الەۋمەتتىك جەلىدە “ديكيي ارمان” لاقاپ اتىمەن تانىمال قىلمىس الەمىنىڭ سەركەسى — ارمان جۇماگەلدييەۆتى اقتاۋ ناۋقانى باستالدى. بىرەۋلەر ونى حالىق قورعاۋشىسى رەتىندە كورسەتسە، ەندى ءبىرى تاعدىردىڭ قۇربانى دەپ سيپاتتايدى. الايدا تەرگەۋ مەن سوت ماتەريالدارى بۇل تۇجىرىمداردى جوققا شىعاراتىن مۇلدەم باسقا دەرەكتەردى العا تارتادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ارمان جۇماگەلدييەۆكە اۋىر قىلمىستار بويىنشا ايىپ تاعىلدى. بۇل — ادامداردى ۇرلاۋ، ۇرىپ-سوعۋ، جاپپاي تارتىپسىزدىكتەرگە قاتىسۋ جانە قىلمىستىق توپ قۇرۋ. فبرك مالىمەتىنشە، ونىمەن بىرگە تاعى 43 ادام قاماۋدا وتىر. ولاردىڭ اراسىندا الماتى ءماسليحاتىنىڭ بۇرىنعى دەپۋتاتى قايرات قۇدايبەرگەن دە بار.
“قازاقستان” ءقوناقۇيىنىڭ بەينەباقىلاۋ كامەرالارى قاڭتار وقيعاسى كەزىندە جۇماگەلدييەۆتىڭ شىنايى بەت-بەينەسىن اشىق كورسەتتى. باس پروكۋراتۋرانىڭ مالىمەتىنشە، ول ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ كۋراتورىنىڭ باسشىلىعىمەن ارەكەت ەتكەن. تەرگەۋ دەرەكتەرى بويىنشا، 2022 جىلدىڭ 6 قاڭتارىندا ونىڭ توبى الماتىدا 24 بەيبىت تۇرعىندى ۇرلاپ اكەتكەن. جابىرلەنۋشىلەردى قوناقۇيلەردىڭ اۆتوتۇراقتارىندا ۇرىپ-سوعىپ، ازاپتاپ ۇستاعان. ءتىپتى ءبىر ادام ازاپتاۋدان كەيىن كوز جۇمعان”، — دەيدى دەرەككوز.
ايتا كەتەيىك، ارمان جۇماگەلدييەۆكە قاتىستى سوت پروسەسى 2023 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە باستالعان ەدى. وسىدان كەيىن ونىڭ ادۆوكاتتارى سوت وتىرىستارىن ۋشىقتىرىپ، احۋالدى قيىنداتقانى بايقالدى. جابىرلەنۋشىلەر مەن كۋاگەرلەر وزدەرىنە تونگەن قاۋىپكە بايلانىستى سوتتىڭ جابىق رەجيمدە ءوتۋىن تالاپ ەتتى. سوت ۇكىمى 2024 جىلدىڭ قاڭتار ايىنىڭ باسىندا جاريالانۋى مۇمكىن.
“اقپارات كەڭىستىگىندە ديكيي ارماننىڭ سوت وتىرىستارىنداعى ەموسيالىق كادرلار ارقىلى بەدەلىن اقتاپ الۋعا تىرىساتىن ارەكەتتەر جيىلەپ كەتتى. الايدا ونىڭ قىلمىستىق وتكەنى كەرىسىنشە جايتتاردى راستايدى: 2010 جىلى ونىڭ باسشىلىعىمەن ەس 166/25 كولونياسىندا بولعان قاتىگەز بۇلىكتە ەكى ادام قايتىس بولىپ، 80-نەن استامى جاراقات العان”، — دەپ قوستى دەرەككوز.
سونىمەن قاتار ولار ارمان جۇماگەلدييەۆ سىندى قىلمىس الەمىنىڭ سەركەلەرىن اقتاۋعا تىرىسۋ قوعام ءۇشىن ءقاۋىپتى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
“قوعام ءتۇرلى ەموسيالىق مانيپۋلياسيالاردىڭ قۇرانى بولماي، تەك فاكتىلەر مەن رەسمي دەرەكتەرگە سۇيەنۋى كەرەك. ءادىل سوت تورەلىگى عانا ازاماتتاردىڭ تۇراقتىلىعى مەن قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتە الاتىنى ءسوزسىز”، — دەدى ولار.
ەسكە سالايىق، بۇعان دەيىن تانىمال بلوگەر جاننا يليچيەۆا جۇماگەلدييەۆ تۋرالى كۇتپەگەن جازبا جاريالاعان ەدى.
