جاقىندا الماتىدا كوز اۋرۋلارىن ەمدەپ، دياگنوستيكالايتىن بىرەگەي جاڭا كلينيكا اشىلادى. بۇل ءىستى 15 جىلدان بەرى تۇركيانىڭ ىستامبۇل قالاسىندا تۇرىپ، اتالعان سالامەن تۇراقتى اينالىسىپ كەلە جاتقان ءساتجان توقتارباي ەسىمدى وتانداسىمىز قولعا العان. بۇل تۋرالى Dalanews.kz ءتىلشىسى Almatyakshamy.kz گازەتىنە سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.
ول سونداي-اق مەديسينا سالاسىندا جۇمىس ىستەيتىن «Medisat» كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى. كومپانيا قازاقستاننان، جالپى ورتا ازيادان ىستامبۇل قالاسىنا دەرتىنە ەم ىزدەپ باراتىندارعا، سونداي-اق دەنساۋلىعىن تەكسەرگىسى كەلەتىندەرگە جەتى جىلدان بەرى قىزمەت كورسەتىپ كەلەدى. مەديسينالىق تۋريزم مەن كوز اۋرۋلارىن ەمدەۋگە قاتىستى ءساتجان توقتاربايمەن بولعان اڭگىمەنى نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.
— ءساتجان، الدىمەن ءوزىڭىز تۋرالى، سوسىن مەديسينا سالاسىندا كومپانيا قۇرۋىڭىزعا نە تۇرتكى بولعانىن ايتىپ بەرسەڭىز؟
— مەن پاۆلوداردان تۇركياعا ءبىلىم قۋىپ بارعان ەدىم. باۋىرلاس ەلدەگى ەڭ كونە ىستامبۇل ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ەكونوميكا فاكۋلتەتىن اعىلشىن تىلىندە ءبىتىرىپ، ۇسىنىس جاساعان سوڭ سول جاقتا ەڭبەك جولىمدى باستادىم. ىستامبۇل قالاسىندا تۇرىپ جاتقانىما جالپى 15 جىل بولدى. كەيىن مەديسينا سالاسىنا ءبىرجولا اۋىستىم. ونىڭ دا وزىندىك سەبەبى بار. تۇركياعا قازاقستاننان دەنساۋلىعىن تولىق تەكسەرتۋگە، كوز، ونكولوگيا جانە وزگە دە اۋرۋلارىن ەمدەتۋ ءۇشىن ادامدار كوپ كەلەدى. سوندىقتان جەرلەستەرىمىزدىڭ تۇرىكتەردىڭ زاماناۋي مەديسينالىق مەكەمەلەرىندە ەمدەلۋىنە ءبىر جاعى ءوز ۇلەسىمدى قوسقىم كەلدى. وسى جىلدارى ءبىزدىڭ كومپانيانىڭ كومەگىنە مىڭداعان ادام جۇگىنىپ، ەمدەرىنە شيپا تاپتى. ءقازىر تۇتاس كوماندا بولىپ قالىپتاستىق. قازاقستاننان بارىپ جۇمىس ىستەپ جاتقان مەديسينالىق دارىگەر-كەڭەسشىلەرىمىز بار. ياعني تۇركيالىق مامانداردىڭ ايتقاندارىن ناۋقاستارعا قازاق، ورىس تىلىندە تۇسىنىكتى ەتىپ جەتكىزىپ بەرەتىن، مەديسينالىق ءبىلىمى بار التى اۋدارماشىمىز بەن ەكى مەديسينالىق دارىگەر كونسۋلتانتىمىز جۇمىس ىستەيدى.
— كومپانياڭىزدىڭ كومەگىنە قانشا ادام جۇگىندى؟
— 7 جىل ىشىندە 19 مىڭداي ادامعا تۇركيادا ەمدەلۋىنە، تولىقتاي تەكسەرىلۋىنە ءوز قىزمەتىمىزدى كورسەتىپپىز. قازاقستاندا 78 رەت كونسۋلتاسيا ۇيىمداستىرىپپىز. ءتورت جىلدا قازاقستاندا شامامەن 7 مىڭ ادامعا كونسۋلتاسيا جۇرگىزدىك. وسى جاققا ونكولوگتاردى، حيرۋرتاردى، وكۋليستتەردى اكەلدىك. جالپى، ورتالىعىمىزعا ايىنا تولىقتاي تەكسەرىلۋگە، ەمدەلۋگە 80-90 ادام كەلەدى. نەگىزىنەن بىزگە چەك-اپ جاساۋعا كەلەتىندەر كوپ. بىزگە كەلەتىندەردىڭ 80 پايىزى كوزدى تەكسەرۋگە، چەك-اپ جاساۋعا جانە ونكولوگيالىق اۋرۋلارمەن ءجيى جۇگىنەدى.
