«كورتىشقاندار» مەن «تاراقاندار»

Dalanews 14 قار. 2015 12:18 1279

جاتار الدىندا قىزىما «شەرتكىش پەن تىشقان پاتشاسى» («ششەلكۋنچيك ي مىشينىي كورول») اتتى ەرتەگىنى وقىپ بەردىم. وقىپ بولعانىم سول ەكەن، ويىما قىزىق پاراللەلدەر ورالدى. ءبىزدىڭ ەليتانىڭ جاپپاي «كورتىشقاندارعا» اينالۋى بىلاي قاراساڭ، ءبىزدىڭ قوعامدى سارالاۋعا دا مۇمكىندىك بەرەدى ەكەن. سونىمەن...

تالعات ءابدىجاپپاروۆ، قوعام قايراتكەرى


تالگات جۇيەنىڭ ءدال ورتاسىندا كورتىشقانداردىڭ (الدە ادەپكى تىلمەن «كرىسالاردىڭ» دەگەنىمىز دۇرىس پا؟ ) پاتشالارى وتىرادى. وزگەلەر ءۇشىن ولار قۇداي، ءبىراق شەرتكىش ءۇشىن ولار انشەيىن سايقىمازاقتار. ازىرگە. بۇدان كەيىنگى كەزەكتەگى «كورتىشقاندار» – قارجىلىق-وندىرىستىك توپتاردىڭ مۇشەلەرى جانە ەكىنشى ەشەلوننىڭ شەنەۋنىكتەرى. پاتشالارىنا قاراعاندا كورتىشقاندار سوتتالادى، جازاعا دا تارتىلادى.


مۇنداي «كورتىشقاندار» كەمەنى وڭتايلى ءسات تۋسا تاستاپ قاشۋعا ءازىر. «كورتىشقاندار» بۇكىل قارجىنى استىنا باسىپ وتىر. ولار وزدەرى جانە وزدەرىنىڭ پاتشالارى ءۇشىن تونايدى، جەيدى. ولار ۇلكەن قىزمەتتەردە وتىر. قانداي دەيسىز بە؟ مەملەكەتتىك ورگانداردا، ۇلتتىق كومپانيالاردا...


ولار اقشا ءۇشىن تالاسادى، قارجىنى ءوزىم باقىلاسام دەيدى، وزگەشە ويلايتىنداردى جەك كورەدى. «كونبەگەندەردى كوندىرەدى. باعىنباعانداردى قۇرتادى. ولار كىم؟ ارينە، اقپارات قۇرالدارى، ينتەلليگەنسيا، قوعام قايراتكەرلەرى، مەسەناتتار.

«ولار ءبارى ءبىزدىڭ تارتىپكە باعىنۋى ءتيىس جانە ءومىردىڭ ءوزى سولاي جوسپارلانعان» دەپ ويلايدى «كورتىشقاندار». ءبىزدىڭ دە سولاي ويلايتىنىمىزعا سەنىمدى. قىسقاسى، ولار ءبىز ءۇشىن جانە ءبىزدىڭ اتىمىزدان شەشىم قابىلدايدى.

«كورتىشقانداردىڭ» پاتشالارى دا، وزدەرى دە 999 پايىزعا ارسىز. ولاردىڭ بولمىسى سونداي. ولار ءۇشىن ەشقانداي ۇلتتىق مۇددە، مەملەكەتتىك مۇددە جوق. تەك ءوز مۇددەلەرى عانا بار. ولار ەلدىڭ الدىندا بىر-بىرىمەن ارازداسپايدى، استىرتىن جانە ەڭ جاۋىز ادىسپەن كۇرەسەدى.

اق تىشقاندار بار. زەرتتەۋگە، تاجىريبەگە ارنالعان. ولار ۇرلامايدى. ويلاعانى –مەملەكەت جانە قارا حالىق. ولار تۇسىنىكسىز ولىممەن ولەدى. ءبىراق ولار دا بەلگىلى ءبىر دارەجەدە قاپتەسەر-تىشقاندار.  ولاردى ءىرى تىشقاننىڭ دەڭگەيىنە جەتكەنشە بورداقىلايدى. بىلايشا ايتقاندا، ولاردان پايدا بار. سەبەبى، ۇرلامايدى جانە تاجىريبە جاساۋعا كەرەك.

بۇدان كەيىنگى دەڭگەي – قولبالا-تىشقاندار. بارىپ كەل، شاۋىپ كەلمەن اينالىساتىن «مەلكيي» شەنەۋنىكتەر. ولاردىڭ بيلىگى ماردىمسىز، شەكتەۋلى. ءبىراق، ولار دا ۇرلايدى. ولار دا تۇپتىڭ-تۇبىندە «كورتىشقانعا» اينالسام دەپ ارماندايدى. ءبىراق، ولاردىڭ مۇنداي تىشقانعا اينالۋى سيرەك، ولار ءومىر بويى سول دەڭگەيدە قالماق.

ال وزگە ادامدار جاي جاندىكتەر، تاراقاندار. ولاردىڭ ەشكىمگە كەرەگى جوق. كەيدە ولار شكافتىڭ استىنان سىعالايدى، كەي كەزدەرى جارىققا شىعادى، ءبىراق مۇندايدا ولاردى گازەت پەن نەمەسە تاپىشكەمەن «تارس» ەتكىزىپ مىجىپ ولتىرەدى. تاراقاندار وزدەرىنىڭ باۋىرلارىمەن بىرگە قاراڭعىدا، قاپاستا ءومىر سۇرەدى. ال جارىققا شىقسا، تىم-تىراقاي قاشادى. ولاردى تالاي ۋلاعان. ءبىراق، جانى ءسىرى وزدەرىنىڭ.

ولار تىشقانداردى جەك كورەدى، كورتىشقانداردان قورقادى جانە ادىلەتتى، ادال كورتىشقاندار پاتشاسى تۋرالى اڭىزعا (ميفكە) سەنەدى. ولار ءۇشىن ءبىز ءبارىمىز – تاراقانبىز. ءبىراق، بىزدە ءارتۇرلىمىز. ارامىزدا تاراقاندار، قۇمىرسقالار، ارالار، سونا، شىبىن-شىركەي، جىندى كوبەلەك، شەگىرتكە، قوڭىزدار بار. ال شەرتكىشتىڭ كىم ەكەنىن بىلەسىزدەر مە؟ ودان بۇرىن ءسىز ءوزىڭىزدى كىم دەپ سەزىنەسىز؟

 

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار