قۇقىق قورعاۋشى تاتيانا چەرنوبيل QazNews24 ساتيريكالىق پاراقشاسىنىڭ اۆتورى تەمىرلان ەنسەبەكتىڭ ىسىنە قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ايتۋىنشا، بۇل ءىس — زاڭ تارتىپسىزدىگىنىڭ كورىنىسى.
“قىلمىستىق كودەكستە ارازدىقتى قوزدىرۋ تۋرالى باپ بار، ءبىراق ونى قولدانۋدا ەشقانداي ءتارتىپ جوق،” – دەپ جازدى چەرنوبيل ءوز پاراقشاسىندا.
ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل باپ قوعامداعى ءتارتىپتى ساقتاۋ نەمەسە جەككورۋشىلىك نەگىزىندە جاسالاتىن قىلمىستاردان قورعاۋ ءۇشىن ەمەس، بيلىككە ۇنامسىز ازاماتتاردى قۋدالاۋ ءۇشىن پايدالانىلىپ جاتىر.
“بۇل باپتىڭ قولدانىلۋى ءبىرجاقتى. ول، ادەتتە، قورعاۋعا مۇقتاج توپتاردىڭ مۇددەسىنە قارسى جۇمىس ىستەيدى،” – دەدى قۇقىق قورعاۋشى.
چەرنوبيل اتاپ وتكەندەي، تەمىرلانعا تاعىلعان ايىپ ونىڭ ساتيريكالىق جاريالانىمىندا قولدانىلعان انگە بايلانىستى.
“تەمىرلاندى باسقا اۆتوردىڭ مازمۇنى كۇماندى ءانىن ساتيريكالىق جاريالانىمدا قولدانعانى ءۇشىن ايىپتاپ وتىر. ال شاعىمدانۋشىنى اشۋلاندىرعان – ءاننىڭ ءوزى. ءبىراق سوتتالايىن دەپ جاتقان – تەمىرلان. بۇل ادىلەتسىزدىك ەمەس پە؟” – دەپ سۇراق قويادى ول.
قۇقىق قورعاۋشىنىڭ ايتۋىنشا، قىلمىستىق كودەكستىڭ 174-بابى ەكسترەميستىك بولىپ سانالادى، ال سوتتالعاندارعا قوسىمشا جازالار تاعايىنداۋ تاجىريبەسى كەڭ تارالعان.
“ەگەر تەمىرلاندى كىنالى دەپ تانىسا، وعان بىرنەشە جىل بويى قوعامدىق نەمەسە جۋرناليستىك قىزمەتپەن اينالىسۋعا تىيىم سالۋى مۇمكىن. بۇل بيلىككە قارسى شىعىپ جۇرگەن ازاماتتارعا ارنالعان ارنايى جازا سياقتى كورىنەدى،” – دەدى چەرنوبيل.
سونىمەن قاتار، قۇقىق قورعاۋشى ەكسترەميستىك باپتار بويىنشا سوتتالعانداردى “ەكسترەميزم مەن تەرروريزمدى قارجىلاندىرۋعا قاتىسى بار ۇيىمدار مەن ادامدار” تىزىمىنە قوسۋ ماسەلەسىنە توقتالدى. بۇل تىزىمگە ەنگەندەر ەكونوميكالىق بلوكاداعا ۇشىرايدى، ولاردىڭ بانكتىك شوتتارى بۇعاتتالادى، نوتاريۋستىڭ قىزمەتتەرىن پايدالانۋ جانە قارجىلىق وپەراسيالار جۇرگىزۋ مۇمكىندىگىنەن ايىرىلادى.
چەرنوبيل داۋعا سەبەپ بولعان ءان تۋرالى دا پىكىر ءبىلدىردى.
“اتالعان ءان 2000 جىلداردان بەرى بار. ول العاشىندا تەك قازاق ءتىلدى ورتادا تارالعان ەدى. الايدا رەسەي مەن ۋكراينا اراسىنداعى سوعىس باستالعاننان كەيىن ورىس ءتىلدى اۋديتوريا اراسىندا دا كەڭ تارالىپ، شوۆينيستىك مازمۇنىمەن ءجيى سىنعا ىلىكتى. دەگەنمەن، بۇل ءاننىڭ قازاقستاندا ورىندالۋىنا رەسمي تىيىم سالىنباعان، ءبىراق ونى پايدالانعاندارعا جازا قولدانىپ جاتىر،” – دەيدى ول.
ەسكە سالايىق، 18 قاڭتاردا تانىمال Qaznews24 ساتيرالىق پاراقشاسىنىڭ اۆتورى تەمىرلان ەڭسەبەك ەكى اي مەرزىمگە قاماۋعا الىنعان ەدى.
بەلگىلى زاڭگەر جانار بالعابايەۆانىڭ ايتۋىنشا، تەمىرلان ەڭسەبەكتىڭ قامالۋىنا "يوۋ، ورىستار" دەگەن ءان تۇرتكى بولعان. ەڭسەبەك بۇل ءاندى رەسەيلىك تەلەجۇرگىزۋشى تينا كاندەلاكي تۋرالى پوستىنا قوسقان، اندە بالاعات سوزدەر بار.
ول 174-باپ "الەۋمەتتىك، ۇلتتىق، رۋلىق، ناسىلدىك، تاپتىق نەمەسە ءدىني الاۋىزدىقتى قوزدىرۋ" بويىنشا ايىپتالىپ وتىر. تەمىرلان ەڭسەبەك 2 جىلدان 7 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرىلۋى مۇمكىن.