قۇرمەتتى دوستار! ك|ەشە ماماي مەن يمانبايەۆا كەزەكتى مارتە ويسىراي جەڭىلدى!
الماتى قالالىق سوتى ب.بايبەكتىڭ ار-نامىسىن، ابىرويىن جانە ىسكەرلىك بەدەلىن قورعاۋ جونىندە تالاپ ارىزى بويىنشا سوت شەشىمىنىڭ تولىق ورىندالماۋىنا بايلانىستى مامايدىڭ جۇرگىزۋشى كۋالىگىن قولدانۋىن توقتاتۋ، سونداي-اق بورىشكەرلەرگە كەز-كەلگەن رۇقساتنامالار مەن ليسەنزيالاردى الۋعا ۋاقىتشا تىيىم سالۋ تۋرالى شەشىمدى وزگەرىسسىز قالدىردى.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتسەم، جاۋاپكەرلەر ماعان سەنىم ءبىلدىرۋشى تۋرالى سوت شىندىققا جاناسپايدى دەپ تانىعان ماتەريالداردى تەرىسكە شىعارىپ، ولاردى ءوشىرىپ تاستاۋدان نەگىزسىز باس تارتىپ وتىر.
مەن وسىعان دەيىن جازعانىمداي، سوت شەشىمى وسىلاي بولاتىنى بەلگىلى ەدى. ماماي مەن يمانبايەۆا بۇل جولى دا سوتتا وزدەرىنىڭ ساندىراق ارەكەتتەرىنە قاتىستى كوكەيگە قونىمدى قۇقىقتىق نەگىز ۇسىنا المادى. ەڭ كۇلكىلىسى سول، جاۋاپكەرلەر بۇل ايلانى سوت باستالعاننان بەرى، ياعني جارتى جىل كولەمىندە قولدانىپ كەلەدى.
ەندى قورىتىندىلارعا قىسقاشا توقتالىپ وتەيىن.
بىرىنشىدەن، ماماي مەن يمانبايەۆا اشىق ءارى جاريا سوتتا ب.بايبەككە قاتىستى جاريالاعان وسەك-جالالارىنا بىردە-بىر دالەل كەلتىرە الماعانىن بىلەسىزدەر. ناتيجەسىندە بارلىق ينستانسيالاردا جەڭىلىس تاپتى: يمانبايەۆانىڭ ارىزى جوعارعى سوتتا دا قارالىپ، شاعىمى قاناعاتتاندىرۋسىز قالدىرىلدى. بۇل ەڭ سوڭعى سوت ينستانسياسى.
كاسساسيالىق ساتىدا تەك يمانبايەۆا عانا شاعىم تۇسىرگەنىن اتاپ وتكىم كەلەدى. ال ماماي بۇعان دەيىن جاريالاعان ساندىراق مالىمدەمەلەرىنە قاراماستان، جۇبايىن «وتقا تاستاپ»، ءوزى شەتتە قالدى. كەشەگى جازباسىندا ماماي جوعارعى سوتقا بەرگەن ارىزىم جاۋاپسىز قالدى-مىس دەگەن سىلتاۋ ايتىپتى.
بۇل مامايدىڭ تاعى ءبىر كەزەكتى ارسىز وتىرىگى. سوت زاڭعا سايكەس رەسىمدەلگەن كەز-كەلگەن شاعىمعا دالەلدى جاۋاپ بەرۋگە مىندەتتى. سوندىقتان دا ونىڭ اشىقتىق تۋرالى قويماي ايتىپ جۇرەتىنىن ەسكەرە وتىرىپ، مامايعا ءوز ءسوزىنىڭ دالەلى رەتىندە جوعارعى سوتقا جىبەرگەن ءوتىنىشىن جانە وعان بەرىلگەن جاۋاپتى جاريا ەتۋدى ۇسىنامىن. سونىمەن قاتار، شىندىقتى انىقتاپ، مامايدىڭ كاسساسيالىق سوتقا شاعىمدانعانىن نەمەسە شاعىمدانباعانىن انىقتاۋ ماقساتىندا مەن ونى كۇتپەي-اق جوعارعى سوتقا ساۋال جولدادىم.
ماماي كاسساسياعا جۇگىنسە دە، ونىڭ شاعىمىنىڭ مازمۇنى يمانبايەۆانىڭ تالاپ-ارىزىمەن سايكەس بولارىن ەسكەرە وتىرىپ، شەشىم دە سوعان ۇقساس بولادى، ياعني شاعىم قاناعاتتاندىرۋسىز قالاتىنا ەرەكشە نازار اۋدارعىم كەلەدى.
سونىمەن قاتار، بۇكىل پروسەسس كەزەڭىندەگى جاۋاپكەرلەردىڭ ىس-ارەكەتتەرى مەن ۇستانىمدارىنىڭ قايشىلىعىن اتاپ وتكىم كەلەدى. سوت شەشىمىمەن كەلىسپەيتىنى تۋرالى جاريا مالىمدەمەلەرىنە قاراماستان، ماماي مەن يمانبايەۆا ءوز ارەكەتتەرى ارقىلى شەشىمدى تولىق مويىندادى.
