بۇگىن ماجىلىسمەن وتكەن جىلدىڭ قازانىندا زاڭ جوباسى تالقىلانىپ جاتقان كەزدە تومەنگى پالاتانىڭ جالپى وتىرىسى بارىسىندا ايتقان كۇمانىن تاعى دا قايتالادى. سول ۋاقىتتا دەپۋتات شەتەلدىكتەردىڭ تىركەۋى تۋرالى مىسال كەلتىرگەن بولاتىن.
– قازاقستانعا شەتەلدىك سەرىكتەستەر كەلگەندە ولاردى تىركەۋگە تۇرعىزۋدا قانداي جاعدايلاردىڭ بولاتىنىن كەز كەلگەن بيزنەسمەن ايتىپ بەرەدى. ءتىپتى از ادام كەلسە دە بيۋروكراتيامەن بەتپە-بەت كەلەدى، ساعاتتاپ كەزەككە تۇرادى، قاعازباستىلىققا ۇرىنادى. رەتتەلمەگەن جاعداي وتە كوپ: قۇرمەتسىزدىك تانىتۋ، ايىپپۇلدار، – دەپ كەلتىردى دەپۋتات "اق جول" پارلامەنت فراكسياسىنىڭ حاتىن.
– ال بارلىعى جاپپاي تىركەلە باستاسا، ازاماتتار شەتەلدىكتەردى عانا ەمەس، ءوزىنىڭ بارلىق دوسى مەن قوناعىن تىركەۋگە جاپپاي اعىلسا نە بولماق؟ كوشى-قون پوليسياسىندا نە بولادى؟ قانداي كەزەك پايدا بولىپ، حالىقتىڭ كوزقاراسى قانداي بولماق؟ وسىنشا كوپ قاعازبەن، وسىنداي كوپ مالىمەتپەن كوشى-قون پوليسياسى نە ىستەيدى؟ ەڭ باستىسى، تەرروريزم شابۋىلدارى تۇرعىسىندا بۇل قانشالىقتى پايدالى جانە ءتيىمدى بولادى؟ ءدال وسىنداي كەڭ كولەمدى قامتۋ قوسىمشا جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەدى جانە ونسىز دا زاڭعا باعىنىپ، قۇرمەتتەيتىن ازاماتتارعا قىسىم كورسەتىلەدى، – دەپ ءبىلدىردى پىكىرىن ازات پەرۋاشيەۆ.
دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، ق ر ءىىم وسى زاڭ جوباسىن تۇسىندىرگەندە دەپۋتاتتار مۇنىڭ ماقساتىن جەتە تۇسىنبەگەن. "قازاقستاندا عانا ەمەس، بۇكىل الەمدە تەرروريزممەن كۇرەس شارالارى كۇشەيتىلىپ جاتىر. تۇركيانى مىسالعا الايىق، مۇندا تەراكت كۇن سايىن بولادى دەسەك قاتە ەمەس، ونداعان ادام قازا تاۋىپ جاتادى. ەۋروپانى، اقش-تى مىسالعا الىپ كورىڭىزدەر. شىن مانىندە بۇل ماسەلە وزەكتى. الايدا تىركەۋ ارقىلى تەرروريزم ماسەلەسى شەشىلە مە، لاڭكەستەردى الدىن الا انىقتاپ، ىزدەستىرۋگە كومەكتەسە مە – بۇل ۇلكەن ماسەلە"، – دەدى دەپۋتات.
ونىڭ ايتۋىنشا، لاڭكەستەر ءوز بەتىمەن تىركەۋگە بارمايدى.