— بۇل قىزمەتتەرىڭىزدى مەديسينالىق تۋريزم دەپ ايتساق بولا ما؟
— ارينە، مەديسينالىق تۋريزم دەگەنىمىز نە؟ قازاقستاندا ەمدەلگىسى كەلمەگەن نەمەسە بۇل ەلدە ەمى تابىلماعان ناۋقاستار شەتەلگە كەتەدى. بۇل قازاقستاننىڭ مەديسيناسى ءالسىز دەگەندى بىلدىرمەيدى. كەرىسىنشە، ادامداردىڭ تاڭداۋ مۇمكىندىگى ارتتى دەسەك بولادى. اسىرەسە، سوڭعى ءتورت جىلدا پاندەميادان كەيىن شەتەلگە، ونىڭ ىشىندە، تۇركياعا بارۋشىلار سانى 4-5 ەسەگە دەيىن كوبەيدى. سەبەبى، ادامدار بۇرىن اۋىرعان سوڭ بارىپ قانا ەم ىزدەسە، ءقازىر اۋىرمايتىن جول ىزدەۋ مادەنيەتى قالىپتاسىپ كەلەدى. بۇل كۇندە شەتەلگە قىدىرىپ بارا جاتىپ-اق، تولىقتاي چەك-اپتان وتەدى، بولماسا، اتا-انام قارتايدى، سولاردىڭ دەنساۋلىعىن ءبىر تەكسەرتەيىن دەپ جىبەرەتىندەر كوپ. ەكىنشىدەن، قانشا دەگەنمەن، تۇركيانىڭ مەديسينا سالاسىندا تاجىريبەسى مول. سوڭعى تەحنولوگيامەن جابدىقتالعان كلينيكالارى بار. ونىڭ ۇستىنە ءبىز تۇرىپ جاتقان ىستامبۇلدا حالىق كوپ ءارى ەۋروپانىڭ سوڭعى تەحنولوگيالارىن دەر كەزىندە الىپ، ماماندارى ول جاقتارمەن دە تاجىريبە الماسىپ تۇرادى. بۇنىڭ ءبارى تۇرىك مەديسيناسىنىڭ دامۋىنا وزىندىك ىقپالىن تيگىزبەي قويمايدى.
— سىزدەر ارقىلى تۇركيادا ەم العىسى كەلەتىندەرمەن قالاي جۇمىس جاسايسىزدار؟
— وتە قاراپايىم، بىزگە ناۋقاس حابارلاسادى. تولىق قۇجاتتارىن جىبەرەدى. دارىگەر مەديسينالىق كەڭەسشىلەر ناۋقاستار جىبەرگەن قۇجاتتارمەن تولىقتاي تانىسىپ شىعادى، مەديسينالىق نەگىزدە تۇرىك تىلىنە اۋدارىپ، ءتيىستى مامانعا بەرەدى. مىسالى، مىنا ناۋقاسقا وپەراسيا جاساۋ كەرەك، وسىنداي سومادا، وسىنداي كۇنى جاساۋ كەرەك دەگەن سياقتى. سوسىن ءبىز ارنايى فورمادا سونىڭ ءبارىن، وپەراسيانىڭ اتىن، قاراجاتىن، نەشە كۇن كەتەتىنىن ءبارىن جازىپ، ونى ناۋقاسقا جىبەرەمىز. ەگەر ول كلينيكانىڭ شارتتارىن قابىلدايتىن بولسا، بيلەتىن العان سوڭ، بىزگە پاسپورتى مەن بيلەتىن جىبەرەدى. ءبىز وسىندا اۋەجايدان كۇتىپ الامىز. قوناقۇيىنە ورنالاستىرامىز. كەرەكتى دارىگەرلەرىنە الدىن الا جازعىزىپ قويامىز. سوعان بايلانىستى، قاسىنا ارنايى اۋدارماشىسىن قوسىپ وپەراسياسىن ۇيىمداستىرىپ، پالاتاسىنا جاتقىزىپ، تولىق باقىلاۋعا الامىز. ەمى بىتكەن سوڭ اۋەجايعا دەيىن شىعارىپ سالامىز.
— راسى كەرەك، تۇركياعا بارىپ ەمدەلۋگە ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ شاماسى جەتە بەرمەيدى...
— دۇرىس ايتاسىز، جوعارىدا توقتالعانىمداي سونداي جاندارعا كومەگىمىز ءتيسىن دەپ سوڭعى ءۇش جىلدا الماتى جانە اقتاۋ قالالارىنا تۇركيانىڭ بىلىكتى ماماندارىن اپارىپ، قولجەتىمدى باعادا كەڭەس بەرىپ، كونسۋلتاسيا ۇيىمداستىرىپ كەلەمىز. سول جەردە ناۋقاستى بارىنشا قازاقستاندا ارى قاراي ەمدەلە الاتىنداي ەتىپ ەمىن بەلگىلەيمىز. ەگەر كۇردەلى ەمدەۋدى، جاڭا تەحنولوگيالار مەن مىقتى مامانداردى قاجەت ەتەتىن بولسا عانا تۇركياعا بارادى.
