الەۋمەتتىك جەلىنى شارلاپ وتىرىپ ساياساتتانۋشى ايدوس سارىم مەن جۋرناليست، Esquire.kz سايتىنىڭ باس رەداكتورى گۋلنارا باجكەنوۆانىڭ اراسىنداعى پىكىرتالاستى كوزىمىز شالدى. قاراپ شىقتىق. «ازاتتىق» شاقىرعان ەكەن ەكەۋىن. ءتىل تاقىبىرى. ۇلت ماسەلەسى. بۇلارعا قاتىستى ءقازاقتىلدى جانە ءورىستىلدى ورتانىڭ كوزقاراسى. ءبىراز دۇنيەنىڭ باسىن شالىپتى.
ەكەۋى ۇزاق داۋلاستى. ەكى دۇنيەتانىمنىڭ وكىلدەرى الا-المادى ءبىر-بىرىن. باجكەنوۆا بوي بەرمەيدى. ورىس الەمىنىڭ، ءورىستىلدى الەمنىڭ وكىلى سانايدى ءوزىن. سونىڭ تۋىن كوتەرىپ، سونىڭ ءسوزىن سويلەيدى. ءسوز ساپتاسىنان ۇققانىمىز ورىسشا بىلمەيتىندەر باقىتسىز. بۇل ومىردە ماقساتىنا جەتە المايدى. كەدەيلىكتە ءومىر سۇرەدى.
شىنى كەرەك، مۇنشالىقتى سوراقى پىكىردى ەستىمەپپىز…
«مەن بۇدان بۇرىن التىنبەسىك دەگەن شاعىناۋدانعا باردىم. وسىنداعى لاشىقتاردا اۋماعى 5 شارشى مەتردەن اسپايتىن بولمەلەردە 5-6 ادامنان تۇرادى ەكەن. نە دۇنيە-مۇلىك جوق، نە باسقا جوق. ايتەۋىر سىز وتپەۋ ءۇشىن استىلارىنا جايعان كورپە-جاستىقتارى بار. بۇل جاستار كىم؟ بۇلار ورىسشا بىلمەيتىن جاستار»، – دەيدى باجكەنوۆا.
سارىم ءسوزىن ءبولدى ونىڭ.
«سوندا ءسىز ولار ورىسشا بىلمەگەندەرى ءۇشىن باقىتسىز، جۇمىسسىز دەپ ويلايسىز با؟»
«ارينە، باسقا قانداي سەبەپ بار؟
ولار قازاق مەكتەبىن بىتىرگەن. ورىس ءتىلىن بىلمەيدى. ورىس ءتىلىن بىلمەۋى سەبەپتى كوپشىلىگى قارا جۇمىستا ءجۇر. ەكى قولعا ءبىر كۇرەك تاپقانىنا قۋانادى. ءارى كەتسە، كۇزەتشى بولادى. ال ەلەكتريكا، تەحنيكا جاعىندا بارلىعى ورىستىلدىلەر»
– دەيدى باجكەنوۆا.
ءيا، گۋلنارا سولاي ويلايدى. شىندىقتى ايتتىم دەپ ويلاعان شىعار. شىندىقتى ايتقاندا بولۋى مۇمكىن.
ماسەلە بۇل ارادا باجكەنوۆا جاستارعا جانى اشىپ تۇرعان جوق، ورىس ءتىلىنىڭ سويىلىن سوعىپ، ءسوزىن سويلەپ وتىر.
ءوزى سونداي توقتامعا كەلگەن. سارىممەن اراداعى ءسوزتالاستا سول پىكىرىن جارنامالاپ ۇلگەردى. كوردىڭىز بە؟
مۇنداي اداممەن ءسوز تالاستىرۋ مۇمكىن بە؟ ورىستىڭ دۇنيەتانىمىمەن ءومىر سۇرەتىن، قازاقي قۇندىلىق اتاۋلىدان ادا باجكەنوۆا الگى جاستاردىڭ جۇمىسسىز جۇرۋىنە، ومىردەن ءوز ورنىن تاپپاۋىنا ورىسشا بىلمەۋىن سەبەپ ساناسا، ەندەشە، ودان قايىر جوق.
ول ءۇشىن ورىس ءتىلى انا ءتىلى.
ول ورىس ءتىلىنىڭ ساقتالۋى ءۇشىن كۇرەسەدى، ەندەشە.
بالكىم، قانى قازاق شىعار. ءبىراق، ۇستانىمى جات، جولى بولەك. بوتەن. ورىس ەمەس، قاراورىس. ەڭ قيىنى، وسى. ءوز ىشىڭنەن شىققانى…
دۋمان بىقاي
https://youtu.be/prZTzytNBX8
