"ىرىسكەلدى قاجى" اتىنداعى مەشىتتىڭ باس يمامى، تەولوگ نۇرلان بايجىگىت ۇلى ءماھر ءۇشىن جات اعىمداعى قىزدارمەن سوزگە كەلىپ قالعانىن ايتتى، - دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
نۇرلان بايجىگىت ۇلىنىڭ "سىرلاسۋ" باعدارلاماسىنداعى مالىمدەمەسى قوعامدا ءجيى تالقىعا ءتۇسىپ جۇرگەن ءماھر ماسەلەسىنە تاعى دا نازار اۋدارتتى. "ىرىسكەلدى قاجى" اتىنداعى مەشىتتىڭ باس يمامى ءارى تەولوگ ءوزىنىڭ جات اعىم وكىلدەرىمەن ءماھر تۋرالى داۋلاسىپ قالعانىن ايتتى. ونىڭ پىكىرىنشە، ءماھر شاريعاتتا بار دۇنيە بولعانىمەن، قازاق حالقىنىڭ سالت-داستۇرىنە جات. بۇل تۇجىرىم قوعامدا ءارتۇرلى پىكىرلەر تۋدىرىپ، جات اعىمداعى ادامداردىڭ قارسىلىعىن تۋعىزعان قالىڭمال جانە باسقا دا سىيلىقتار ارقىلى جۇزەگە اسقانىن ايتادى.
قالىڭمال - قازاقتىڭ ەجەلدەن كەلە جاتقان ءداستۇرى، مۇندا قىزدىڭ اتا-اناسىنا ونىڭ تاربيەسى مەن ەڭبەگى ءۇشىن قۇرمەت كورسەتىلەدى. ءماھر قازاقتىڭ تۇرمىسىندا قالىڭمالمەن الماستىرىلعان، جانە ول ارقىلى جاس جۇبايلارعا قاجەتتى زاتتار - كيىم-كەشەك، جيھاز سياقتى تۇرمىستىق زاتتار دايىندالىپ وتىرعان. ال، اجىراسقان جاعدايدا، قىز وزىمەن بىرگە وسى دۇنيەلەردى الىپ كەتىپ، ونى ءماھر رەتىندە قولداناتىن. دەمەك، قازاقتىڭ داستۇرىندە ءماھر وسى سيپاتتا بولعان.
يمامنىڭ ايتۋىنشا، شاريعاتتا بار ءماھر ءداستۇرى قازاق حالقىنا شەتەلدەن ءبىلىم الىپ كەلگەن كەي ازاماتتاردىڭ اسەرىمەن سوڭعى جىلدارى بەلسەندى تۇردە ەنگىزىلە باستاعان. وسى ازاماتتار، شاريعاتتى دۇرىس تۇسىنبەي، قازاقتىڭ اتا سالتىنا سايكەس كەلمەيتىن ەرەجەلەردى قوعامعا تىقپالاۋدا. قازاقتىڭ عاسىرلار بويى قالىپتاسقان داستۇرلەرى دە شاريعات تالاپتارىن تولىقتاي ورىنداپ وتىرعانىن باسا ايتقان نۇرلان بايجىگىت ۇلى جاستاردىڭ وسى ماسەلەدە اداسپاۋىنا شاقىردى.
ءماھر تاقىرىبىن تالقىلاۋ بارىسىندا نۇرلان يمام جات اعىمداعى قىزدارمەن بولعان داۋىن دا بايانداپ بەردى. ولار يمامعا "نەگە قۇدايدىڭ ءامىرىن بۇزىپ تۇرسىز؟" دەگەن تالاپپەن شىققان. وسى جەردە نۇرلان بايجىگىت ۇلى شاريعاتتاعى ءماھردىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرىپ، ونىڭ قىزدىڭ اجىراسقان جاعدايدا ءومىرىن ماتەريالدىق تۇرعىدان قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ەمەس، وتباسى بەرەكەسىن ساقتاۋعا باعىتتالعانىن جەتكىزدى. "اجىراسامىن دەپ نيەتتەنگەن ادامدا وتباسى قۇندىلىقتارى ءالسىز بولادى، جۇرەك دۇنيەگە بايلانادى،" – دەيدى يمام.
يمامنىڭ ايتۋىنشا، بۇل ماسەلەنى تۇسىنبەگەن جاستار كوبىنە شاريعات ەرەجەلەرىن قاتال تۇردە ۇستانعىسى كەلەتىندەردەن ءتالىم الادى. ولار قازاقتىڭ بايىرعى تاربيەسىنەن، اقساقالداردىڭ وسيەتى مەن انالاردىڭ باتاسىنان الىس قالىپ وتىر. قازاقتىڭ ءداستۇرلى قۇندىلىقتارى ءارقاشان شاريعاتپەن ۇندەسكەن، ءبىراق سوعان قاراماستان، ءبىزدىڭ حالىقتىڭ سالتىنا ءتان وزىندىك ەرەكشەلىكتەرى بار.
نۇرلان بايجىگىت ۇلىنىڭ ايتۋىنشا، كەيبىر جاستار ءماھردى قىزدىڭ بولاشاقتاعى اجىراسۋ جاعدايىنا ساقتىق شاراسى رەتىندە قابىلدايدى. بۇل - شاريعاتتىڭ ءمانىن دۇرىس تۇسىنبەگەننىڭ بەلگىسى. ءماھردىڭ قۇنىن الدىن الا بەكىتىپ، ونى ۇلكەن سومادا تالاپ ەتۋ – شاريعاتتاعى نيەتتىڭ بۇزىلعانىن كورسەتەدى دەپ سانايدى يمام.
قازىرگى زامانداعى قىزىقتى وقيعالاردىڭ ءبىرى رەتىندە يمام بيتكوين سۇراعان كەلىنشەكتىڭ نەكەسىن قيعانىن ايتىپ ءوتتى. بۇل جاعداي شاريعات تالاپتارىن قازىرگى زامانعى قۇندىلىقتارمەن ۇيلەستىرۋگە تالپىنعان جاستار اراسىندا ورىن العان ەرەكشە وقيعا رەتىندە كورىنىس تاپتى. كەلىنشەك مۇنى قالجىڭ رەتىندە سۇراعانىمەن، ەرلى-زايىپتىلاردىڭ ءوزارا كەلىسىممەن شەشىم قابىلدايتىنىن يمام اتاپ ءوتتى.
وسىلايشا، نۇرلان بايجىگىت ۇلى قازاق قوعامىندا ورىن الىپ جاتقان شاريعات پەن ءداستۇر اراسىنداعى تۇسىنبەستىكتەردى كورسەتىپ، جاستاردى شاريعاتتى دۇرىس تۇسىنۋگە، اتا-بابا ءداستۇرىن باعالاۋعا شاقىردى. ءماھر ماسەلەسى، ءبىر قاراعاندا، تەك ماتەريالدىق دۇنيە سەكىلدى كورىنگەنىمەن، ونىڭ استارىندا تەرەڭ رۋحاني جانە ۇلتتىق قۇندىلىقتار جاتىر.
