سوڭعى جىلدارى قازاقستاندا لگبت تاقىرىبى ءجيى تالقىلاناتىن الەۋمەتتىك ماسەلەلەردىڭ بىرىنە اينالدى. اسىرەسە الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى اقپارات اعىنى جاستاردىڭ ساناسىنا تىكەلەي اسەر ەتىپ وتىر. ءماجىلىس دەپۋتاتى ەدىل جاڭبىرشين بۇل قۇبىلىستى «ۇلت بولاشاعىنا ءقاۋىپ توندىرەتىن يدەولوگيالىق اعىم» دەپ باعالايدى جانە وعان جۇيەلى توسقاۋىل قويۋ قاجەتتىگىن العا تارتادى،- دەپ حابارلايدى Dalanews.kz
نەگىزگى ءقاۋىپ – وتباسى ينستيتۋتىنا سوققى
دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، ءداستۇرلى قازاق دۇنيەتانىمىندا وتباسى مەن ۇرپاق ساباقتاستىعى باستى قۇندىلىق بولىپ ەسەپتەلەدى. ەر مەن ايەلدىڭ ءرولى عاسىرلار بويى انىقتالىپ، ۇلتتىڭ تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتكەن. لگبت يدەولوگياسى وسى قۇرىلىمدى بۇزىپ، جىنىستىق سايكەستىك ۇعىمىن قايتا قاراستىرۋدى ۇسىنادى. بۇل دەموگرافيالىق تومەندەۋگە، ۇلتتىق تۇتاستىقتىڭ السىرەۋىنە اكەلۋى مۇمكىن. مىسالى، لگبت قۇقىعى زاڭمەن تولىق قورعالعان ەۋروپا ەلدەرىندە تۋۋ كورسەتكىشى 1،2–1،4 دەڭگەيىندە قالىپ وتىر.
جاستار پسيحولوگياسىنا تەرىس اسەر
حالىقارالىق زەرتتەۋلەر لگبت جاستار اراسىندا سۋيسيدتىك ويلار مەن ارەكەتتەردىڭ كورسەتكىشى گەتەروسەكسۋالدى قاتارلاستارىنان بىرنەشە ەسە جوعارى ەكەنىن كورسەتەدى. اقش-تاعى دەرەكتەر بويىنشا لگبت جاستاردىڭ 41%-ى سۋيسيد تۋرالى ويلاعان، 12%-ى ارەكەتكە بارعان. بۇل كورسەتكىش ءبىزدىڭ ەلدە دە الاڭداتۋى مۇمكىن، ويتكەنى جاستاردىڭ نەگىزگى اقپارات كوزى – الەۋمەتتىك جەلىلەر، ال وندا لگبت تاقىرىبى بەلسەندى ناسيحاتتالادى.
قۇقىقتىق جانە يدەولوگيالىق توسقاۋىل قاجەتتىلىگى
ەدىل ءجاڭبىرشيننىڭ پايىمىنشا، كەز كەلگەن جات يدەولوگياعا مەملەكەت تاراپىنان ءۇش دەڭگەيدە توسقاۋىل قويىلۋى كەرەك:
-
ساياسي ەرىك – بيلىكتىڭ بۇل ءقاۋىپتىڭ ماڭىزىن مويىنداۋى جانە ناقتى شەشىم قابىلداۋى.
-
قۇقىقتىق شەكتەۋ – زاڭ ارقىلى لگبت ناسيحاتىنا تىيىم سالۋ، ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىندا جىنىستىق باعدار تاقىرىبىن شەكتەۋ، زاڭنامالىق جاۋاپكەرشىلىك تەتىكتەرىن ەنگىزۋ.
-
رۋحاني جانە اقپاراتتىق قورعانىس – ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى دارىپتەيتىن كونتەنتتى كوبەيتۋ، ءبىلىم جۇيەسىنە «ۇلتتىق تاربيە» جانە «قازاق دۇنيەتانىمى» پاندەرىن ەنگىزۋ، اتا-انالارعا ارنالعان ترەنينگتەر وتكىزۋ.
اقپاراتتىق كەڭىستىكتەگى كۇرەس
سوڭعى بەس جىلدا TikTok، Instagram، YouTube پلاتفورمالارىندا لگبت-نى قولدايتىن كونتەنت سانى بىرنەشە ەسە وسكەن. بۇل – ۇلتتىق تاربيەلىك سۇزگىنىڭ السىرەگەنىن كورسەتەدى. سوندىقتان بلوگەرلەر مەن مەديا جوبالاردىڭ كونتەنتىن ۇلتتىق مۇددە تۇرعىسىنان سۇزگىدەن وتكىزۋ ۇسىنىلادى.
لگبت – جاي عانا جەكە تاڭداۋ ماسەلەسى ەمەس، ول – ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك پەن دەموگرافيالىق تۇراقتىلىققا تىكەلەي اسەر ەتەتىن فاكتور. قازاقستاننىڭ بولاشاعى ءۇشىن وتباسى ينستيتۋتىن قورعاۋ، رۋحاني يممۋنيتەتتى كۇشەيتۋ جانە اقپاراتتىق كەڭىستىكتە بەلسەندى ۇلتتىق كونتەنت قالىپتاستىرۋ – بۇگىنگى كۇننىڭ باستى مىندەتى.