ايدار كاربوز ۇلى: "لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – ۇلتتىق سانامىزدىڭ وتارسىزدانۋىنىڭ ءبىر جولى"

Dalanews 12 قاز. 2017 17:29 1057

مەملەكەت  باسشىسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى  نازاربايەۆ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالاسىندا «قازاق ءتىلىن بىرتىندەپ لاتىن الىپبيىنە كوشىرۋ جۇمىستارىن  باستاۋىمىز كەرەك» دەگەن بولاتىن. قازىرگى تاڭدا بۇل  ماسەلە جۇرتشىلىق اراسىندا قىزۋ تالقىلانۋدا.

كۇنى كەشە  ەلباسى ن.ءا. نازاربايەۆ مەملەكەتتىك ءتىلدى لاتىن الىپبيىنە كوشىرۋ جوباسى بويىنشا جۇمىس توبىنىڭ مۇشەلەرىن قابىلداپ، جاڭا نۇسقامەن تانىسقان بولاتىن. وسى كەزدەسۋدە پرەزيدەنت قازاق ءالىپبيىنىڭ لاتىن قارپىنە كوشىرۋ ۇدەرىسىنە قاتىستى ءاقپاراتتىق-تۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جالعاستىرۋ قاجەتتىگىن ايتتى.

وسى تۇستا  «رۋحاني جاعىرۋ»  باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى ءىس شارالار جوسپارىنا سايكەس قۇرىلعان لاتىن الىپبيىنە كوشۋ جونىندەگى الماتى وبلىسى بويىنشا جۇمىس توبى اقپاراتتىق ءتۇسىندىرۋ جۇمىسىن باستادى. توپ مۇشەلەرى  تۇسىندىرمە جۇمىسىن قۇلاگەر اقىن ءىلياستىڭ اۋىلىنان باستاۋدى ءجون سانادى.  اۋداندىق مادەنيەت ۇيىندە  ءوڭىر   حالقىمەن جۇزدەسۋ ءوتتى.

مادەنيەت ۇيىندە وتكەن  جيىننىڭ  شىمىلدىعىن اقسۋ اۋدانى اكىمى ادىلبەك دالباعايەۆ اشتى. ءوز كەزەگىندە ول  «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ جونىندە  اۋداندا  اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردى  تىلگە تيەك  ەتتى، لاتىن الىپبيىنە قاتىستى وي ورىمدەرىن دە ورتاعا سالدى.

لاتىن الىپبيىنە حالىققا تۇسىندىرۋدەگى جيىندا الماتى وبلىسىنىڭ تىلدەردى دامىتۋ جونىندەگى باسقارماسىنىڭ باسشىسى ايدار باشبايەۆ ءسوز الىپ، ءوز ويىن ورتاعا سالدى. ونىڭ ايتۋىنشا، لاتىن الىپبيىنە كوشۋ مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قولدانىس اياسىن ودان ءارى كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. «لاتىن الىپبيىنە اۋىسۋ – ءبىزدىڭ ۇلتتىق سانامىزدىڭ وتارسىزدانۋىنىڭ ءبىر جولى»، – دەيدى ا. كاربوز ۇلى.



مادەنيەت ۇيىندە وتكەن جيىندا ءى. جانسۇگىروۆ اتىنداعى جەتىسۋ مەملەكتەتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى مۇراتبەك يمانعازينوۆ تا ءسوز الدى. ءوز كەزەگىندە ول لاتىن الىپبيىنە كوشۋگە قاتىستى پىكىرىن ءبىلدىردى.

– لاتىن الىپبيىنە كوشۋ كەرەك. سەبەبى، ءبىزدىڭ كەلەشەگىمىز وسىعان بايلانىستى بولىپ كەلەدى. لاتىن الىپبيىنە ءوتۋ الەمدىك ينوۆاسيالاردى جەدەل يگەرۋگە، كەلەشەگىمىزگە نىق باسىپ، تەحنولوگيا مەن كوممۋنيكاسيانى مەڭگەرۋدە مۇمكىندىك بەرەتىن قۇرال. لاتىن الىپبيىنە اۋىسۋ كەلەشەك ۇرپاق ءۇشىن، ساياساتىمىز ءۇشىن ماڭىزى بار وزگەرىس. ەندەشە رۋحاني جاڭعىرۋمىزدىڭ تەمىرقازىعى بولىپ وتىرعان لاتىن ءقارپىن حالىق بولىپ قولداۋىمىز قاجەت، – دەيدى م.يمانعازينوۆ.

سونداي-اق جيىن بارىسىندا لاتىن الىپبيىنە كوشۋ جونىندەگى جۇمىس توبىنىڭ مۇشەلەرى، اتاپ ايتساق،  وبلىستىق «جەتىسۋ» گازەتى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى ءنۇسىپباي ءابدىراحىم، وبلىستىق قحا وكىلى، اقىن اقسۇڭقار اقىنبابا  دا لاتىن قارپىنە كوشۋگە قاتىستى تۇششىمدى ويلارىن ايتتى.

