تالدىقورعان قالاسىندا  الماتى وبلىسىنىڭ تىلدەردى دامىتۋ جونىندەگى باسقارماسىنىڭ تىلدەر كۇنىنە ارنالعان سالتاناتتى شاراسى وسى تاقىرىپتا وتكىزىلدى. جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن بىلمەككە ۇمتىلعان بەلسەندىلەر بۇل كۇنى جىردان شاشۋ شاشىپ، تىلگە دەگەن قۇرمەتتەرىن اسقاقتاتا ءتۇستى. 

وقۋشىلار سارايىندا وتكەن بيىلعى شارانىڭ فورماتى دا وزگەشە. سالتاناتتى جيىننىڭ شىمىلدىعىن وبلىستىق «جەتىسۋ» گازەتىنىڭ جاس جۋرناليستەرى جىرمەن اشتى. قوڭىر ۇنىمەن كيەلى ساحنا تورىندە كورەرمەن جۇرەگىن ولەڭمەن الديلەگەن قۇرالبەك ءسابيتوۆ، ايدار قالييەۆ، مۇحتار كۇمىسبەك، اسىل سۇلتانعازى سىندى جاس اقىندار كوپشىلىكتىڭ ىستىق ىقىلاسىنا بولەندى. ال «انامنىڭ ءتىلى، ايبىنىم مەنىڭ» دەپ ءان سالعان سەگىز جاسار رامازان وسپان ءتىل مەرەكەسىنىڭ شىرايىن تىپتەن اشا ءتۇستى.
«تىلگە قۇرمەت – ەلگە قۇرمەت». مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قولدانىلۋ اياسىن كەڭەيتۋ ماقساتىندا الماتى وبلىسىندا اۋقىمدى تىرلىكتەر اتقارىلۋدا. مەكەمەلەر مەن كاسىپورىنداردا، ۇيىمداردا مەملەكەتتىك تىلدە ءىس جۇرگىزۋدى جەتىلدىرۋ، سونىمەن قاتار مەملەكەتتىك تىلگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرۋ بويىنشا جۇيەلى جۇمىستار قولعا الىنعان. بۇل تۋرلى سالتاناتتى جيىندا الماتى وبلىسىنىڭ تىلدەردى دامىتۋ جونىندەگى باسقارماسىنىڭ باسشىسى ايدار باشبايەۆ ءمالىم ەتتى.
باسقارما باسشىسى سالتاناتتى جيىنعا انا ءتىلىمىزدى قادىرلەپ، قاستەرلەيتىن قوعام وكىلدەرى جينالىپ وتىرعانىن ايتتى.
ەلباسىمىز ايتقانداي «ەندى ەشكىم وزگەرتە المايتىن ءبىر اقيقات بار! انا ءتىلىمىز ماڭگىلىك ەلىمىزبەن بىرگە ماڭگىلىك ءتىل بولادى. ونى داۋدىڭ تاقىرىبى ەمەس، ۇلتتىڭ ۇيىتقىسى ەتە بىلگەنىمىز ءجون». ءبىر ايتا كەتەتىن ماسەلە – تىلدەر كۇنى الەمنىڭ ەشبىر مەملەكەتىندە اتاپ وتىلمەيدى. بۇل – ەلىمىز ءۇشىن ءتىل ساياساتىنىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن ايعاقتايدى»، – دەگەن ايدار كاربوز ۇلى ءوز سوزىندە ەلىمىزدىڭ لاتىن قارپىنە كوشۋ ماسەلەسىن دە تىلگە تيەك ەتتى. لاتىن قارپىنە كوشۋدە ۇلتىمىزدىڭ ۇتارى كوپ ەكەنىن، جاڭعىرۋدىڭ ءوزى جازۋدان باستالاتىنىن، بۇل ماسەلەگە ەل بولىپ قولداۋ ءبىلدىرۋ قاجەت ەكەنىن باسا ايتتى.
سالتاناتتى شارا بارىسىندا باسقارما باسشىسى ءتىلىمىزدى دامىتۋعا وزىندىك ۇلەس قوسىپ جۇرگەن ازاماتتارعا ق ر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى تىلدەردى دامىتۋ جانە قوعامدىق-ساياسي جۇمىس كوميتەتىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىن، الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ قۇرمەت گراموتاسى مەن العىس حاتتارىن جانە ءتىل باسقارماسىنىڭ قۇرمەت گراموتالارىن تابىس ەتتى.