— جاعدايى جوق، ەمىنىڭ قاراجاتىن تولەي المايتىن ادامدار بارا ما سىزدەرگە؟ ولارعا كومەك كورسەتۋدىڭ، بولماسا جەڭىلدىك جاساۋدىڭ جولدارى قاراستىرىلعان با؟
— ادام بالاسى بولعان سوڭ ءتۇرلى جاعداي بولادى. جالپى Medisat مەديسينالىق تۋريزم كومپانياسى. جىلدار بويى ىستامبۇلداعى ەڭ تانىمال كلينيكالارمەن قويان-قولتىق جۇمىس ىستەپ كەلەمىز. سوندىقتان ونداي كەزدەرى تىكەلەي ولاردىڭ باسشىلارىمەن سويلەسىپ، قولىمىزدان كەلگەنشە جەڭىلدىكتەر الىپ بەرىپ، ەمگە قاراجاتى جوق جانداردى تەگىن ەمدەۋ مۇمكىندىكتەرىن قاراستىرىپ كەلەمىز. وننان استام ادامنىڭ وپەراسياسى مەن ترانسپلانتاسياسىنا كومەكتەستىك. ءبىز قايىرىمدىلىق قورى ەمەسپىز، ءبىراق وتانداستارىمىزدىڭ مۇقتاجدىعىن وتەۋ ءۇشىن قولىمىزدان كەلگەنىن جاسايمىز.
— اڭگىمە بارىسىندا الماتىدا جاڭا كلينيكا اشامىز دەپ ايتىپ قالدىڭىز. سول جايىندا تولىعىراق ايتىپ بەرسەڭىز. ول مەديسينانىڭ ناقتى ءبىر سالاسىنا ماماندانعان كلينيكا ما؟
— الماتىدا قالاسىندا 15 قاڭتاردا «Asiakoz» دەگەن كوز كلينيكاسىن اشۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. ونى اشۋ سەبەبىمىز – ءقازىر كوزگە ەم ىزدەپ، شەتەلگە باراتىندار كوپ، سونىمەن قاتار كوزىنە كۇردەلى وتا قاجەت، ءبىراق، قاراجات جاعىنان جولىنا اقشا تابا الماي، بىزگە جەتە المايتىندار دا بار. ەندى قازاقستاندىقتار كوزىن ەمدەتۋ ءۇشىن انادولىعا بارمايدى، وسى جەردە-اق ەمدەتە الادى. تۇركيالىق بىلىكتى حيرۋرگتاردى وسىندا الىپ كەلەمىز. ەمحانامىز تولىقتاي سوڭعى تەحنولوگيامەن حالىقارالىق ستاندارتتارعا ساي جابدىقتالعان. Asiakoz كلينيكاسىندا كۇردەلى وتالاردى دا جاسايمىز. اي سايىن جاعدايى جوق، كۇردەلى ءارى جەدەل وتانى قاجەت ەتەتىن 3-4 ناۋقاستى تاڭداپ الىپ، ولارعا كومەكتەسۋ، ياعني تەگىن وتا جاساپ بەرۋ دە جوسپاردا بار. كلينيكامىزدىڭ اتاۋىن «Asiakoz» دەپ اتاۋدىڭ وزىندىك سەبەبى بار. ياعني، الداعى ۋاقىتتا كوزىنە ەم ىزدەپ كورشىلەس ەلدەردەن كەلەتىن ناۋقاستارعا دا قىزمەت كورسەتە وتىرىپ، قازاقستاندا ەديسينالىق ءتۋريزمدى دامىتقىمىز كەلەدى. ياعني تۇپكى ماقساتىمىز — كلينيكامىزدى ورتالىق ازياداعى كوز ەمدەيتىن ىرگەلى ورتالىققا اينالدىرۋ.
— ەلىمىزدىڭ مەديسينا سالاسىنا قانداي وزگەرىستەر كەرەك؟ شەتەلدىك ماماندارمەن جۇمىس ىستەپ جۇرگەن جان رەتىندە نە ايتاسىز؟
— ەلىمىزدىڭ مەديسيناسى زامانعا ساي تۇراقتى دامىپ كەلەدى. ءقازىر جاستاردىڭ كوبى شەتەلدە ءبىلىم الىپ، ءوز ەلىمىزدە دە بىلىكتى ماماندار دايىندالىپ جاتىر. ءوزىمىز اشقالى وتىرعان كلينيكاعا كەلەتىن بولسام، الداعى ۋاقىتتا بۇل جەردە تۇرىك ءتىلىن بىلەتىن وتاندىق دارىگەرلەردى دە تاجىريبە الماسىپ، ۇيرەنەرى بولسا، قاجەتىن السىن دەگەن ويمەن جۇمىسقا الۋ ويدا بار. مەديسينالىق تۋريزم سالاسىندا جۇرگەننەن كەيىن، كلينيكا اشا وتىرىپ، بۇل جولدى ودان ارى دامىتا وتىرىپ، وتاندىق مەديسينانى دامىتۋعا وسىلاي از دا بولسا، ءوز سەپتىگىمىزدى تيگىزگىمىز كەلەدى.
— قولعا العان ىستەرىڭىز وڭىنان بولسىن!سۇحباتىڭىزعا راقمەت! ىستەرىڭىزگە بەرەكە بەرسىن!