كەلەلى جيىندا ءوڭىر حالقى وبلىستان ارنايى كەلگەن توپ مۇشەلەرىنە وزدەرىنىڭ كوكەيدە جۇرگەن ساۋالدارىن قويىپ، لاتىن الىپبيىنە كوشۋ جايىندا ناقتى مالىمەتتەر الدى.

جيىن سوڭى اۋداندىق مادەنيەت ءۇيىنىڭ كوركەمونەرپازدارى دايىنداعان كونسەرتتىك باعدارلاماعا ۇلاستى.

لاتىن الىپبيىنە كوشۋ جونىندەگى الماتى وبلىسى بويىنشا جۇمىس توبىنىڭ  مۇشەلەرى «نۇر وتان» پارتياسى اقسۋ اۋداندىق فيليالىنىڭ ءماجىلىس زالىندا اۋداندىق مادەنيەت پەن ءبىلىم سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى، اۋدان جاستارىمەن  دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزدى.

لاتىن الىپبيىنە كوشۋگە قاتىستى جيىنجايدى  الماتى وبلىسىنىڭ تىلدەردى دامىتۋ جونىندەگى باسقارماسىنىڭ باسشىسى ايدار كاربوز ۇلى  اشتى.

– بارىڭىزگە بەلگىلى، قانداي مەملەكەت، ۇلت بولسىن ءوزىنىڭ دامۋ تاريحىندا تۇلەپ، تۇرلەنىپ، جاڭعىرىپ وتىرماسا، وندا قوعام دامۋىنىڭ ۇدەرىسىنە ىلەسە الماي قالادى. بۇل ادامزات وركەنيەتىنىڭ بارىسىندا دالەلدەنگەن. سوندىقتان دا ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلىنان باستاپ ەل دامۋىنىڭ ۇلى جوسپارلارىن جاساپ، دامۋ داڭعىلىن جەتىلدىرىپ وتىردى. «قازاقستان – 2030»  «قازاقستان –2050» ستراتەگيالىق جوسپارلارى سونىڭ ايعاعى. ەندىگى كەزەكتە ەلباسى رۋحاني الەمدى جاڭعىرتۋ ارقىلى قازاقستاندىقتاردىڭ ناعىز ەلجاندى بەينەسى مەن بولاشاققا دەگەن باتىل قادامىن ورنىقتىرۋدى قولعا الدى.

ەلباسى «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسىندا: «ماقساتقا انىق جەتۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ ىسىمىزدەن سانامىز الدا ءجۇرۋى كەرەك» دەپ اتاپ ءوتتى. ەندەشە رۋحاني جاڭعىرۋ سىندى ۇلى باستامانىڭ باستى جاڭالىعى لاتىن الىپبيىنە كوشۋ ارقىلى سانانى جاڭعىرتۋ. دەمەك قازاق ءتىلىن لاتىن الىپبيىنە كوشىرۋ الداعى مىندەتتەردىڭ بىرەگەيى دەپ ءبىلۋىمىز قاجەت» دەي كەلە باسقارما باسشىسى ءالىپبي اۋىستىرۋ بىزگە جات ەمەستىگىن، جاڭا الىپبيىگە كوشۋ الەم قازاقتارىنىڭ رۋحاني بىرلىگىنىڭ نەگىزى بولاتىنىن دا تىلگە تيەك ەتتى.

مۇنان كەيىن ءسوز العان وبلىس اكىمى باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ باس ينسپەكتورى ساعىنىش نامازشاموۆا، وبلىستىق «جەتىسۋ» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى قاجەت انداس لاتىن الىپبيىنە كوشۋدىڭ ءتيىمدى تۇستارىن ايتىپ، كوپشىلىك قويعان ساۋالدارعا تۇششىمدى جاۋاپ قايرىردى.

وسى كۇنى توپ مۇشەلەرى اۋدان ورتالىعىنداعى ق. ساتبايەۆ اتىنداعى مەكتەپ-گيمنازياسىندا، اۋدانعا قاراستى ويتوعان، قاپال، قىزىلاعاش ەلدى مەكەندەرىندە دە بولدى. جۇرتشىلىقپەن جۇزدەسۋدە اقپاراتتىق ءتۇسىندىرۋ توبىنىڭ  مۇشەلەرى   قازاق ءتىلىنىڭ لاتىن الىپبيىنە كوشۋدەگى ماڭىزى مەن ءرولى تۋرالى، سونىمەن قاتار جاڭا الىپبيگە كوشۋدە جۇزەگە اساتىن پرينسيپتەردى دە تىزبەكتەپ،  جاڭا ءالىپبيدى وزگەرتۋ  ماڭگىلىك ەلدىڭ ماڭگىلىك ءتىلى ءۇشىن  قاجەت ەكەندىگىن ايتى.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار