نان، قانت، ۇن مەن ەت – قاراپايىم تۇتىنۋشى سەبەتىندەگى نەگىزگى تاۋارلار. ونىڭ ءوزىن كەيبىرەۋلەر ساتىپ الا الماۋى مۇمكىن. وسىنداي جاعدايدى ەسكەرىپ، باعانى تۇراقتى ساقتاۋدىڭ ورنىنا كەي كاسىپكەرلەر اراسىندا الەۋمەتتىك ماڭىزى زور ازىق-تۇلىك تاۋارلارىنىڭ باعاسىن اسپانداتىپ، ءوز دەگەنىن جاسايتىندار جوق ەمەس. سوندىقتان باعانىڭ تۇراقتىلىعىن باقىلاپ، ونىڭ ورىنسىز وسۋىنە جول بەرمەۋ ماقساتىندا ورتالىق بازار مەن اۋدانداعى ءىرى ساۋدا ۇيلەرىنە ءتۇرلى سالا ماماندارىنان قۇرالعان ارنايى توپ مونيتورينگتىك باقىلاۋ جۇرگىزىپ وتىرادى.

اۋدان اكىمدىگى جانىنان قۇرىلعان باقىلاۋ كوميسسياسى بەلگىلەنگەن ساۋدا ورىندارىن ارالاپ، جوسپارلى تۇردە باعانىڭ تۇراقتىلىعىن تەكسەرىپ تۇرادى. ءدال وسىنداي جۇمىس وتكەن اپتادا ۇيىمداستىرىلدى. جۇمىس ادەتتەگىدەي، الدىمەن اۋدان ورتالىعىنداعى «دياس» ساۋدا ۇيىنەن باستاۋ الىپ، ارى قاراي شۋ قالاسىندا ورنالاسقان «حالىق»، «قازىنا» سىندى ءىرى ساۋدا ورتالىقتارىن ارالاۋمەن جالعاستى. كوميسسيا قۇرامىندا اۋدان اكىمدىگى كاسىپكەرلىك جانە ونەركاسىپ ءبولىمىنىڭ باسشىسى بولاتجان تولەندييەۆ جانە اۋداندىق ستاتيستيكا جانە مەملەكەتتىك كىرىستەر باسقارمالارىنىڭ ماماندارى بولدى. 33 الەۋمەتتىك ازىق-تۇلىك تاۋارلارىنىڭ ىشىنە نان، قانت، كۇرىش، ۇن، ماكارون، ەت، ءسۇت ونىمدەرى، كوكونىس پەن جەمىس-جيدەكتەر جانە تاعى باسقالارى كىردى.

وسى تەكسەرىس ناتيجەسىندە، اۋدانداعى ساۋدا ۇيلەرىندە نان مەن قانتتىڭ باعاسى شارىقتاپ تۇرعانىن بايقادىق. اۋدان اكىمدىگى كاسىپكەرلىك جانە ونەركاسىپ ءبولىمى كورسەتكەن باعادا قانتتىڭ ءبىر كەلىسى – 209 تگ،  ال ءدال وسى تاۋار «دياس» ساۋدا ۇيىندە – 280 تگ، «حالىقتا» - 270 تگ، «قازىنادا» - 275 تگ.  ناننىڭ باعاسى ءبىر اپتانىڭ ىشىندە 10 تەڭگەگە وسكەن. بۇل كەلەڭسىزدىكتى جويۋ ءۇشىن كوميسسيا مۇشەلەرى كاسىپكەرلەرگە ەركەرتۋ جاسادى. ءوز سەبەپتەرىن تۇسىندىرگەن  جەكە كاسىپ يەلەرى قانت باعاسىنىڭ قىمباتتاۋى كوتەرمە باعاعا، ياعني، ءونىم وندىرەتىن وندىرىستەن كەلگەن باعاعا بايلانىستى دەسە، نان باعاسىنىڭ ءوسۋى ناۋبايحاناداعى باعانىڭ قىمباتتاۋىنان دەگەندى ايتىپ اقتالدى. قاراپ وتىرساق، كەيبىر ازىق-تۇلىك پەن كوكونىس ونىمدەرىنىڭ باسىم بولىگى ءوز وڭىرىمىزدەن، ءتىپتى، شۋ اۋدانىنىڭ وزىندە ءوندىرىلىپ جاتادى. اۋدان اكىمدىگىنىڭ اۋىلشارۋاشىلىعى ماماندارىنىڭ مالىمەتتەرىنە سۇيەنسەك، سوڭعى جىلدارى جىلىجاي ارقىلى قيار، قىزاناق ءوسىرۋ قولعا الىنىپ، جاقسى ءونىم الىنۋدا. سونداي-اق، اۋداندا پياز ءوسىرۋ دە جوعارى دەڭگەيدە. ارپا مەن بيدايدىڭ دا كولەمى ەداۋىر. سوندىقتان دا ارنايى كوميسسيا مۇشەلەرى اۋدانداعى كوك بازار مەن ساۋدا ۇيلەرى حالىق كوپ تۇتىناتىن ازىق-تۇلىك تۇرلەرىنىڭ باعاسىن شارىقتاتپاۋدى تاپسىردى.

 

شۋ اۋدانى