«روساتوم» ماشينا جاساۋشىلارى مىسىردا سالىنىپ جاتقان «ەل-داباا» اەس ءۇشىن نەگىزگى جابدىقتاردى جونەلتۋدى جالعاستىرىپ جاتىر، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
قۇرىلىس الاڭىنا «ەل-داباا» اتوم ەلەكتر ستانساسىنىڭ ءتورت ەنەرگيا بلوگىنا ارنالعان باربوتەر مەن قۇبىر ارماتۋراسىنىڭ العاشقى بۇيىمدارى جەتكىزىلدى.
«زيو-پودولسك» اق-دا («روساتوم» مەملەكەتتىك كورپوراسياسىنىڭ ماشينا جاساۋ ديۆيزيونى) «روساتوم»مىسىردا (باس جوبالاۋشى جانە باس مەردىگەر — «روساتومنىڭ» ينجينيرينگتىك ديۆيزيونى) «ەل-داباا»اتوم ەلەكتر ستانساسىنىڭ بارلىق ءتورت ەنەرگوبلوكتارىنىڭ رەاكتور زالدارى ءۇشىن باربوتەرلەر جيىنتىعى (رەاكتور قوندىرعىسىنىڭ قىسىمىن وتەۋ جۇيەسىندەگى باك) دايىندالدى. بارلىعى ءتورت ءونىم ازىرلەنىپ، قۇرىلىس الاڭىنا جونەلتىلدى.
سونىمەن قاتار ماشينا جاساۋ ديۆيزيونىنىڭ باسقا زاۋىتىندا – «پەتروزاۆودسكماش» – «ەل-داباا» اتوم ەلەكتر ستانساسىنىڭ جاڭا ەنەرگوبلوكتارىنىڭ رەاكتورلىق زالدارىنا ارنالعان قۇبىر ارماتۋراسى بۇيىمدارىنىڭ ءبىرىنشى پارتياسى دايىندالىپ، جىبەرىلدى. جۇيەنىڭ سەنىمدى جۇمىسىن قامتاماسىز ەتۋگە ارنالعان 16 جوعارى جانە تومەن قىسىمدى كەرى ىسىرمالار جەتكىزىلدى. جوبا اياسىندا كارەليا زاۋىتى ستانسانىڭ ءتورت ەنەرگوبلوگىنا ارنالعان 220 قۇبىر ارماتۋراسىنىڭ جەكە كونسترۋكتورلىق جانە تەحنولوگيالىق قۇجاتتاماسى بويىنشا ءونىم شىعارادى.
قازىرگى ۋاقىتتا «پەتروزاۆودسكماشتا» وندىرىستە نەگىزگى اينالىم قۇبىرىنىڭ قۇبىر توراپتارى، نەگىزگى اينالىم سورعى اگرەگاتتارىنىڭ كورپۋسى بار، «ەل-داباا» اەس №3 ەنەرگيا بلوگى ءۇشىن قىسىم كومپەنساتورى دايىندالۋدا. روستوۆ وبلىسىنداعى «اتومماش» زاۋىتىندا ستانسانىڭ ەكىنشى ەنەرگوبلوگى، بۋ گەنەراتورلارى جانە قىسىم كومپەنساتورى ءۇشىن 3+ بۋىندى ۆۆەر-1200 رەاكتورىنىڭ كورپۋسىن دايىنداۋ جالعاسۋدا. بۇل جابدىقتى تاپسىرىس بەرۋشىگە 2026 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا جونەلتۋ جوسپارلانۋدا. مىسىردا سالىنىپ جاتقان اتوم ەلەكتر ستانساسىنىڭ ءبىرىنشى ەنەرگوبلوگىنا ارنالعان رەاكتور قۇرىلىس الاڭىنا جەتكىزىلدى. ونى ورناتۋ وسى جىلدىڭ قاراشا ايىنا جوسپارلانعان.
