ساعات ىشىندە اقپاراتتىڭ 50%-ىن ەستەن شىعارادى ەكەن. ال، ءتورت كۇندە 75% اقپارات جادىدان مۇلدەم وشىرىلەدى. بۇل ءبىر رەت تانىسقانداعى كورسەتكىش. وسى ورايدا ادام كورۋ ارقىلى، ەستۋ ارقىلى كۇندەلىكتى كوپتەگەن اقپاراتتى وي ەلەگىنەن وتكىزەتىنىن ەسكەرە كەتكەن ءجون. قاتىسۋشىلارعا تانىستىرىلعان ءۇشىنشى قاعيدادا اقپاراتتىڭ شىنايى ومىردە ىس-ارەكەتكە ۇلاسۋىنىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋدا الار ورنى جايىندا ايتىلدى. سالانى زەرتتەۋ كەزىندە كەزىككەن اقپاراتتى وقىپ، قايتادان ەستەن شىعارىپ وتىرسا، ادامنىڭ ءبىلۋ دەڭگەيى 20%-دى قۇرايدى. ەگەردە، ءار ادام بەلگىلى ءبىر سالانى مەڭگەرۋدە كەز كەلگەن بىلگەن ماعلۇماتىن شىنايى ومىردە، ياعني سىنىپ ىشىندە، زەرتحانالاردا، ۇيدە نەمەسە دالادا جۇرگەندە ءىس جۇزىندە ءجيى پايداعا جاراتار بولسا، ەستە ساقتالۋى اناعۇرلىم اسەرلى. ياعني، ءبىلۋ دەڭگەيى 80%-دى قۇرايتىن بولادى. سوندىقتان، كەز كەلگەن اقپاراتتى ءىس جۇزىندە قولدانا ءبىلۋ بىلىكتىلىكتىڭ كەپىلى بولا الادى. مينيستر قاتىسۋشىلاردى وسى ءتيىمدى قاعيدالاردى كادەگە جاراتىپ، شەتەل تىلدەرىن ۇيرەنۋگە شاقىردى.
ءدارىس اياعىندا ق ر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى ە.ك. ساعادييەۆ : «شەتەل تىلدەرىن بارلىق ۇستازدار مەن وقۋشى-ستۋدەنتتەرگە ۇيرەتۋ ماسەلەسى جولعا قويىلىپ، بىرنەشە دەپارتامەنتتىڭ بىرىگۋى ارقىلى ماسەلە جان-جاقتى قاراستىرىلۋدا. الداعى ۋاقىتتا ءتىل ۇيرەتۋدەن ساباقتار، ارنايى كۋرستار تەگىن ۇيىمداستىرىلىپ، بىلىكتى ماماندار شاقىرىلاتىن بولادى»، – دەپ ءوز ءسوزىن قورىتىندىلادى. سونداي-اق جيىن بارىسىندا مينيسترگە تىڭداۋشىلار كوكەيتەستى سۇراقتارىن جولداپ، پىكىر الماسۋعا مۇمكىندىك الدى.
قالامقاس امانقوسوۆا