Facebook-تا ارمان جۇماگەلدييەۆتىڭ حاتى جاريالانعان قىزىقتى ماقالا شىققان ەكەن.
"جالپى، مەن ول تۋرالى العاش رەت پاندەميا كەزىندە ءبىلدىم، ول سول كەزدە قازاقستان تۇرعىندارىنا قاجەتتى دارى-دارمەكتەردى تەگىن بەرۋگە دايىن ەكەنىن مالىمدەگەن ەدى. كەيىن ول ءوزىنىڭ سالەمدەمەلەرىن العان تۇرعىنداردىڭ، سونىڭ ىشىندە دارىگەرلەردىڭ العىس ايتقان ۆيدەولارىن جاريالادى. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، سول كەزدە بەتپەردە، دارى-دارمەك، انتيسەپتيك پەن وكپەنى جاساندى تىنىس الدىرۋ اپپاراتتارى جەتىسپەدى.
دەگەنمەن، مەن ونى العاش رەت ول «يربيس پەن قاسقىر» Instagram-چەللەندجىن باستاعان كەزدە ءبىلدىم. ونى كوپتەگەن انشىلەر، سپورتشىلار، كۆن ويىنشىلارى، قازاق ازىلكەشتەرى جانە ءتىپتى داعىستاندىق جاۋىنگەر حابيب نۋرماگومەدوۆ قولدادى. سول كەزدە بۇل چەللەندج دە ءبىراز پىكىرتالاس تۋدىرعان ەدى. ارمان ونىڭ ءمانىن بىلاي ءتۇسىندىردى: «بارىس سياقتى باتىل ءارى سۇر قاسقىرلارداي ۇيىمشىل بولايىق دەگىم كەلەدى. ءبىز بىرگە بولايىق، ءبىر-بىرىمىزدى قولدايىق». ارينە، كەيىننەن قاڭتار وقيعالارى بولدى. سول كەزدە ارمان الماتىداعى ميتينگىدە جانىپ جاتقان اكىمشىلىك عيماراتتىڭ فونىندا سويلەپ، نارازىلىق بىلدىرۋشىلەردى توقتاۋعا شاقىرعان بولاتىن. الماتى تۇرعىندارى بۇل سۇمدىقتى ەشقاشان ۇمىتپايدى. قالا تاعدىر تالكەگىنە تاستالعانداي بولدى. كۇشتىك قۇرىلىمداردى كۇتىپ شارشاعان حالىق وزدەرى ەرىكتىلەر جاساقتارىن قۇرىپ، مارودەرلەردەن بيزنەسىن، ۇيلەرىن قورعاۋعا ءماجبۇر بولدى. مارودەرلەر بۇل جاعدايدى پايدالانىپ، ارسىزدىقپەن قالانى تونادى، وسىلايشا نارازىلىق بىلدىرۋشىلەردىڭ بەدەلىن ءتۇسىردى"، دەپ جازدى بلوگەر.
يليچيەۆا العاشىندا بەيبىت باستالعان ميتينگ مارودەرلەردىڭ كەسىرىنەن حاوسقا اينالعانىن ايتادى.
"نوۆايا گازەتا" ارمان جۇماگەلدييەۆتىڭ حاتىن جاريالادى، وندا ول قاڭتار وقيعالارىنىڭ كۋاگەرى جانە قاتىسۋشىسى رەتىندە ءوز كوزقاراسىن بىلدىرگەن. پوستتىڭ ءبىرىنشى پىكىرىندە ماقالانىڭ سىلتەمەسى بار، وزدەرىڭىز وقىپ كورىڭىزدەر. ونىڭ ايتۋىنشا، قازاقستانعا كەلۋىنە سول كۇشتىك قۇرىلىمدار كەپىلدىك بەرىپ، «جاسىل ءدالىز» ۇيىمداستىرعان. ولاردىڭ كومەگىنسىز ونىڭ ەلگە كەلۋى مۇمكىن بولماس ەدى.