مۇنان كەيىن كيەلى ساحنا تورىنە قازاقتىڭ قارا دومبىراسىمەن «تەكتى ءسوزدىڭ تورەسى تەرمە » اتتى وبلىستىق بايقاۋدىڭ جەڭىمپازى، قاراشا ايىندا وتەتىن رەسپۋبليكالىق بايقاۋعا جولداما العان ناريمان ءابدىراحمانوۆ شىعىپ، تىلدەر مەرەكەسىنە وراي اقىن جۇماتاي امىرەيەۆتىڭ سوزىنە جازىلعان اسۋلار" اتتى ارناۋىن ورىندادى.
كوپشىلىككە تەرەڭ وي سالعان تاماشا ارناۋدان كەيىن ساحنا تورىنە ق ر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ الماتى وبلىسى بويىنشا دەپارتامەنت باسشىسى سەرىكباي نۇرعيسايەۆ شىعىپ، مەرەكەگە وراي جىلى لەبىزىن ءبىلدىرىپ، ءتىل مەرەيىن اسقاقتاتۋدا سۇبەلى ۇلەس قوسىپ كەلەتىن ازاماتتاردى دەپارتامەنتتىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن ماراپاتتادى.
سالتاناتتى جيىندا وبلىسىمىزداعى قازاق ءتىلىن مەڭگەرگەن ەتنوس وكىلدەرى دە وزدەرىنىڭ اق جارما تىلەگىن ءبىلدىردى. ارنايى بەينەجازبادا ايتىلعان ۇلت وكىلدەرىنىڭ «قازاق ءتىلى – ءوز ءتىلىم»، «ۇلتىم ورىس بولسا دا، ءتىلىم – قازاق» دەۋىنىڭ ءوزى مەملەكەتتىك ءتىلدى قۇرمەتتەۋى دەپ بىلەمىز.
«ءتىل - تاتۋلىق تىرەگى». ولاي بولسا، كوپ ۇلت پەن ۇلىستار مەكەندەگەن ەلىمىزدە ءتىل ءقادىرىن جەتە ءتۇسىنىپ، ونىڭ مەرەيى مەن مارتەبەسىن ءوسىرۋ جولىندا بىرلىك تانىتۋ – وزەكتى.
«كىل جۇيرىكتەن، كىم جۇيرىك». ەلباسى ن.نازاربايەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالاسى اياسىندا قازاق پوەزياسىنىڭ كورنەكتى اقىنى تۇمانباي مولداعالييەۆ جىرلارىن ۇرپاققا ونەگە ەتۋ، مول مۇراسى ارقىلى جاستاردى وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ، ولەڭ قۇدىرەتى ارقىلى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ ماقساتىندا الماتى وبلىسىنىڭ تىلدەردى دامىتۋ جونىندەگى باسقارماسى جانە «قازكونتەنت» اق «ادەبيەت پورتالى» ينتەرنەت-جوباسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن «جۇرەگى جىردان جارالعان» اتتى جازبا اقىنداردىڭ رەسپۋبليكالىق ءونلاين-مۇشايراسىن وتكىزگەن بولاتىن.
«ماڭگىلىك ەلدىڭ ماڭگىلىك ءتىلى» اتتى سالتاناتتى شارادا ءونلاين-مۇشايراسىنا قاتىسىپ، وزا شاپقان اقىندار ماراپاتتالدى.
باسقارمانىڭ ارنايى جۇلدەسىن «جەتىسۋ» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى، حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ يەگەرى امىرە ءارىن تابىس ەتتى.
ءمۇشايرانىڭ باس جۇلدەسى التىنعادىس كۇنتۋعانۇلىنا ( 100 000 تگ.) تابىستالسا، ءبىرىنشى ورىندى ورازاي جەڭىس ۇلى ( 80 000 تگ) يەلەندى. جۇلدەلى ەكىنشى ورىن مارلەن عيلىمحانعا (70 000 تگ) بۇيىردى. ال جەتىسۋلىق جاس اقىن ماعريپا ساندۋعاش ءۇشىنشى ورىنعا (60. 000تگ) لايىق دەپ تابىلدى.
كىتاپ – عاجايىپ قازىنا، كىتاپ – ومىرسەرىك. كىتاپتى سۇيمەگەن، قۇدايدى دا سۇيمەيدى (ش. مۇرتازا).
