بەتاشاردىڭ باستى ماقساتى مەن قىزىعى نە؟ بىرىنشىدەن، جاس كەلىنگە تالىم-تاربيە بەرۋ، ولەڭمەن ونەگە دارىتىپ، عيبرات بەرۋ. ەكىنشىدەن، قادام باسقان قايىن جۇرتتىڭ جاقىن-جاناشىر، تۋعان-تۋىستارىن تانىستىرۋ، ات تەرگەۋگە دايىندىق. ۇشىنشىدەن، كەلىن العان اۋىلدىڭ جاقسىلىعىن اسىرىپ، مارتەبەسىن كوتەرىپ، تۇلعالارىن تۇگەندەپ، تەكتىلىك قاسيەتىن دارىپتەۋ. جەكەلەگەن جەزدە، جيەندەرگە ەرەكشە ءازىل ارناۋ ارقىلى كەلىننىڭ ەسىندە ۇمتىلماستاي قالۋعا جول اشۋ.

بالا كەزىمنەن بەتاشاردان وسى ەرەكشەلىكتەردى كورىپ ءداستۇردىڭ قاسيەتىن سەزىنىپ، ءارقاشان بەتاشارعا بارۋعا اسىق بولىپ ءوستىم. ءوزىم دە دەنى ازىلدەن تۇراتىن بەتاشار جازىپ، بەت اشتىم. ءالى كۇنگە كەيبىر ءازىل ولەڭدەردى كەزىككەندە كەلىندەر مەن كورىپ ەستىگەندەر قىزىق ەتىپ ايتىپ ءجۇرۋشى ەدى...

ال ءقازىر شە؟ اۋەلى توي يەسى (اپامشا ايتسام، التىن باستى ادام الاتىن جاق) جانە اسابا اراسىندا بەتاشارعا بايلانىستى ساۋدالاسۋ باستالادى. ونى ۇيات ساناۋ باياعىدا قالعان. سوسىن كەيبىر وتباسىلار قازاقتا جوق سالتپەن ەكى رەت بەت اشتىرادى (ءبىرىن ۇيدە، ءبىرىن مەيرامحانادا). ونىسىن بولماشى سىلتاۋمەن تۇسىندىرگىسى كەلەدى. ءبىز وسكەن اۋىلدا ەكى رەت بەت اشپاق تۇگىلى ەكى باس كيىمدى ءبىرىنىڭ ۇستىنە ءبىرىن كيگىزبەيتىن-دى.

ال كوپتەگەن قانداستارىمىز تەك مەيرامحانادا اشادى. بۇل كوپشىلىككە قىزىق سىيلاۋ بولعانىمەن، ارعى جاعى، اساباعا بەرەر اقشانى ۇنەمدەۋگە باعىتتالعان باقاي قۋلىق جاتقانى بەلگىلى. ويلاڭىزىشى، كەلىن الدەبىر تويحانا مەن مەيرامحاناسىنا كەلىن بوپ تۇسە مە؟ بۇل قازاقى ىرىمعا سالساق – جامان ىرىم. وتە جامان ىرىم. مۇمكىن، كەلىن بوپ ءتۇسىپ كەلساپ بوپ شوشىتىپ، اللادان قورىقپاي، اتا-انانىڭ نامىسىن جەرگە جىعىپ سۇمدىق ىستەر جاساپ، اجىراپ كەتۋدىڭ ءبىر سىرى وسىندا جاتقان شىعار؟

بەتاشاردى كىم جانە قالاي اشىپ جاتىر؟ جاتتاندى ولەڭمەن بولسا دا بەت اشتىرىپ قۇتىلساڭىز بولدى دەپ سانايسىز با؟

[caption id="attachment_31459" align="aligncenter" width="650"] سۋرەت تەكەستەگى ءبىزدىڭ قاراشاڭىراققا تۇسكەن كەلىننىڭ بەتاشار ءساتى. جارقىن سالەن ۇلى7[/caption]

اسىرەسە بىرنەشە ءجۇز ادامنىڭ اتىن جازىپ، ءبىرىن قالدىرماي اتاۋعا ماجبۇرلەيتىن توي يەلەرىنىڭ كوكەيىن تەسكەن اقشا ەمەي نەمەنە؟ ايتپەسە، قازاقى سالتتا كەلىن تەك وزىنەن ۇلكەن جانە كۇيەۋىنە ەڭ جاقىن تۋىستارعا عانا سالەم سالعان (كوشەدەگى كەز كەلگەن ءوز تۋىسى ەمەس ۇلكەندەرگە سالەم سالۋ – ناعىز تەكتى كەلىننىڭ عانا قولىنان كەلەدى). ال بەتاشاردا كۇيەۋىنىڭ دوستارى، ءىنى-قارىنداستارى، ۇجىمى، ءتىپتى بەسىكتەن بەلى شىقپاعان سابيگە دە ەڭكەيتەدى. سالەم سالدىرۋدىڭ قۇنىن وسىلاي تومەندەتكەندىكتەن كەلىندەرىمىزدىڭ داستۇردەن جەرۋى پايدا بولعان جوق پا؟

دۇرىسى، جاقىن جاماعايىنعا، ەڭ سىيلى ۇلكەندەرگە سالەم سالدىرۋ ورىندى (سونىڭ ءوزى قولدان كەلمەي ءجۇر عوي). قاپتاعان قالىڭ ءنوپىردىڭ اتىن اتاپ كوپىرگەنشە، اۋلەتتەگىلەردىڭ جاقسى قاسيەتىن جىرلاپ، شىنايى (بەيادەپسىز) ازىلگە كوبىرەك كوڭىل بولىنسە ءتول ونەردىڭ ومىرشەڭدىگى ارتىپ، نەگىزگى ماقساتى ورىندالار ەدى.

جۇزدەگەن ادامدى اتاپ، ودان تۇسكەن اقشاعا قۇنىعۋ – تاماق قۇرعاتىپ، قارىن اشىرىپ قانا قويماي ءقادىرىن قاشىرىپ، قاسيەتتى ءداستۇردىڭ ءمان-ماڭىزىن جويادى.

ءوز باسىم، جوعارداعىداي بەتاشارعا تاپ بولسام تۇرا قاشقىم كەلەدى. سويتەم دە، اۋىلدا، قاسيەتتى قارا شاڭىراقتا، اق بوساعادا اڭقىلداعان اعايىننىڭ اراسىندا وتەتىن شىنايى بەتاشاردى ءجيى ساعىنام...

جارقىن سالەن ۇلى