ياعني، ماماي مەن يمانبايەۆا سوت ارقىلى ءوندىرىپ الىنعان بارلىق سومانى ءوز ەركىمەن ءارى ماجبۇرلەۋسىز ۋاقىتىلى تولەدى: ولار ب.بايبەك ءاۋتيزمى بار بالالارعا كومەك رەتىندە جىبەرگەن 876 402 تەڭگە كولەمىندە سوت شىعىندارىن، سونداي-اق سوت شەشىمىن تولىق ورىنداماعانى ءۇشىن اكىمشىلىك ءىس جۇرگىزۋ شەڭبەرىندە الماتى قالاسىنىڭ بيۋدجەتىنە ءارقايسىسى 140 جانە 15 مىڭ تەڭگەدەن ايىپپۇل وتەدى.
ەكىنشىدەن، ماماي مەن يمانبايەۆا بارشاعا وزدەرىنىڭ الدامشى بولمىسىن، قۇقىقتىق نيگيليزمىن تاعى دا كورسەتتى.
كەشەگى وتىرىستا يمانبايەۆا سوت شەشىمىنىڭ ورىندالماۋ سەبەبىن ءتۇسىندىرىپ، ناقتى ماسەلەنىڭ ءمانى بويىنشا سويلەۋ تۋرالى سوتتىڭ وتىنىشىنە ادەتتەگىدەي بايبالام سالىپ، نازاردى ءىستىڭ تاقىرىبىنا ەمەس، باسقا ماسەلەلەرگە اۋداردى. سوت بىرنەشە رەت ەسكەرتۋ جاساۋعا ءماجبۇر بولىپ، يمانبايەۆانى سوت وتىرىسىنان شەتتەتتى. ماماي مەن يمانبايەۆا ءارقاشان مىسال رەتىندە كەلتىرەتىن دامىعان دەموكراتيالىق ەلدەردە بۇل ارەكەتتەرى ءۇشىن الدەقايدا بارىنشا قاتاڭ جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلار ەدى.
ءوز كەزەگىندە، ماماي وزىنە ءتان ەمەس قىلىق تانىتىپ، پروسەسس بويى ءۇنسىز قالعانىن اتاپ وتەمىن. شاماسى، يمانبايەۆانى پروسەسستەن شەتتەتۋ وعان اسەر ەتكەن سەكىلدى.
«ءبىر اپام بار، ودان وتكەن سوراقى» دەگەندەي، جاۋاپكەرلەردىڭ «زاڭگەرى» قالييەۆ تاعى دا ەرەكشەلەندى. ول پروسەستى بارىنشا سوزۋعا تىرىسىپ، ءتىپتى شەكتەۋ شارالارىن قولدانۋ راسىمدەرىنە قاتىستى زاڭنامالىق ولقىلىقتارعا بايلانىستى-مىس وتىرىستى توقتاتۋ جانە كونستيتۋسيالىق كەڭەسكە جۇگىنۋ تۋرالى نەگىزسىز ءوتىنىش ءبىلدىردى. زاڭعا سايكەس سوت بۇل ءوتىنىشتى قابىلدامادى.
قالييەۆكە ودان گورى زاڭداردى مۇقيات وقۋعا جانە پروسەسكە جاقسىلاپ دايىندالۋعا تاعى دا كەڭەس بەرەمىن!
ماماي مەن يمانبايەۆاعا قاتىستى بارلىق سانكسيالار «اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ جانە سوت ورىنداۋشىلارىنىڭ مارتەبەسى تۋرالى» زاڭدا ناقتى جازىلعانىن اتاپ وتەمىن.
ۇشىنشىدەن، مامايلار جۇبىنىڭ شەكتەن شىققان پرينسيپسىزدىگى مەن الالاۋشىلىعى ودان سايىن تاڭ قالدىرۋدا.
مامايدىڭ لوگيكاسىنا قارايتىن بولساق، ول باسقالاردى ەش دالەلسىز، كوپشىلىك الدىندا قورلاپ جانە تۇبەگەيلى جالعان اقپارات تاراتۋ ارقىلى ولاردىڭ كونستيتۋسيالىق قۇقىقتارىن انايى جانە اشىق تۇردە بۇزا الادى. ءبىراق، زاڭ بويىنشا ونى جاۋاپقا تارتقاندا، ماماي بىردەن كونستيتۋسياعا جۇگىنە باستايدى.
ال، يمانبايەۆا ودان اسىپ ءتۇسىپ، بالالارىنىڭ ارتىنا جاسىرىنىپ، اياپ-ەسىركەسىن دەگەن ايلا-شارعىمەن قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىرماقشى. بۇل ەندى ءسينيزمنىڭ شىڭى، ونىڭ بويىندا ۇياتتىڭ جۇرناعى دا قالماعان، ءتىپتى بالالار دا ونىڭ ساياسي ويىندا پايدالانار قۇرالىنا اينالىپ كەتكەن.
