«كولساي كولدەرى» مۇتپ «پاركتەر شەرۋى-2025» تابيعات قورعاۋ اكسياسى اياسىندا 85 ءىس-شارا وتكىزىلىپ، 685 اعاش وتىرعىزىلدى، 168 ۇيا ورناتىلدى، 5،3 توننا قوقىس شىعارىلدى. شارالارعا 4252 ادام قاتىستى. بۇل تۋرالى كولساي كولىندە وتكەن اكسيانىڭ قورىتىندى جيىنىندا بەلگىلى بولدى.
ونىڭ ىشىندە دوڭگەلەك ۇستەل، تاقىرىپتىق كورمەلەر، مەكتەپ وقۋشىلارىمەن كەزدەسۋ دارىستەرى، «تازا قازاقستان»، «تازا ايماق»، «ءمولدىر بۇلاق»، «سۋ تىرشىلىك كوزى» اكسيالارى بار.
كولساي كولىندە وتكەن قورىتىندى جيىن مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ قولونەر بۇيىمدارى مەن سۋرەتتەرىنىڭ كورمەسىنەن باستالدى. وقۋشىلار تابيعاتتى قورعاۋ، ەكولوگيا تاقىرىبىندا 50-دەن استام تۋىندى ۇسىندى. ولاردىڭ ەڭ ۇزدىگىن كاسىپكەر قانات وسكەنوۆ ساتىپ الدى.
قالعان سۋرەت، قولونەر بۇيىمدارى «كولساي كولدەرى» مۇتپ مۋزەيىنە قويىلماق. جيىندا ۇزدىك سۋرەتتەر مەن قولونەر بۇيىمدارىنىڭ اۆتورلارى، سونىمەن قاتار تابيعات تۋرالى ءوز شىعارماشىلىعىنان ولەڭ شىعارۋ، بي كونكۋرستارىنىڭ دا جەڭىمپازدارى سرنايى سىيلىقتارعا يە بولدى.
بيىل 19-شى رەت وتكىزىلگەن پاركتەر شەرۋىنە كەگەن اۋدانىنداعى 16 مەكتەپ بەلسەنە قاتىسقان. ولاردىڭ ىشىندە ەڭ بەلسەندى 6 مەكتەپتى «كولساي كولدەرى» مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پاركىنىڭ ديرەكتورى باقىت ءجۇنىسوۆ ارنايى سىيلىقتارمەن ماراپاتتادى. اتاپ ايتقاندا كەگەن ايماعى بويىنشا ىڭكاربەك جۇماعۇلوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ 1ء-شى، بولەكساز ورتا مەكتەبى 2ء-شى، قارقارا ورتا مەكتەبى 3ء-شى ورىنعا، جالاڭاش ايماعى بويىنشا جامال ەرمەگيايەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ، ا.تۇركەبايەۆ اتىنداعى مەكتەپ-ليسەيى، مايلى ورمانوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبى 1،2،3 ورىندارعا يە بولدى.
جيىندا اكسياعا دەمەۋشىلىك كومەك كورسەتكەن جك «ماقسات»، جك «البان»، «ارن گرۋپپ» جشس-نە، «Pana» جشس-نە، جك بۇلاقبايەۆا، «JS Travel» جشس-نە، جك «نۇرسايا»، نپ كولساي جشس-نە، جك «تىلەمىسوۆ»، «Saf Group De» جشس-نە دە ۇلتتىق پارك باسشىلىعى العىس ءبىلدىردى.
قورىتىندى جيىنعا كەگەن اۋدانىنىڭ اكىمى نۇرباقىت تەڭىزبايەۆ، «ورلەۋ» الماتى وبلىسى بويىنشا كاسىبي دامۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى قايسار نۇرلىبايەۆ، كەگەن اۋدانى ورمان شارۋاشىلىعى مەكەمەسىنىڭ ديرەكتورى ايبولات اسكەربەك ۇلى جانە مەكتەپ وقۋشىلارى مەن ب ا ق وكىلدەرى قاتىستى.