انىقتاما: باربوتەر – رەاكتور قوندىرعىسىنىڭ قىسىمىن وتەۋ جۇيەسىنىڭ قۇرامداس بولىگى. ول قىسىم كومپەنساتورىنان جانە باسقا ءبىرىنشى تىزبەكتى جابدىقتان كەلەتىن بۋدى كوندەنساسيالاۋعا ارنالعان. ءونىم اۋستەنيتتى حروم-نيكەلدى بولاتتان جاسالعان. ونىڭ سالماعى 15 توننا، ۇزىندىعى شامامەن 8 مەتر، ديامەترى 2،5 مەتر.
قۇبىر ارماتۋراسى ەنەرگيا بلوگىنىڭ جۇمىسىن سەنىمدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن سۇيىقتىق نەمەسە گاز اعىنىنىڭ گەرمەتيكالىق جابىلۋىنا جاۋاپ بەرەدى. ءوندىرىس پروسەسىندە ءاربىر ءونىم زاۋىتتىق سىناقتار كەشەنىنەن وتەدى. ونىڭ ىشىندە پنيەۆماتيكالىق، گيدراۆليكالىق، ۆاكۋۋمدىق گەرمەتيكالىق سىناق جۇرگىزىلەدى. قۇبىر ارماتۋراسىنىڭ جابدىعى – «پەتروزاۆودسكماش» ءۇشىن سەريالىق ءونىم.
قىسىم كومپەنساتورى اەس رەاكتور زالىنىڭ نەگىزگى جابدىقتارىنىڭ بولىگى بولىپ سانالادى جانە رەاكتوردىڭ ءبىرىنشى تىزبەگىندە قىسىم جاساۋعا جانە ۇستاپ تۇرۋعا ارنالعان. جابدىق-سالماعى 180 توننادان اساتىن دانەكەرلەنگەن ىدىس، قابىرعاسىنىڭ قالىڭدىعى 165 مم بولاتىن ءتورت سيليندرلىك قالىڭ قابىرعالى قاپتامادان جانە ەكى ەلليپتيكالىق تۇبىنەن تۇرادى.
«ەل-داباا» اتوم ەلەكتر ستانساسى — مىسىرداعى العاشقى اتوم ەلەكتر ستانساسى. ول جەرورتا تەڭىزىنىڭ جاعالاۋىنداعى ماترۋح پروۆينسياسىنداعى ەل-داباا قالاسىندا، كايردەن سولتۇستىك-باتىسقا قاراي 300 شاقىرىم جەردە سالىنۋدا. اتوم ەلەكتر ستانساسى ءتورت ەنەرگوبلوكتان تۇرادى. ءارقايسىسىنىڭ قۋاتى 1200 مەگاۆاتت بولاتىن، رەسەيلىك ۆۆەر-1200 III+ بۋىنىنا جاتاتىن سۋ-رەاكتورلارىمەن جابدىقتالعان. ولار ەڭ جاڭا تەحنولوگيالار بولىپ سانالادى جانە ءقازىردىڭ وزىندە تابىستى جۇمىس ىستەپ تۇرعان تىرەك ستانسالارى بار. «ەل-داباا» اتوم ەلەكتر ستانساسى 2017 جىلدىڭ 11 جەلتوقسانىندا كۇشىنە ەنگەن كەلىسىمشارتتار شەڭبەرىندە سالىنۋدا. كەلىسىمشارتتىق مىندەتتەمەلەرگە سايكەس رەسەيلىك تاراپ اتوم ەلەكتر ستانساسىن قۇرىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار ستانسانىڭ بۇكىل قىزمەت ەتۋ مەرزىمى ىشىندە يادرولىق وتىن جەتكىزەدى. سونىمەن قاتار مىسىرلىق سەرىكتەستەرگە اتوم ەلەكتر ستانساسىنىڭ العاشقى 10 جىلىندا ستانساقىزمەتكەرلەرىنە پايدالانۋ جانە تەحنيكالىق قىزمەت كورسەتۋگە، وقىتۋعا كومەكتەسەدى. سونىمەن قوسا، رەسەيلىك تاراپ جەكە كەلىسىمشارت اياسىندا ارنايى قويمالار سالىپ، پايدالانىلعان يادرولىق وتىندى ساقتاۋعا ارنالعان ارنايى كونتەينەرلەر ۇسىنادى.
