عالىمدار بولاشاقتا جەر سىلكىنىسىن بولجاي الا ما؟ قازاقستاندىق اكادەميك جاۋاپ بەردى

ساعىنىش سارداروۆا 09 ءشىل. 2025 12:45

كوكتەم مەن جازدا جامبىلدىقتار ەكى مارتە ءىرى جەر سىلكىنىسىن سەزدى. 28 ناۋرىزدا تۇندە جامبىل وبلىسىنىڭ ءبىرقاتار اۋدانى مەن تاراز قالاسىندا جەر سىلكىنىسى تىركەلدى، كۇشى 5 بالعا جەتتى. كۇنى كەشە تاعى دا ءبىر جەر سىلكىنىسى تىركەلدى، ال ونىڭ كۇشى 6 بالعا دەيىن جەتتى. الەۋمەتتىك جەلىدە جەر سىلكىنگەن ءساتتىڭ ءتۇرلى ۆيدەولارى تاراپ جاتىر. عالىمدار بۇل قۇبىلىستى ەرتە بولجاي الا ما؟ قازاقستاندىق عالىم وسى جانە وزگە دە ساۋالدارعا جاۋاپ بەردى، - دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.

الەمدە سىرى اشىلماعان، جۇمباعى شەشىلمەگەن قۇبىلىس كوپ. سونىڭ ءبىرى - جەر سىلكىنىسى. ءالى كۇنگە عالىمدار جەر سىلكىنىسىن الدىن الا بولجاۋ ءتاسىلىن ويلاپ تاپقان جوق. 

بەلگىلى عالىم، اكادەميك، عىلىم دوكتورى، وقۋلىقتاردىڭ اۆتورى، سەيسمولوگيا ينستيتۋتىنىڭ بۇرىنعى ديرەكتورى تاڭاتقان اباقانوۆ Tengrinews.kz-كە بەرگەن سۇحباتىندا "ادامزات كۇندەردىڭ كۇنىندە جەر سىلكىنىسىن بولجاي الا ما؟" دەگەن ساۋالعا جاۋاپ بەرگەن.

"جەر سىلكىنىسىن بولجاۋ – بۇكىل ادامزات ءۇشىن اسا ماڭىزدى ماسەلە. بۇل سالادا عىلىمي كوزقاراس پەن ناقتى تەوريالار تەك 1900 جىلى جاپونيا عالىمدارىنىڭ ەڭبەگىمەن قالىپتاسا باستادى. ياعني بار بولعانى 125 جىل عانا ءوتتى. بۇل تۇرعىدا مەديسينا سالاسىن مىسالعا كەلتىرۋگە بولادى. 1967 جىلى كەيپتاۋندا (وڭتۇستىك افريكا رەسپۋبليكاسى) حيرۋرگ العاش رەت 25 جاستاعى ايەلدىڭ جۇرەگىنە ءساتتى وتا جاسادى. ول كەزدە بۇل مەديسينا ءۇشىن سەنساسيالىق وقيعا بولدى، كوپشىلىك ونى كەزدەيسوقتىققا بالاپ، "مۇمكىن ەمەس" دەپ سەنبەگەن. ال بۇگىندە استانادا جۇرەككە جۇزدەگەن وتا ءساتتى جاسالىپ جاتىر. مالىمەتتەردى جيناپ، ولاردى تالداپ، ناقتى قورىتىندى جاساۋ عالىمداردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىندە. بۇل ۋاقىتتى تالاپ ەتەدى، ويتكەنى جەر – ءتىرى ورگانيزم سەكىلدى"، – دەپ ءتۇسىندىردى عالىم.

"الماتىدا الداعى 10 جىلدا جويقىن، 10 بالدىق جەر سىلكىنىسى بولا ما؟" دەگەن ساۋالعا اكادەميك بىلاي جاۋاپ بەردى:

"مۇنداي سۇراققا ەشبىر عالىم ناقتى جاۋاپ بەرە المايدى. "ءيا، بولادى" نەمەسە "جوق، بولمايدى" دەپ نىق ايتۋ – تەك پسيحولوگيالىق اۋىتقۋى بار ادامنىڭ ارەكەتى بولار ەدى"، - دەيدى ول. 

ايتا كەتەيىك، جامبىل وبلىسىندا كەشە بولعان جەراستى ءدۇمپۋىنىڭ وشاعى الماتى قالاسىنان وڭتۇستىك-باتىسقا قاراي 334 شاقىرىم قاشىقتا، قازاقستان اۋماعىندا ورنالاسقان.
 
جەر سىلكىنىسى بىلاي سەزىلگەن: قۇلان – 6 بالل، مەركى – 5 بالل، شۋ – 3 بالل، سارىكەمەر – 3 بالل، تولە بي – 3 بالل، تاراز – 3 بالل، اسا – 2 بالل، مويىنقۇم – 2 بالل، قورداي – 2 بالل، ب. مومىش ۇلى – 2 بالل، قاراتاۋ – 2 بالل، ت. رىسقۇلوۆ – 2 بالل.
 
زارداپ شەككەندەر مەن قيراعان عيماراتتار تۋرالى اقپارات تىركەلمەگەن. بايلانىس جانە كومەك ءۇشىن جەدەل جەلى اشىلدى:
  • ق ر تجم كوماندالىق ورتالىعى - 87172-55-96-21
  • جامبىل وبلىسى تجد 8-7262-51-41-67.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار