ماجىلىستە دەپۋتات اسحات ايماعامبەتوۆ قۇرىلىس كودەكسىنە قاتىستى ۇسىنعان جايتتار ازىرگە قابىلدانباعان. بۇل تۋرالى دەپۋتاتتىڭ ءوزى جازدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.

دەپۋتاتتىڭ سوزىنشە، قۇرىلىس كودەكسىنىڭ جوباسىندا الەۋمەتتىك سالاعا تىكەلەي قاتىستى ءتۇيىندى ماسەلەلەر ءالى كۇنگە دەيىن شەشىمىن تاپقان جوق.

ايماعامبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا:

 1. مەكتەپ پەن بالاباقشا ۇيلەردەن كەيىن ەمەس، ونىمەن بىرگە سالىنۋى ءتيىس

بىلتىر ءبىز كوپقاباتتى تۇرعىن ۇيلەردى مەكتەپتەرسىز، بالاباقشالارسىز جانە ەمحانالارسىز سالۋعا تىيىم سالاتىن ماڭىزدى زاڭ قابىلدانعان. بۇل زاڭ ەندى عانا جۇمىس ىستەي باستاعان ەدى.

"ءبىراق جاڭا كودەكس جوباسىندا ول نورما جوق. نەلىكتەن؟ بۇل كىمگە ءتيىمدى؟ ءقازىر تۇتاس شاعىناۋداندار مەكتەپ پەن ەمحاناسىز سالىنىپ جاتىر مىڭداعان وتباسى كوشىپ كەلىپ جاتىر، ال بالالارعا وقيتىن دا، ەم الاتىن دا جەر جوق. بۇل – ادىلەتسىزدىك. ءبىز ناقتى ۇسىندىق: مەكتەپ، بالاباقشا جانە ەمحانا جوق جەردە قۇرىلىسقا رۇقسات بەرىلمەسىن"، - دەيدى ايماعامبەتوۆ. 

2. بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگى – ۇنەمدەيتىن جەر ەمەس

"بىلتىر ءبارىمىز بىرگە ماڭىزدى نورمانى قابىلدادىق: بارلىق الەۋمەتتىك نىساندار مەن كوپقاباتتى ۇيلەردىڭ تەرەزەلەرى مىندەتتى تۇردە قاۋىپسىزدىك قۇلىپتارىمەن جابدىقتالۋى كەرەك. وكىنىشكە قاراي، بالالاردىڭ تەرەزەدەن قۇلاپ كەتۋى سياقتى قايعىلى وقيعالار ءالى دە كەزدەسىپ وتىر. جۇزدەگەن بالا وسىلايشا قازا تابۋدا"، - دەيدى دەپۋتات. 

ءبىراق جاڭا كودەكس جوباسىن اشىپ قاراساق، بۇل نورما مۇلدە جوق.

"نەلىكتەن؟ ءيا، مۇمكىن “قىمبات”. مۇمكىن “زاسترويششيكتەرگە ءتيىمسىز”. ءبىراق، بالا ومىرىنەن قىمبات نە بار؟ ەگەر وسى نورمانىڭ ارقاسىندا ءبىر عانا بالانىڭ ءومىرى ساقتالسا – ول كودەكستە مىندەتتى تۇردە بولۋى ءتيىس"، - دەيدى دەپۋتات.

3. گەولوگيا: استىمىزدا نە جاتقانىن بىلمەي، قالاي قۇرىلىس سالۋعا بولادى؟

"وكىنىشكە قاراي، بىزدە گەولوگيالىق زەرتتەۋ سالاسى ءالى دە بەيبەرەكەت، باقىلاۋسىز نارىق كۇيىندە قالىپ وتىر. مامانداردىڭ ايتۋىنشا، “گەولوگيالىق قورىتىندىنى” كەيدە ءتىپتى الاڭعا شىقپاي-اق ساتىپ الۋعا بولادى.

كەيبىرەۋلەر بۇرىن 100 مەتر قاشىقتىقتا جاسالعان دەرەكتەردى الىپ، كوشىرەدى دە، رەسمي قۇجات رەتىندە ۇسىنادى. قاعاز جۇزىندە ءبارى ءمىنسىز، ال ءىس جۇزىندە – جارىقتار، شوگۋ، اپات"، - دەيدى دەپۋتات. 

ايماعامبەتوۆتىڭ سوزىنشە، جوبالاۋ مەن گەولوگيالىق زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ وكىلەتتىكتەرىن ناقتى ءبولىپ، مۇددەلەر قايشىلىعىن بولدىرماۋ قاجەت.