ايتا كەتەيىك، 22 ناۋرىز بەن 05 ماۋسىم ارالىعىندا رەسپۋبليكا بويىنشا قورىقتار مەن ۇلتتىق پاركتەر اراسىندا «پاركتەر شەرۋى» اكسياسى وتەدى. اكسيانىڭ ماقساتى — ەرەكشە قورعالاتىن تابيعي اۋماقتاردىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنە ادامزاتتىڭ جاناشىرلىق كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋ. اكسيا كەزىندە ءتۇرلى بايقاۋلار، دوڭگەلەك ۇستەل، ەكولوگيالىق اكسيالار (تازالىق جۇمىستارى، اعاش وتىرعىزۋ، بۇلاق كوزدەرىن تازالاۋ)، تاقىرىپتىق كورمەلەر مەن كونسەرتتەر ۇيىمداستىرىلدى.
«كولساي كولدەرى» مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پاركى 2007 جىلدان بەرى اكسيا اياسىندا تۋعان جەر تاريحى مەن مادەنيەتىن ناسيحاتتاۋعا، تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى ارتتىرۋعا باعىتتالعان شارالاردى ۇيىمداستىرىپ كەلەدى.
«كولساي كولدەرى» مۇتپ 2007 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ 07 اقپانداعى قاۋلىسىمەن قۇرىلعان. قازىرگى تاڭدا ۇلتتىق پارك 161 045 مىڭ گەكتار اۋماقتى الىپ جاتىر.
پارك اۋماعىندا تەڭىز دەڭگەيىنەن 1800-3500 مەتر بيىكتىكتە وسەتىن وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار الەمى، كەرەمەت وزەندەرى مەن كولدەرى، قىرلى لاندشافتارى ءالى دە بولسا، ادام اياعى باسپاعان، شارۋاشىلىق تىرشىلىگى جۇرگىزىلمەگەن، ەرەكشە تابيعي ورتا كەزدەسەدى. ولاردىڭ ىشىندە اسا قۇندى تابيعي اسەمدىلىگىمەن كوز تارتاتىن كولساي، قايىڭدى، ساتى، كۇرمەتى، قۇدىرعى، كىشى ورىكتى، ۇلكەن ورىكتى سەكىلدى بارلىعى ۇلكەندى — كىشىلى 20-داي وزەن، سولتۇستىك تيان-شان تاۋىنىڭ كۇنگەي الاتاۋ سىلەمدەرىندەگى شەلەك وزەنىنە قۇيادى.
«كولساي كولدەرى مۇتپ 2024 ج. بويىنشا قىسقاشا قورىتىندىسى
ۇلتتىق پاركتىڭ نەگىزگى قىزمەتىنەن بولەك، رەكرەاسيالىق قىزمەت تۇرلەرىنەن 2024 جىلى 260 262 804،51 تەڭگە قاراجات تۇسكەن. پارك اۋماعىنا 2024 جىلى 395 386 ادام كەلگەن. 2025 جىلى بۇل كورسەتكىش 400 000-نان اسادى دەپ كۇتىلۋدە. وتكەن جىلى رەسپۋبليكالىق بيۋجەتكە ەرەكشە قورعالاتىن تابيعي اۋماقتى پايدالانۋدان 84 394 700 تەڭگە قاراجات قۇيىلعان. جىل سوڭىنا دەيىن پارك اۋماعىنان 103 توننا قاتتى تۇرمىستىق قالدىقتار شىعارىلعان.