– سوعان قاراعاندا، وسىعان دەيىن دە ايتقانىمداي، لاڭكەستەر تىركەۋگە كەلمەيدى. ءبىز زاڭدى قۇرمەتتەيتىن ازاماتتارىمىزدى اۋرەگە سالامىز. ال تەراكت جاساۋعا كەلگەندەر جاسىرىنادى. (...) قايتسە دە، زاڭ جوباسىن تالقىلاۋ بارىسىندا بۇكىل الەمدە انتيتەرروريستىك شارالار قاتاڭداتىلىپ جاتقاندىقتان، وسى ۇسىنىسقا كەلىسىم بەرىپ، قۇقىقتىڭ ءتىرى اعزا ەكەنىن، ونى قاجەتتىلىك تۋسا وزگەرتۋگە بولاتىنىن تۇسىنەمىز، – دەدى پەرۋاشيەۆ.
سونداي-اق، پەرۋاشيەۆ بۇل جاعدايدا كىنالىلەردى ىزدەۋدىڭ قاجەتى جوق ەكەنىن ايتىپ ءوتىپ، ماسەلەنۋ شەشۋدىڭ تەتىكتەرىن اتاپ بەردى.
"مەنىڭ پىكىرىمشە، قازىرگى جاعدايدا، ەڭ باستىسى شالالىق – ءىىم-نىڭ ەلەكتروندى تىركەلۋ جۇيەسىن جەتىلدىرمەگەنى. پرەمەر ايتقانداي، "ەلەكتروندى تىركەۋ بولسا، كوپشىلىككە بۇل جەڭىلدىك تۋعىزار ەدى". ال ماسەلەن، ونلاين تىركەلۋ كەزىندە قاتەلەسسەڭ، مۇنى تەكسەرىس كەزىندە انىقتاۋ قيىن ەمەس بولار ەدى. بۇل ازاماتتارىمىزدى سوزىلعان كەزەكتەرگە تۇرعىزباۋدىڭ امالى بولار ەدى. سوعان قاراعاندا، ءبىرىنشى كەزەكتە ءبىز ەلەكتروندى تىركەۋ جۇيەسىن ەنگىزۋىمىز كەرەك. ەكىنشىدەن، جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋ شارالارىن قولدانۋ كەزىندە وتپەلى كەزەڭدى قاراستىرۋ كەرەك. سەبەبى ءقازىر ءىىم ورگاندارىنىڭ وسى كەزەڭدى قاراستىرماعانىن بايقاپ وتىرمىز. قازىرگى ۋاقىتتا پوليسيامىزعا كومەكتەسۋىمىز كەرەك - قانداي جاعداي بولسا دا - بۇل ءبىزدىڭ قاۋىپسىزدىكتى قاداعالايتىن ورگان. بار كىنانى ءبىز ولاردان ىزدەي بەرمەيىك، سەبەبى نە جاعداي بولسا دا، ءبىز كومەكتى سولاردان كۇتەمىز. سوندىقتان ءىىم ورگاندارى وتپەلى كەزەڭ جايلى ويلانۋى ءتيىس، بۇل ءبىر اي ەمەس، ەكى ايعا سوزىلسا، سەبەبى ازاماتتارىمىز وسى جۇيەگە ءوتىپ ۇلگەرۋى ءتيىس. ماسەلەن مەن استانادا تۇرامىن، ءبىراق ستۋدەنت قىزىم الماتىدا وقىپ جاتىر، ءبىراق ول جاقتا دا ءوز ءۇيى بار، ءبىراق ءقازىر ول دا وسى ماسەلەمەن بەتپە-بەت كەلىپ وتىر. ءبىراق بۇل پروبلەما ەمەس. ءبىرىنشى رەت بارىپ، تىركەلە الماي قايتىپتى"، - دەدى دەپۋتات.
ەسكە سالايىق، بۇگىن ق ر ۇكىمەتىنىڭ وتىرىسىندا باقىتجان ساعىنتايەۆ ق ر ىشكى ىستەر ءمينيسترى قالمۇحانبەت قاسىموۆتى ۋاقىتشا تىركەۋگە بايلانىستى تۋعان دۇرلىگۋ ءۇشىن سىنعا العان ەدى.