ءقازىر ماماي مەن يمانبايەۆانىڭ وتىرىككە بەلشەلەرىنەن باتقانى، ولار ءۇشىن تەك اقشا مەن پايداكۇنەمدىك مۇددەلەرى عانا ماڭىزدى ەكەندىگى بارىنە بەلگىلى. جۇرگىزۋشى كۋالىگىنە قاتىستى ولار قالاي دۇرلىككەنىن قاراڭىزدارشى. ال ولاردىڭ ار-وجداننان اتتاپ ءوتىپ، قادىر-قاسيەتىنە، بالالارىنا، اتا-انالارى مەن تۋىسقاندارىنا قارماستان كوپتەگەن ادامداردى جاريا تۇردە قورلاعانى مۇلدەم الاڭداتپايدى دا، باسقا ادامداردىڭ كونستيتۋسيالىق قۇقىقتارىنا تۇكىرگەنى بار.
ايتسە دە، ماماي مەن يمانبايەۆادان بار بولعانى سوت شەشىمىن ورىنداۋ – سوت شەشىمىنە سايكەس ب.بايبەككە قاتىستى جالعان ماتەريالداردى تەرىسكە شىعارۋ جانە جويۋ تالاپ ەتىلىپ وتىر. سوندا بارلىق شەكتەۋلەر الىنىپ تاستالادى. بۇل ولاردىڭ ءوز تاڭداۋلارى جانە ءوز شەشىمدەرى!
ولاردىڭ تابانداپ وتىرىپ الۋلارىنىڭ سەبەبى قاراپايىم عانا: ماماي جالا جاپقان جاريالانىمدار مەن بەينەلەر جويىلعان جاعدايدا، ونىڭ «ساۋدىراعان سوزدەن سالىنعان سارايىنىڭ» شاڭىراعى ورتاسىنا تۇسەدى دەپ شوشىنۋىنا بايلانىستى بولۋى مۇمكىن. سوندا ونىڭ جالعان ەكىجۇزدى بەينەسىن كورىپ، ءتىپتى ارتىنان ەرگەن شاعىن «توبىرى» دا ودان كەرى اينالماق.
ەگەر ماماي مەن يمانبايەۆا ارسىز جالا جاۋىپ، وزدەرىنىڭ تەرىس پيعىلدى ىس-ارەكەتىن جالعاستىرا بەرسە، وندا ولارعا اتقارۋشىلىق ءىس جۇرگىزۋ تۋرالى حابارلاما بەرىلگەن كۇننەن باستاپ 6 اي وتكەن سوڭ، ياعني كەلەسى جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا سوت شەشىمىن ورىنداماعانى ءۇشىن سوت ورىنداۋشىسى قىلمىستىق ءىس قوزعاۋعا ءماجبۇر بولادى.
بۇل جاعدايدا، ءبىزدىڭ ۇستانىمىمىز وتە قاراپايىم: ءبىز ماماي مەن يمانبايەۆانى ولاردىڭ ءارقايسىسى ءۇشىن زاڭعا سايكەس 800 ساعاتقا جەتۋى مۇمكىن قوعامدىق جۇمىستارعا تارتۋدى تالاپ ەتەمىز. ياعني، ولارعا الماتى كوشەلەرىن سىپىرۋعا تۋرا كەلەدى.
قورىتىندىلاي كەلگەندە، ماماي مەن يمانبايەۆا – يدەيا جولىندا جاپا شەگۋشىلەر ەمەس، كەرىسىنشە زاڭدى كۇشىنە ەنگەن سوت شەشىمىن ورىنداۋدان ەش نەگىزسىز باس تارتقان ءپرينسيپسىز جانە زيانكەس زاڭ بۇزۋشىلار!
وسىلايشا ولار كەز كەلگەن دەموكراتيالىق مەملەكەتتىڭ باستى قاعيداتى – زاڭ ۇستەمدىگىن ارسىز بەلدەن باسۋدا. ياعني، «اڭقاۋ ەلگە ارامزا مولدانىڭ» كەبىن كەلتىرىپ وتىر.
الايدا، سوتتىڭ ارقاسىندا ماماي مەن يمانبايەۆانىڭ بارلىق ماسكالارى تولىعىمەن شەشىلدى. ەندى ولاردىڭ سوزدەرى مەن ىس-ارەكەتتەرىنىڭ تولىقتاي جالعان ەكەنىن ءتۇسىنىپ، بارلىعى ولاردىڭ شىنايى بولمىسىن كوردى.
P/S. مامايدىڭ كاسساسيالىق سوتقا شاعىمدانعانىن نەمەسە شاعىمدانباعانىن انىقتاۋ ماقساتىندا مەنىڭ جوعارعى سوتقا جولداعان ساۋالىما جاۋاپتى الا سالىسىمەن ونى جاريالايتىن بولامىن.
