ۇزاق جىلدار بويى جەڭ ۇشىنان جالعاسقان جەمقورلىق قارمەت كومبيناتىن ابدەن تۇرالاتىپ، بانكورتقا ءتۇسىرۋدىڭ ءسال عانا الدىندا تۇرعان. وتكەن جىلى شاحتاداعى قايعىلى وقيعادان كەيىن مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىمەن “ارسەلور ميتتال تەمىرتاۋ” اق وتاندىق ينۆەستورعا بەرىلدى. وسىدان كەيىن ميتتالعا رەبرەندينگ جاسالىپ، جاڭا ينۆەستور كاسىپورىنعا بۇرىنعى ءوزىنىڭ تاريحي “قارمەت” اتاۋىن قايتاردى. كومبيناتتىڭ تاريحي اتاۋى ونداعى قىزمەتكەرلەر مەن جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ دا كوڭىلىنەن شىقتى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
قارمەت كومبيناتىن ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپ توناپ كەلگەن
قاراعاندى مەتاللۋرگيا كومبيناتى 50ء-شى جىلدارى سول كەزەڭدەگى جاقسى ستاندارتتار بويىنشا سالىنعان كەڭەس وداعىنىڭ ەڭ ۇلكەن ونەركاسىپ نىساندارىنىڭ ءبىرى بولدى. ونداعى كومىر جانە مارگانەسى بار شاحتالار تىرشىلىك كوزىن قىز-قىز قايناتىپ، كەرەكتى ونىممەن تولىقتاي قامتاماسىز ەتىپ وتىردى. كومبينات قۇرىلىسقا قاجەتتى بارلىق ونىمدەردى، قۇبىر تۇرلەرىن، اۆتوكولىككە كەرەك بولاتتاردى، ارنايى بولاتتاردىڭ بارلىق تۇرلەرى بويىنشا ىشكى جانە سىرتقى سۇرانىستاردى تولىق قامتاماسىز ەتتى. الايدا الۋان ءتۇرلى ءونىم جاساۋ وكىنىشكە قاراي كەلمەسكە كەتتى. ۇلتتىق قازىنا شەتەلدىك ينۆەستورعا بەرىلدى. ونىڭ جۇمىس تاسىلدەرى، وكىنىشكە قاراي قورقىنىشتى سالدارعا اكەلىپ سوقتىردى. وتاندىق ينۆەستور ۇزاق جىلدار بويى كاسىپورىننىڭ ءبۇيىرىن تەسپەي سورىپ كەلگەندىگىن. كومبيناتتى ساتىپ العاننان كەيىن عانا تولىق باعالاعان.
“قارمەت” باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى تالعات تەمىرحانوۆ ايتۋىنشا، كومبينات رەسمي تۇردە وتاندىق ينۆەستوردىڭ قولىنا وتكەننەن كەيىن كاسىپورىنداعى بارلىق بىلىقتاردىڭ بەتى اشىلا باستاعان. قويمالارداعى شويىن مەن مەتالدىڭ ۇزدىكسىز ءوندىرىسىن بىرنەشە ايعا دەيىن .قامتاماسىز ەتۋى كەرەك شيكىزات .ءبىر اپتاعا جەتپەي تاۋىسىلىپ، تۇراقتى جۇمىس ىستەۋىن توقتاتقان. 8 شاحتانىڭ تەك 3ء-ى عانا كومىر وندىرگەن. كەنىشتەردە جۇمىس جاڭا تەحنولوگيالارسىز .قولمەن جۇرگىزىلگەن. قاجەتتى شيكىزات باسقا كومپانيالاردان ساتىپ الىنعان. ستراتەگيالىق تۇرعىدان وتە ءساتسىز شەشىمدەر جاسالعان. كومپانيانىڭ جەتكىزۋشىلەر الدىنداعى سىرتقى قارىزى ايتارلىقتاي قوردالانىپ قالعان. بۇنىڭ ءبارى شيكىزات پەن دايىن ءونىمدى كومبيناتتان ۇيىمداسىپ ۇرلاۋعا جول بەرىلگەن. كاسىپورىنداعى ۇرلىق-قارلىق كومبينات جۇمىسىن تۇرالاتىپ، بانكروتكا تۇسىرۋگە تاياعان. قارمەت ىشىندە ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپ .جۇمىس ىستەگەندىگىن جۇرگىزىلگەن ساراپتاما قورىتىندىسى انىقتاعان. ساراپتاما اياسىندا 60-تان استام قىلمىستىق ءىس قوزعالىپ وتىر.
“8 جەلتوقساندا ءبىز كومپانيانى قابىلدادىق. جۇرگىزىلگەن اۋديت كاسىپورىننىڭ تابىس اكەلمەگەندىگىن جانە جاساندى تۇردە قولداۋ جاسالعانىن كورسەتتى. ەندى بولماعاندا كاسىپورىن ءوز تاريحىن بانكروتتىقپەن اياقتايتىن ەدى. مۇنداي جاعدايمەن كومپانيا شەتەل تۇرماق قازاقستان نارىعىن دا قامتي المادى. ەلىمىز بولات پاراقتارىن شەتەلگە ساتقانىمەن ولاردان ءوز مەتالىنان جاسالعان ونىمدەردى قىمبات باعامەن ساتىپ الدى. بۇل دەگەنىڭىز رەسپۋبليكا ونەركاسىبىن .قۇردىمعا جىبەرىپ قاراپ وتىرعانداي. وسى ورايدا .مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقايەۆتىڭ دەر كەزىندەگى شەشىمىن ماڭىزدى بولدى”، - دەيدى “قارمەت” باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى تالعات تەمىرحانوۆ.
بۇگىنگى قىزمەت، ەرتەڭگى مىندەت
وتاندىق ينۆەستور “قارمەتتىڭ” العاشقى 100 كۇنىن قورىتىندىلادى. وسى ارالىقتا كومبيناتتىڭ شيكىزات قورى تۇراقتاندىرىلدى. كاسىپورىن ءاۋديتىن جۇرگىزۋ ءۇشىن BSG سياقتى حالىقارالىق كەڭەسشىلەردى تارتتى. .وسى جۇمىستىڭ قورىتىندىسى بويىنشا كومپانيانىڭ بارلىق ولقى تۇستارىنىڭ ناقتى كورىنىسى جانە ولاردى شەشۋدىڭ كەشەندى باعدارلاماسى جاسالىنعان. توقتاپ قالعان شاحتا جۇمىسى قايتا جانداندى. كومىر ءوندىرۋ ءىسى قولعا الىندى. “قارمەت” مالىمەتىنشە .جىلدىڭ سوڭىنا قاراي 6 جۇمىسشى شاحتاسىن تولىق ىسكە .قوسۋ جوسپارلانعان. بۇل رەتتە ۇڭعىما بريگادالارىنىڭ سانى ەكى ەسەگە ارتىپ وتىر. ءوندىرىس ورىندارىنداعى گازدى .مەرزىمىنەن بۇرىن گازسىزداندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ قولعا الىنۋدا. اتاپ ايتقاندا جەراستى جۇمىستارىنىڭ مونيتورينگى جۇيەلەرىن، كەنشىلەردى پوزيسيالاۋ جۇيەلەرىن ازىرلەۋشىلەرمەن جۇمىس اتقارىلىپ وتىر. الەمدەگى جەتەكشى تاۋ-كەن مەتاللۋرگيا كومپانيالارىنداعى تاجىريبەلەر، .زاماناۋي تەحنولوگيالاردى قولدانۋ زەرتتەلۋدە. تالعات تەمىرحانوۆتىڭ سوزىنشە، بۇگىندە بارلىق باعىتتار بويىنشا داعدارىس مەنەدجەرلەر توبى جۇمىس ىستەيدى. “قارمەت” ءۇشىن باستى مىندەت – كومپانيانىڭ تىنىسىن اشۋ، 35 مىڭدىق ۇجىمدى ءقاۋىپسىز جۇمىسپەن جانە تۇراقتى ەڭبەكاقىمەن قامتۋ.