تۋريستەر مەن كەلۋشىلەرگە قولايلى جاعداي جاساۋ ماقساتىندا اباتتاندىرۋ مەن سيفرلاندىرۋ جۇمىستارى تۇراقتى تۇردە جۇرگىزىلۋدە. 2024 جىلى الماتى وبلىسى تۋريزم باسقارماسىنان قايىڭدى كولىنەن 450 م. باسپالداق جولدار سالۋ ءۇشىن قاراجات ءبولىنىپ، جاسالىندى. وعان دەيىن كولساي كولى ماڭىندا باسپالداق جولدار سالىنعان. كولساي باقىلاۋ وتكىزۋ توسپاسىنا كارتاسىمەن تولەم قابىلداۋ جۇيەسى ىسكە قوسىلدى. قايىڭدى باقىلاۋ وتكىزۋ توسپاسىنا ەلەكتروندىق شلاگباۋم ورناتىلدى. تومەنگى كولساي كولىنە 3 جەرگە تۇرمىستىق قاتتى قالدىقتاردى جيناقتايتىن قالقالار جاسالىندى.
ۇلتتىق پارك اۋماعىنداعى سانيتارلىق گيگيەنالىق توراپتار سانى – 11. كولساي كولىندە – 6، قايىڭدى كولىندە -5 داناسى ورناتىلعان.
تومەنگى كولساي كولىندەگى اۆتو تۇراقتان كولدىڭ جاعاسىنا دەيىنگى جولدارعا 8 دانا كوشە جارىقتاندىرۋ شامدارى ورناتىلادى.
تومەنگى كولساي كولىنە توو «Freedom» كومپانياسى 9 دانا سەرگەك جانە 15 دانا بەينەباقىلاۋ كامەراسىن ورناتتى.
«كولساي كولدەرى» مۇتپ اۋماعىندا «جاسىل دامۋ» باعدارلاماسى پيلوتتىق جوباسى جۇزەگە اسىرىلۋدا. ماقساتى ەرەكشە قورعالاتىن تابيعي اۋماقتا تازالىقتى ساقتاۋ، ادامداردىڭ تابيعاتقا دەگەن قارىم-قاتىناسىن وزگەرتۋ بولىپ تابىلادى. تومەنگى كولساي كولىنە قاتتى تۇرمىستىق قالدىقتاردى ىرىكتەپ جيناۋعا ارنالعان 2 دانا فاندومات، 14 دانا كۇل-قوقىس جينايتىن ۇلكەن كونتەينەر، 10 دانا باننەر، 3 دانا ءار ءتۇرلى قوقىس سالاتىن جاشىك ورناتىلىپ جانە 120 مىڭ دانا بيوىدىرايتىن پاكەتتەر بەرىلدى.
ۇلتتىق پارك اۋماعىنا كەلگەن دەمالۋشىلارعا مارشرۋت پەن ءجۇرىپ ءوتۋ ءۇشىن ارنايى 9 تۋريستىك مارشرۋتتىڭ ۇلى تەلەفون ارقىلى ءجۇرىپ وتۋگە ارنالعان وفلاين كارتاسى جاسالىندى.
«كولساي كولدەرى مۇتپ 2025 جىلدىڭ جازعى تۋريزم ماۋسىمىنا دايىن
بۇل جۇمىستار 2025 جىلى دا جالعاسىن تابادى. اتاپ ايتقاندا، ورتالىق كەڭسەدە ورنالاسقان مۋزەي مەن كولساي ءبوت-نىڭ جوبالىق سمەتالىق قۇجاتتاماسىن جاساۋ. سانيتارلىق گيگيەنالىق قوندىرعىلار (سگۋ) جۇمىسىن قاداعالاۋ جانە ورناتۋ. قايىڭدى كولىنە پيرستار سالۋ. تومەنگى كولساي كولىنەن ورتاڭعى كولساي كولىنىڭ ارالىعىندا تۋريستىك سوقپاق سالۋ (7100 شاقىرىم) اباتتاندىرۋ، جاڭا اقپاراتتىق تاقتالار ورناتۋ.تاڭبالى تاس، سۋىقتوعاي شاتقالى تۋريستىك باعىتىندا ءبوت-نا شلاگباۋم ورناتۋ. تومەنگى كولساي كولىنە، تاڭبالى تاس، سۋىقتوعاي شاتقالى، كايىڭدى، تقق جينايتىن قالقالار ورىنىن دايارلاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى.