ارمان حاتىندا ەلگە ءوز شارۋالارىمەن كەلگەنىن ايتادى. الايدا، قاڭتارداعى وقيعالار ورىن العاندا، سول كۇشتىك قۇرىلىمدار ودان نىسانداردى قورعاۋعا جانە ءتارتىپ ورناتۋعا كومەكتەسۋىن سۇراعان، سەبەبى وزدەرى بۇل مىندەتتى اتقارا المادى. مۇنى ءبارىمىز كوردىك. سوندىقتان «ريتس كارلتون»، «Esentai Mall»، «Esentai Towers» باسشىلىعى كۇزەتشىلەرى ورىندارىن تاستاپ كەتكەندىكتەن، ال پوليسيا مەن اكىمدىك وكىلدەرى ءىز-تۇسسىز جوعالىپ كەتكەندىكتەن، ارمانعا كومەككە جۇگىنگەنى تاڭعالارلىق جاعداي ەمەس. ارماننىڭ ايتۋىنشا، ونىڭ جىگىتتەرى الماتى اكىمدىگىنىڭ ءوتىنىشى بويىنشا التى اۋرۋحانانى قورعاعان. ول كەزدە بارلىق فوتو جانە ۆيدەوماتەريالدار مەن دارىگەرلەردىڭ ايعاقتارى بار سياقتى. ايتپاقشى، №12 اۋرۋحانا دارىگەرلەرى سوتتا ونىڭ ءسوزىن راستادى. سول كەزدە بارلىق الماتىلىقتار ينتەرنەتسىز قالدى، ءموبيلدى بايلانىس تا تۇراقسىز بولدى. كەيدە بىر-بىرىمىزبەن سويلەسۋگە مۇمكىندىك بولعاندا، كوپشىلىگى №12 اۋرۋحاناداعى جاعداي تۋرالى ايتقان ەدى" دەيدى بلوگەر.
كەيىن ارمان جۇماگەلدييەۆتى جاپپاي تارتىپسىزدىكتەردى ۇيىمداستىردى دەگەن ايىپپەن قاماۋعا الدى.
"ارينە، ارماندى پەرىشتە دەپ ايتۋ قيىن، ءبىراق بۇل ايىپتاۋ وتە وعاش كورىنەدى. ءقازىر كىنانى الماتىداعى جاعدايدى جىبەرىپ العاندارعا ەمەس، بارلىعىن ارمانعا ارتىپ جاتقانداي اسەر قالدىرادى. سوتتى اشىق تۇردە وتكىزۋ نەمەسە بيشىمبايەۆتىڭ ءىسى سەكىلدى ونلاين ترانسلياسيا ۇيىمداستىرسا، جاقسى بولار ەدى. سول بۇلدىر دا قورقىنىشتى قاڭتار جايلى شىندىقتى بىلگىمىز كەلەدى"، دەپ قورىتىندىلادى جاننا يليچيەۆا.
ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن ديكيي ارماننىڭ ۇيىمداسقان قىلمىستىق توبىنان قورلىق كورگەن قازاقستاندىق ازاماتتىڭ وقيعاسىن جازعان ەدىك.
بۇل تۋرالى ول "جۇيە" YouTube-ارناسىنابەرگەن سۇحباتىندا ايتتى. جەكە قاۋىپسىزدىگىن ساقتاۋ ماقساتىندا قۇپيا اڭگىمەلەسكەن جىگىت وقيعا 2 جىل بۇرىن باستالعانىن ايتادى.
"دوسىم ەكەۋىمىز كولىك ساتىپ، تىرلىك ىستەپ جۇردىك. ءبىر كۇنى قىلمىستىق توپتىڭ ءبىر مۇشەسى كەلىپ، ساتىلماي تۇرعان ءۇيىن بىزگە ساتقىسى كەلدى. ءبىراق ول كەزدە بىزدە اقشا بولمادى. بىزدە 2-3 كولىك بولدى، الايدا ول كولىك رەتىندە المايتىنىن، تەك قولما-قول اقشا بەرۋىمىزدى تالاپ ەتتى"، - دەيدى قۇپيا ازامات.
ول قوقان-لوقى كورسەتكەن جىگىتتىڭ اتىن دا ايتتى. وسىلايشا "ديكيي ارماننىڭ" ادامى - ارمان سارتايەۆ ءۇيىن 42 ميلليون تەڭگەگە ساتىپ الۋدى تالاپ ەتكەن. الايدا ولار مۇنداي اقشا جوق ەكەنىن ايتقاندا "كولىكتەرىڭدى ساتىپ، ءۇيدىڭ اقشاسىن كەيىن بەرەسىڭدەر" دەگەن.