«روساتوم» مەملەكەتتىك كورپوراسياسىنىڭ ماشينا جاساۋ ديۆيزيونى – ءوندىرىس كولەمى مەن كىرىسى بويىنشا رەسەيدەگى ەڭ ءىرى ەنەرگەتيكالىق ماشينا جاساۋ حولدينگى. ول رەسەيلىك ديزاينداعى بارلىق سالىنىپ جاتقان اتوم ەلەكتر ستانسالارىنىڭ رەاكتورلىق جابدىقتار مەن ماشينا زالىنىڭ تولىق جەتكىزۋشىسى، جابدىق ءوندىرۋشىسى، ەنەرگەتيكا، مۇناي-گاز كەشەنى مەن باسقا سالالىق كاسىپورىندار ءۇشىن كەشەندى شەشىمدەردى ازىرلەۋشى جانە جەتكىزۋشى بولىپ سانالادى. rosatommd.ru
«روساتوم» مەملەكەتتىك كورپوراسياسىنىڭ ينجينيرينگتىك ديۆيزيونى اتوم سالاسىنىڭ جەتەكشى كومپانيالارىن بىرىكتىرەدى: «اتومسترويەكسپورت» اق (ماسكەۋ، نيجنيي نوۆگورود، رەسەيدەگى جانە شەتەلدەگى فيليالدار)، بىرىككەن جوبالاۋ ينستيتۋتى – «اتومەنەرگوپروەكت» اق (ماسكەۋ، نيجنيي نوۆگورود، سانكت-پەتەربۋرگ فيليالدارى-جوبالاۋ ينستيتۋتتارى، رەسەيدەگى جانە شەتەلدەگى فيليالدار، ىزدەستىرۋ فيليالدارى) جانە ەنشىلەس قۇرىلىس ۇيىمدارى. ينجينيرينگتىك ديۆيزيون تاپسىرىستار پورتفەلى جانە الەمنىڭ ءارتۇرلى ەلدەرىندە ءبىر مەزگىلدە سالىناتىن اتوم ەلەكتر ستانسالارىنىڭ سانى بويىنشا الەمدە ءبىرىنشى ورىندا تۇر. ديۆيزيون كىرىسىنىڭ شامامەن 80% شەتەلدىك جوبالار قۇرايدى. ينجەنەرلىك ديۆيزيون رەسەيدە جانە باسقا ەلدەردە جوعارى قۋاتتى اەس سالۋ بويىنشا جوبالاردى ىسكە اسىرادى، جوبانى باسقارۋ مەن جوبالاۋدى قوسا العاندا، EPC، EPC(M) قىزمەتتەرىنىڭ تولىق سپەكترىن كورسەتەدى جانەكۇردەلى ينجەنەرلىك نىسانداردى باسقارۋ ءۇشىن Multi-d تەحنولوگيالارىن دامىتادى. ديۆيزيون رەسەيلىك اتوم سالاسىنىڭ جەتىستىكتەرىنە جانە زاماناۋي يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالارعا سۇيەنەدى. www.ase-ec.ru
رەسەي دوستىق ەلدەرمەن ىنتىماقتاستىققا باسا نازار اۋدارا وتىرىپ، حالىقارالىق ساۋدا-ەكونوميكالىق قاتىناستاردى دايەكتى تۇردە دامىتۋدا. ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى حالىقارالىق ءىرى جوبالاردى ىسكە اسىرۋ جالعاسۋدا. «روساتوم» جانە ونىڭ كاسىپورىندارى بۇل جۇمىسقا بەلسەندى قاتىسادى.
