استانا قالاسىنىڭ پروكۋراتۋراسى 2024 جىلدىڭ قورىتىندىسىن شىعاردى. قالالىق پروكۋراتۋرا باسقارماسىنىڭ پروكۋرورى ساياحات سۇلتانوۆ بوپسالاۋ قىلمىسىمەن كۇرەسۋدىڭ زاماناۋي ادىستەرى تۋرالى كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگكە ايتىپ بەردى،- دەپ حابارلايدى Dalanews.kz ەلوردا اكىمدىگىنىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساپ.
بوپسالاۋ – بىرەۋدى قورقىتۋ ارقىلى، ونىڭ مۇلكىن، اقشاسىن نەمەسە قىزمەت كورسەتۋىن تالاپ ەتۋ. تىركەلگەن قىلمىستار سانى ازايعانىمەن، كوپتەگەن جابىرلەنۋشىلەر پوليسياعا جۇگىنۋگە قورىققاندىقتان، بۇل قىلمىس جاسىرىن كۇيىندە قالىپ وتىر.
سپيكەردىڭ ايتۋىنشا، 2024 جىلى استانادا 52 بوپسالاۋ فاكتىسى تىركەلدى. ونىڭ ىشىندە 34 ءىس سوتقا جىبەرىلدى، 27 ادام سوتتالدى، ال 11ء-ى 3-7 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى.
بوپسالاۋدىڭ باستى سەبەبى – جابىرلەنۋشىلەردىڭ قورقۋى. ولار قورقىتۋ، فيزيكالىق كۇش قولدانۋ نەمەسە جەكە مالىمەتتەردىڭ جاريالانۋىنان قاۋىپتەنىپ، پوليسياعا جۇگىنبەۋى مۇمكىن.
«زاماناۋي بوپسالاۋشىلار ينتەرنەت پەن الەۋمەتتىك جەلىلەردى بەلسەندى پايدالانادى. ەڭ ءقاۋىپتى پلاتفورمالار: Telegram، Instagram، Badoo. بوپسالاۋدىڭ كەڭ تارالعان ادىستەرى: جەكە دەرەكتەر مەن ينتيمدىك فوتو-ۆيدەولار ارقىلى اقىلى قورقىتۋ، جالعان تانىستىق ارقىلى الداۋ، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرى رەتىندە ءوزىن تانىستىرىپ، اقشا تالاپ ەتۋ. بۇل قىلمىستار جابىرلەنۋشىگە كۇشتى پسيحولوگيالىق قىسىم كورسەتىپ، ولاردىڭ پوليسياعا جۇگىنۋىن قيىنداتادى»، - دەيدى پروكۋرور.
تەرگەۋ مالىمەتتەرى بويىنشا، جابىرلەنۋشىلەردىڭ 28%-ى – ايەل ادامدار. 21-39 جاس ارالىعىنداعى، تۇراقتى تابىسى بار، ءبىراق رەسمي جۇمىسى جوق جاستار ەڭ كوپ زارداپ شەگەدى. قىلمىسكەرلەردىڭ 90%-ى – 17-60 جاس ارالىعىنداعى ەر ادامدار، ولاردىڭ كوپشىلىگى جۇمىسسىز جانە بۇرىن سوتتالعاندار.
«قىلمىستاردىڭ توپتاسىپ جاسالۋى ەرەكشە ءقاۋىپ تۋدىرادى – 54% جاعدايدا (52 وقيعانىڭ 28-ىندە) بوپسالاۋشىلار ءوز ارەكەتتەرىن ۇيلەستىرىپ، جابىرلەنۋشىلەرگە كۇشتى پسيحولوگيالىق قىسىم كورسەتكەن. مۇنداي قىلمىستار ءۇشىن قاتاڭ جازالار قاراستىرىلعان: جاي بوپسالاۋ ءۇشىن 4 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ كوزدەلسە، ەگەر قىلمىس كۇش قولدانۋ ارقىلى نەمەسە توپپەن جاسالسا – 7 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسى بەرىلەدى. دەنساۋلىققا اۋىر زيان كەلتىرىلگەن جاعدايدا نەمەسە ءىرى مولشەردە زالال كەلتىرىلسە، جازا 10 جىلعا دەيىن ۇلعايادى، ال قىلمىستىق توپ ارەكەت ەتكەن نەمەسە اسا ءىرى زالال كەلتىرىلگەن جاعدايدا – 15 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ قاراستىرىلعان. سونىمەن قاتار 15،7 ميلليون تەڭگەگە (4000 اەك) دەيىن ايىپپۇل سالۋ جانە مۇلىكتى تاركىلەۋ شارالارى دا قولدانىلۋى مۇمكىن»، - دەيدى ساياحات سۇلتانوۆ.
بوپسالاۋدىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا استانا قالاسىنىڭ پروكۋراتۋراسى بۇرىن سوتتالعان ادامداردى قاتاڭ باقىلاۋدا ۇستايدى، ويتكەنى بوپسالاۋشىلاردىڭ 63%-ى بۇرىن قىلمىس جاساعاندار.
«ازاماتتاردىڭ سيفرلىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ ماڭىزدى. ازاماتتار ينتەرنەتتەگى جەكە جەكە مالىمەتتەرىن قورعاۋدى ءبىلۋى كەرەك.
سونىمەن قاتار، بوپسالاۋ جابىرلەنۋشىلەرىنىڭ قورىقپاي كومەككە جۇگىنۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ ماقساتىندا ءانونيمدى جەدەل جەلىلەر قۇرۋ جانە قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارىن تارتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. ەگەر ءسىز قىلمىسكەرلەرمەن بەتپە-بەت كەلسەڭىز، اقشا بەرمەڭىز، بارلىق دالەلدەردى ساقتاپ، دەرەۋ پوليسياعا نەمەسە پروكۋراتۋراعا حابارلاسىڭىز – ءسىزدىڭ انونيمدىگىڭىز زاڭمەن قورعالادى.
پروكۋراتۋرا بوپسالاۋ قىلمىسىمەن كۇرەستى جالعاستىرىپ، ازاماتتاردى قىلمىستى جاۋاپسىز قالدىرماۋعا شاقىرادى. بارلىق وقيعالار قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قاتاڭ باقىلاۋىندا جانە «زاڭ مەن ءتارتىپ» قاعيداسى اياسىندا قاراستىرىلادى»، - دەدى قالالىق پروكۋراتۋرا باسقارماسىنىڭ پروكۋرورى.
ەگەر ءسىز بوپسالاۋشىلارعا تاپ بولساڭىز، ولاردىڭ تالاپتارىنا بوي الدىرماڭىز جانە اقشا بەرمەڭىز، ويتكەنى بۇل قىسىمدى ودان ءارى كۇشەيتۋى مۇمكىن. بارلىق دالەلدەردى – حات الماسۋلاردى، سكرينشوتتاردى، قوڭىراۋ جازبالارىن – ساقتاپ، دەرەۋ پوليسياعا نەمەسە پروكۋراتۋراعا حابارلاسىڭىز.
استانا پروكۋراتۋراسى بوپسالاۋ قىلمىستارىمەن كۇرەستى كۇشەيتۋدە جانە ازاماتتاردى قۇقىق بۇزۋشىلىقتارعا بەي-جاي قاراماۋعا شاقىرادى. بارلىق ىستەر قاتاڭ باقىلاۋدا.