الماتى وبلىسىنىڭ تىلدەردى دامىتۋ جونىندەگى باسقارماسىنىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن «جەتىسۋ – كىتاپقۇمارلار ولكەسى» اتتى «بۋكروسسينگ» وبلىستىق جوباسى قولعا الىنعان بولاتىن.
قوعامداعى «ۋاقىت جوق» دەگەن ستەرەوتيپتى بۇزىپ-جارعان جاڭا باستاما – «بۋككروسسينگ» – ەركىن كىتاپ الماسۋ اكسياسىنىڭ وتكىزىلىپ جاتقانىنا ەكى ايدىڭ ءجۇزى بولدى. بۇگىندە كوشپەلى كىتاپحانا حالىقتىڭ كىتاپقا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن وياتۋعا ايتارلىقتاي ۇلەس قوسۋدا.
جىلجىمالى كىتاپحانا سورەلەرىنە قويىلعان 700-دەن استام كىتاپتىڭ 100-گە جۋىعىن وقىرماندار ۇيدەگى كىتاپتارىن الىپ كەلىپ، اۋىستىرىپ السا، 70-تەن اسا كىتاپ «وقىپ، قايتا الىپ كەلەمىن» دەگەن وقىرماندارعا بەرىلدى. ماسەلەن، تەك «قاراتال» جاعالاۋى بويىندا ورىن تەپكەن كوشپەلى كىتاپحاناعا ەكى اي ىشىندە قالا تۇرعىندارى 200-گە جۋىق كىتاپتى سىيعا تارتتى.
اتالمىش جوبا اياسىندا بەلسەندىلىك تانىتقان قالا تۇرعىندارىن تىلدەر مەرەكەسى كۇنى ماراپاتتالاتىنىن وسىعان دەيىن الەۋمەتتىك جەلىدە قۇلاعققاعىس ەتىپ، جازىپ كەلدىك.  مەرەكەلىك شارا بارىسىندا جوبا اياسىندا بەلسەندىلىك تانىتقان قالا تۇرعىندارى ارنايى ءۇش نوميناسيا بويىنشا ماراپاتتالىپ، سىي-سياپات تابىس ەتىلدى.
«ەڭ ۇزدىك جاس وقىرمان» نوميناسياسىمەن تالدىقورعان قالاسىنداعى باقتىباي جولبارىس ۇلى اتىنداعى №18 مەكتەپ ليسەيىنىڭ 3 سىنىپ وقۋشىسى جاننا قاسەن، «ەڭ ۇزدىك كىتاپقۇمار وقىرمان» نوميناسياسى بويىنشا وبلىستىق «جەتىسۋ» گازەتىنىڭ ءجۋرناليسى قوزىباي قۇرمان، ال وسى اكسيا اياسىندا ەڭ كوپ كىتاپ وتكىزگەن قالا تۇرعىنى گۇلزادا سىدىقوۆا «ەڭ كوپ كىتاپ وتكىزگەن وقىرمان» نوميناسياسىمەن جۇلدەلى بولدى.
وسى شارا اياسىندا ولەڭىن ءومىربايانىنا، ءومىربايانىن ولەڭىنە اينالدىرعان، ادەبيەت ايدىنىندا وزىندىك قولتاڭبالارى قالىپتاسقان جەتىسۋدىڭ دارىندى دا، جالىندى اقىندارى ساعىنىش نامازشاموۆا، گۇلباقىت قاسەن، جانگەلدى نەمەرەبايەۆ، تورعىن تۇرلىبايەۆا، ازامات نۇرمۇحانوۆ جۇرەكجاردى جىرلارىن وقىپ، كوشپەلى كىتاپحاناعا ءوز كىتاپتارىن تارتۋ ەتتى.
«ماڭگىلىك ەلدىڭ ماڭگىلىك ءتىلى» اتتى سالتاناتتى شارانى «التىن قالام»، «التىن توبىلعى» ادەبي سىيلىقتارىنىڭ يەگەرى، قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى، جازۋشى ەسبولات ايدابوسىن جانە الماتى وبلىسى تىلدەردى دامىتۋ جونىندەگى باسقارماسى ءتىل ءبولىمىنىڭ باس مامانى اسەم كەنجەعۇلوۆا جۇرگىزدى.