بولاشاققا جاسالعان ينۆەستيسيا جانە 100 پايىز وتاندىق ءونىم
جاھاندىق دەڭگەيدە قۇنى جوعارى ونىمدەردى شىعارۋدى كوزدەپ وتىرعان كومپانيا وندىرىسكە 3،5 ملرد دوللار كولەمىندە ينۆەستيسيا تارتۋدى كوزدەگەن بولاتىن. سونىڭ 1،3 ملرد دوللارىن بيىل جۇمساۋ جوسپارلانعان. حالىقارالىق نارىق جاعدايىندا .باسەكەلەستەردەن ارتتا قالىپ وتىرعانىمىز انىق. سوندىقتان بىزگە مەتالدىڭ جاڭا سورتتارىن ءوندىرۋدى جولعا قويۋ اسا ماڭىزدى.
وسى ماقساتتار ءۇشىن زاماناۋي ءوندىرىس قاجەت. سوندىقتان “قارمەت” 2028 جىلعا قاراي 9 ملن توننا كومىر، 5 ملن توننا تەمىر كەنى كونسەنتراتى مەن 5 ملن توننا بولات وندىرۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ۇلكەن جاڭعىرتۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدى كوزدەپ وتىر. “قارمەت” وكىلىنىڭ ايتۋىنشا كاسىپورىن قازاقستان نارقىن بىرنەشە سالادا ساپالى مەتالمەن 100 پايىز قامتاماسىز ەتەتىن مۇمكىندىگى بار.
تەمىرتاۋ گازدان ارىلىپ، ترامۆاي كولىگى قايتا جۇرەدى
“قارمەت” حالىق الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىكتى جاقسى تۇسىنەدى. ايماقتاعى ەلدى الاڭداتىپ وتىرعان ماسەلەنىڭ ءبىرى - ەكولوگيا. وتاندىق كومپانيا ءبىرىنشى كەزەكتە قورشاعان ورتاعا زياندى شىعارىندىلاردى ازايتۋ جونىندەگى جوبانى قابىلدادى. 2025 جىلى كومبيناتتى تولىعىمەن گازعا قوسۋ اياقتالماق.
سەح قىزمەتتەرى دە بىرتىندەپ كوگىلدىر وتىنعا قوسىلادى. بۇل قارا ءتۇتىن شىعاراتىن مازۋت پايدالانۋ شەگەرىلەدى. كۇنى كەشە عانا كومبيناتقا قاجەتتى گاز كولەمى بويىنشا نەگىزگى شەشىم قابىلداندى. ەنەرگەتيكالىق كەڭەستىڭ ستراتەگيالىق شەشىمى كاسىپورىننىڭ سەرپىندى دامۋىنا .مۇمكىندىك بەرىپ وتىر. تەمىرتاۋلىقتار ءۇشىن ماڭىزدى جاڭالىقتىڭ ءبىرى - كولىك جولىنان الىنىپ تاستالعان ترامۆاي كولىگىن ىسكە قوسۋ بيىلدان باستاپ قايتا جاندانادى. “قارمەتتىڭ” قىزمەتكەرلەرى تەمىرتاۋدا عانا ەمەس، كوپتەگەن كەنشىلەر شاحتينسك، ساران، اباي قالالارىندا تۇرادى. بۇگىنگى تاڭدا ەل ۇكىمەتىنىڭ قولداۋىمەن مونوقالالاردى قالپىنا كەلتىرۋدىڭ كەشەندى جوسپارى ازىرلەنۋدە. وعان ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى، تۇرعىن ءۇي، ينفراقۇرىلىم ماسەلەلەرى كىرەدى. وسى رەتتە بۇل قادامدار اتالعان قالالاردىڭ جاعدايىنا وڭ اسەر ەتەتىنى انىق. ال بۇل قارمەت كومپانياسى ءۇشىن وتە ماڭىزدى.
