1998 جىلدان بەرى مۇلىكتى باعالاۋ قىزمەتىندە ەڭبەك ەتىپ كەلە جاتقان الەكساندر كالينين مارقۇم بولات نازاربايەۆ جەكەشەلەندىرىپ العان عيمارات قالاي مەملەكەتكە قايتارىلعانىن ايتىپ بەردى.
اڭگىمە الماتىداعى اۋىر ماشينا جاساۋ زاۋىتى جايلى بولماق. كەڭەس زامانىندا ونى «وتاندىق ماشينا جاساۋدىڭ فلاگمانى» دەپ اتايتىن.
بۇل زاۋىتتى كەزىندە مارقۇم بولات نازاربايەۆ ءتۇرلى جولدارمەن يەمدەنىپ، جەكەشەلەندىرىپ العان. جاقىندا بۇل زاۋىت مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارىلدى. الەكساندر كالينين Barys media-عا بەرگەن سۇحباتىندا بۇل پروسەسس قالاي جۇزەگە اسقانىن، قانداي پروسەستەر بولعانىن ايتىپ بەردى.
"ءيا، راسىندا دا، ەكى جارىم جىلدان استام ۋاقىت بويى بۇل بىرەگەي، الىپ كاسىپورىنعا قاتىستى سوت پروسەسى ءجۇردى. الماتىدا ورنالاسقان، وندىرىستىك ماڭىزى بار ەڭ ءىرى بازالىق كاسىپورىنداردىڭ ءبىرى بولاتىن. قازىرگى تاڭدا سوت ۇكىمى زاڭدى كۇشىنە ەندى. بۇل كاسىپورىندا ءۇش نەگىزگى مەنشىك يەسى بولعان. سولاردىڭ ەكەۋىنەن مەنشىك قۇقىعى الىنىپ، مۇلىك الماتى قالاسىنىڭ مەملەكەتتىك مۇلىك جانە جەكەشەلەندىرۋ كوميتەتىنە بەرىلدى. ەگەر ناقتى ساندارعا جۇگىنسەك، جالپى جەر كولەمى - 38،4 گەكتار"، - دەيدى كالينين.
بارلىعى 93 عيمارات بولعان.
"سونىڭ ىشىندە شامامەن 4 گەكتار جەر ءالى دە ساتىپ الىنباعان، سەبەبى ءبىر وبەكت بويىنشا سوت پروسەسى ءجۇرىپ جاتىر. سونىمەن قاتار وعان جاپسارلاس 13 كاسىپورىن بار. قالعان بارلىق اكتيۆتەر جەكەشەلەندىرىلدى. سوت ۇكىمى كۇشىنە ەندى. ياعني، ولار مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارىلىپ، جەكەشەلەندىرۋ پروسەسىنەن ءوتتى. ولاردى مەملەكەتتىك بالانسقا تىركەۋ ءۇشىن بىزگە جۇگىندى. ءبىز مىندەتتى تۇردە باعالاۋ جۇرگىزدىك. بۇل اكتيۆتەر جەر تەلىمدەرى مەن سول 82 عيماراتتان تۇردى. جالپى باعالاۋ سوماسى - 15،5 ميلليارد تەڭگە. بۇل سول كەزدەگى باعاممەن 30،3 ميلليون دوللار شاماسىندا. ال مەملەكەتكە تىكەلەي وتكەن ۇلەس 31،9 پايىزدى قۇرادى. ياعني، مەملەكەت ءوز بالانسىنا 9،7 ميلليون دوللاردىڭ مۇلكىن قابىلدادى"، - دەيدى مۇلىكتى باعالاۋشى.
الەكساندر كالينين بولات نازاربايەۆتان اكتيۆتى قايتارۋ پروسەسى نەگە ۇزاققا سوزىلعانىن ءتۇسىندىردى.
"ەڭ باستى سەبەپ - نەگىزگى يەسىنىڭ مارقۇم بولعانى. وعان كاسىپورىننىڭ شامامەن 70 پايىزى تيەسىلى بولعان. ونىڭ تۋىستارى، بۇرىنعى ايەلى مايرا قۇرمانعالييەۆا جانە باسقا ادامدار… اتى-جوندەرىن اتاپ جاتۋدىڭ قاجەتى جوق، اسا تانىمال ەمەس. سونداي-اق تەحنيكالىق قىزمەتكەرلەر، ورىنداۋشىلار دا بولعان. پروكۋراتۋرا ۇلكەن جۇمىس اتقارعانىن ايتۋىمىز كەرەك. كەيىن باعالاۋ جۇرگىزىلگەن جوق، ءبىراق ولار بارلىق قۇجاتتاردى مۇقيات زەرتتەدى. باعالاۋمەن اينالىسقاندا، بارلىق قۇجاتتاردىڭ تولىق توپتاماسىن الاسىز. سىزگە سەنىمدى تۇردە ايتا الامىن - بۇل كوپ تومدار. مەنىڭ كەڭسەمدە سونداي ۇلكەن پاپكالار بولدى. ءبىز ۇلىم ارتەم ەكەۋىمىز سول قۇجاتتاردى قاراپ، كوپ نارسەگە كوز جەتكىزدىك"، - دەيدى سپيكەر.
كالينيننىڭ سوزىنشە، بولات نازاربايەۆ عيماراتتاردى جەكەشەلەندىرىپ الىپ، جالعا بەرىپ وتىرعان.
"ءبىراق كەيىن ول جەر تەلىمدەرى بويىنشا جالعا الۋ قۇقىعىمەن عانا قولدانعان. جەردىڭ ءوزىن ساتىپ الماعان. بۇل – مامىلەلەردىڭ زاڭسىز ەكەنىن دالەلدەيتىن نەگىزگى سەبەپتەردىڭ ءبىرى بولدى. سودان سوڭ زاڭگەرلەر باسقا كەلىسىمشارتتاردى دا قاراي باستادى، جانە ءتۇرلى سيپاتتاعى كوپتەگەن شارتتاردا ەلەۋلى زاڭ بۇزۋشىلىقتار انىقتالدى. ءبىراق ءوزىڭىز بىلەسىز، ول – اتاقتى ادام بولعان. ءومىر ءسۇرىپ جۇرگەن كەزىندە بۇل پروسەستى ءوزى باقىلاۋدا ۇستاعان. ايتا كەتۋ كەرەك، پروكۋراتۋرا بۇل ىستە وتە جاقسى جۇمىس اتقاردى. سوتتا ولار دالەلدەپ بەردى – بۇل جاعداي شىنىمەن وسىلاي بولعانىن"، - دەيدى ول.
ال ءۇشىنشى مەنشىك يەسىنە ولار ساق، ابايلاپ ارەكەت ەتكەن.
"جەر تەلىمىن ءتىپتى ساتىپ الىپ العان. سوندىقتان بۇل ماسەلە ءالى دە سوتتا قارالىپ جاتىر. ولار سول اۋماقتى ءالى دە پايدالانىپ وتىر"، - دەيدى مامان.
ساراپشى عيماراتتىڭ نارىقتاعى قۇنى تۋرالى ايتتى.
"مەن ءاردايىم ايتىپ جۇرەتىنمىن: ماعان بەلگىلى ءبىر كۇنگە – ياعني جەكەشەلەندىرۋ بولعان كۇنگە – باعالاۋ جۇرگىزۋ تاپسىرىلاتىن. سول كۇندەگى جاعدايمەن بۇل جەكەشەلەندىرۋ دۇرىس پا، الدە دۇرىس ەمەس پە – سونى سالىستىرىپ انىقتايمىن. ال بۇل جاعدايدا ماعان مۇلدە باسقا مىندەت جۇكتەلدى. جەكەشەلەندىرۋ بولعان كۇنگە باعالاۋ جاساۋدىڭ قاجەتى بولمادى، ءتۇرلى سەبەپتەرگە بايلانىستى. سوندىقتان مەنىڭ الدىما قويىلعان مىندەت – وسى قالعان مۇلىكتەردى، ەڭ الدىمەن جەر تەلىمدەرىن، عيماراتتاردى قازىرگى كۇنگە باعالاۋ ەدى. بۇل مالىمەتتەر كەيىن جەكەشەلەندىرۋ كوميتەتىنىڭ بالانسىنا ەنگىزىلۋى كەرەك بولدى. ءبىز باعالاۋدى ءدال وسى كۇنگە جۇرگىزدىك. سول ەسەپ بويىنشا جالپى قۇنى 15 ميلليارد تەڭگە نەمەسە 30 ميلليون دوللار شاماسىندا. ونىڭ ىشىندە جەر تەلىمىنىڭ ۇلەسى – 88% بولدى"، - دەيدى ساراپشى.
الەكساندر كالينيننىڭ سوزىنشە، عيماراتتاردىڭ ءوزى ونشا قۇندى ەمەس.