"ءبىز وسىعان قاتىستى ناقتى تۇزەتۋلەر مەن شەشىمدەر ۇسىندىق. وسى قادامسىز ءبىز ءسوزدىڭ تۋرا ماعىناسىندا قۇمنىڭ ۇستىنە قۇرىلىس سالىپ جاتىرمىز"، - دەيدى دەپۋتات.

4. مەكتەپ پەن بالاباقشاعا ارنالعان جەر – دۇكەندەر مەن تۇرعىن ۇيلەرگە ارنالماعان

"بۇل دا وتە وزەكتى تاقىرىپ. كەيبىر جەر تەلىمدەرى پدپ-دا مەكتەپ پەن بالاباقشا ءۇشىن بەلگىلەنگەن.

الايدا ۋاقىت وتە كەلە سول جەردە تۇرعىن ءۇي، ساۋدا ورتالىعى، ءتىپتى تۇنگى كلۋب سالىنىپ كەتەدى. نەمەسە بار مەكتەپتى “اپاتتى” دەپ تانىپ، ونىڭ ورنىنا تۇرعىن ءۇي سالىپ، مەكتەپتى قالانىڭ شەتىنە كوشىرەدى"، - دەيدى ايماعامبەتوۆ.

وسىعان بايلانىستى دەپۋتات بىرنەشە ۇسىنىس جاسادى.

• الەۋمەتتىك نىساندارعا بولىنگەن جەردىڭ ماقساتتى پايدالانۋ ءتۇرىن وزگەرتۋگە قاتاڭ تىيىم سالۋ،
• تەك بالاما جەر ۋچاسكەسى 100 مەتر راديۋستا بەرىلگەن جاعدايدا عانا رۇقسات ەتۋ.

5. “بيزنەس–اكىمدىك” مەموراندۋمدارى جاۋاپكەرشىلىكسىز – بۇل جاي عانا قاعاز

قۇرىلىسشىلار ءجيى اكىمدىكتەرمەن مەموراندۋمدارعا قول قويادى:

“ءۇي سالۋعا رۇقسات بەرىڭىزدەر، كەيىن مەكتەپ سالامىز”، “كەيىن ينفراقۇرىلىمدى قامتاماسىز ەتەمىز”.

"ءبىراق ءىس جۇزىندە بۇل مەموراندۋمدار – جاي ۋادە، زاڭدى كۇشى جوق قۇجات. سوندىقتان ءبىز ناقتى تەتىك ۇسىندىق، بۇل ەندى جاي ۋادە ەمەس، زاسترويششيكتىڭ زاڭدى مىندەتتەمەسى بولۋى كەرەك". 

6. ساپاسىز قۇرىلىس جانە جاۋاپكەرشىلىكتىڭ جوقتىعى

ءقازىر الەۋمەتتىك نىسانداردا جارىقتار، ساپاسىز ماتەريالدار، نەمقۇرايلى جۇمىس ءجيى كەزدەسەدى.

"نەلىكتەن؟ ويتكەنى جاۋاپكەرشىلىك از، ايىپپۇلدار تىم از جانە كۇلكىلى دەڭگەيدە. ءبىزدىڭ ۇسىنىس: قۇرىلىس نورمالارىن بۇزعانى ءۇشىن ايىپپۇلداردى بىرنەشە ەسە ارتتىرىپ، اسا ورەسكەل بۇزۋشىلىقتارعا قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىك ەنگىزۋ قاجەت"، - دەيدى دەپۋتات.

ءقازىر مۇنداي نورما جوق.

"كوپ جاعدايدا بىزگە ايتادى: “بۇل نورمالاردى زاڭعا ەمەس، كەيىن بۇيرىقتار مەن قاعيدالارعا ەنگىزەيىك.” ءبىراق زاڭ مەن بۇيرىقتىڭ ايىرماسى وراسان زور. زاڭ – ەڭ جوعارى زاڭدىق كۇشى بار اكت.

ونى ءمينيستردىڭ بۇيرىعىمەن نەمەسە حاتپەن وزگەرتۋگە بولمايدى – تەك پارلامەنت ارقىلى عانا. زاڭداعى نورماعا سوتتا سىلتەمە جاساۋعا، ونىڭ ورىندالۋىن تالاپ ەتۋگە جانە بۇزعاندارعا جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەۋگە بولادى. ال باسقا اكتىلەر – بۇگىن قابىلدانادى، ەرتەڭ جويىلادى"، - دەيدى دەپۋتات.