"ءبىز "جوق" دەپ تە ۇلگەرمەي قالدىق. اقشانى دايىنداۋعا بىزگە بەس اي ۋاقىت بەرىپ، ءۇيدى ءبىزدىڭ اتىمىزعا اۋدارىپ تاستادى. ول اي سايىن 1-2 ميلليوننان الىپ ءجۇردى. وسىلايشا 7 ميلليونعا دەيىن الىپ ءجۇرىپ، قالعان 35 ميلليوندى كەيىن بەرەسىڭدەر دەدى. ءبىراق 2،5 ايدان كەيىن كەلىپ، "اقشا كەرەك بولىپ جاتىر، قالعان اقشانى تاۋىپ بەرىڭدەر" دەپ تالاپ قويدى. دوسىمنىڭ اناسىنا بارىپ، جاعدايدى تۇسىندىردىك، ول ءبىزدى ءتۇسىنىپ، 35 ميلليون تەڭگەنى بەردى. ارمان سارتايەۆتى شاقىرىپ، اقشاسىن بەرىپ، قولحات الدىرىپ الدىق. ول ديكيي ارماننىڭ ادامى بولعاندىقتان قورىقتىق.
ارادا ءبىر اپتا ءوتىپ، ديكيي ارماننىڭ ادامى قايتادان حابارلاستى. مەن ول كەزدە الماتىعا كولىك ساتۋعا كەلگەنمىن. قالادا تاماقتانىپ، ءۇي جاققا كەلە جاتسام، مەنى ءۇيدىڭ الدىندا كۇتىپ تۇر ەكەن. ۇيگە كىرگەندە ماعان 7 ميلليون تەڭگە بەرەسىڭ دەدى. سەبەبى ايەلى ەكەۋى جانجالداسىپ قالعان ەكەن، ال ول ايەلىنىڭ ءۇيى بولعان. ول "بۇل مەنىڭ ءۇيىم" دەپ 7 ميلليون تەڭگەنى تاۋىپ كەل دەگەن ەكەن. مەن ونداي اقشا جوعىن، باستاپقىدا الىپ جۇرگەن 7 ميلليونىن ءۇيدىڭ باعاسىنان الىپ تاستاۋعا كەلىسكەنىمىزدى ايتتىم. ول مەنى مۇگەدەك قىلىپ قوياتىنىن، اياعىمدى سىندىراتىنىن ايتتى. قوقان-لوقى باستالدى. ول مەنەن اقشانى الماي كەتپەيتىنىن ءتۇسىندىم، كەيىن كولىگىمدى الۋىن ۇسىندىم، ءبىراق ول كونبەي، بىرگە شىمكەنتكە بارىپ، كولىكتى ساتىپ، اقشا بەرۋىمدى تالاپ ەتتى. مەن ول كولىكتى تانىسىمنان 13 ميلليونعا ساتىپ العانمىن. قايتادان سول تانىسىما بارىپ، قايتىپ الشى كولىكتى دەدىم. ول 6،8 ميلليون عانا بارىن ايتتى. مەن ول اقشانى الىپ، ارمان سارتايەۆقا بەردىم. ياعني 7 ميلليوننان ەكى رەت بەرگەنمىن"، - دەيدى قورلىق كورگەن ازامات.
ول وسىمەن شارۋا ءبىتتى دەپ ويلاعان. الايدا ءبىر كۇنى كافەدە تاماق ءىشىپ وتىرعان جەرىنەن دوسى ەكەۋىنىڭ الدەكىمدەر جاعاسىنان ۇستاپ، الىپ شىعىپ كەتكەن.
"مەنى قوناقۇيگە اپارىپ، موينىما پىشاق تاقاپ، كولىك ساتاتىن سايتتان ماعان قۇنى 6،2 ميلليون دەپ تۇرعان Toyota Camry-دى كورسەتىپ،"ەكى كۇننىڭ ىشىندە كولىك مەنىڭ استىمدا بولسىن" دەدى. مەن نە ىستەرىمدى بىلمەي الماتىعا قاشىپ كەتتىم. ۇيدە جاتقان جەرىمدە ەكى جىگىت كەلىپ، مەنى وياتىپ، وتارعا الىپ كەتتى. ارمان سارتايەۆ مەنىڭ ءنومىرىمدى اڭدۋ ءۇشىن قۇزىرلى ورگاندارعا 500 مىڭ تەڭگە بەرگەن"، - دەيدى قورلىق كورگەن ازامات.
وسىلايشا و باستا تالاپ ەتكەن اقشاسىن 20 ميلليون ەتىپ قايتارۋ كەرەگىن ايتقان. قۇپيا ازاماتتىڭ سوزىنشە، ديكيي ارماننىڭ ونعا جۋىق ادامى اقشا تالاپ ەتىپ جۇرگەن.
"مەن ساعان انا ادام تيىسپەيتىندەي ەتىپ بەرەمىن" دەپ 3 ميلليون سۇرايدى. ول سوزدەردى ەلەمەسەم مەنى ۇرىپ كەتەتىن"، - دەيدى قۇپيا ازامات.