باسپا ءسوز كونفەرەنسياسىندا استانا قالاسىنىڭ ءبىلىم باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى سەرىك ادىلبايەۆ بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگى، قۇقىقبۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋ جانە جايلى وقۋ ورتاسىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان شارالار جونىندە مالىمەت بەردى، - دەپ حابارلايدى Dalanews.kz ەلوردا اكىمدىگىنىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساپ.

سپيكەردىڭ ايتۋىنشا، ەلوردادا جالپى سانى 877 ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسى جۇمىس ىستەيدى. ولاردىڭ قاتارىنا مەكتەپتەر، بالاباقشالار جانە كوللەدجدەر كىرەدى. وندا 390 مىڭنان استام بالا ءبىلىم الىپ جاتىر. بارلىق وقۋ ورنى زاماناۋي قاۋىپسىزدىك جۇيەلەرىمەن جابدىقتالعان: اۆتوماتتاندىرىلعان ءورت دابىلى، سيفرلىق بەينەباقىلاۋ جۇيەسى جانە جەدەل باسقارۋ ورتالىعىمەن بىرىكتىرىلگەن دابىل تۇيمەلەرى ورناتىلعان.

«مەكتەپتەر مەن بالاباقشالاردىڭ كىرەبەرىستەرى تۋرنيكەتتەرمەن جابدىقتالىپ، قاۋىپسىزدىكتى 1-ساناتتاعى ليسەنزياسى بار كاسىبي كۇزەت ۇيىمدارى قامتاماسىز ەتۋدە. ءقاۋىپسىز ءبىلىم بەرۋ ورتاسىن قالىپتاستىرۋ – ءبىزدىڭ باستى مىندەتىمىز. مەكتەپتەر مەن بالاباقشالارعا سيفرلىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ باقىلاۋ دەڭگەيىن كۇشەيتىپ، ءتۇرلى توتەنشە جاعدايلاردىڭ الدىن الۋعا مۇمكىندىك بەردى»، – دەدى سەرىك ادىلبايەۆ.

ول پسيحولوگيالىق قولداۋ كورسەتۋ جانە بۋللينگتىڭ الدىن الۋ ماسەلەسىن دە قوزعاپ ءوتتى.

«بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگى تەك فيزيكالىق قورعاۋمەن شەكتەلمەيدى. پسيحولوگيالىق جايلىلىق تا اسا ماڭىزدى. وسى باعىتتا ەلوردادا وقۋشىلاردى جان-جاقتى قولداۋ جۇيەسى بەلسەندى تۇردە دامىپ كەلەدى. ارنايى اشىلعان «پسيحولوگيالىق قولداۋ ورتالىعىندا» بالالار مەن اتا-انالارعا 600-دەن استام كەڭەس بەرىلگەن. سونىمەن قاتار، قوسىمشا 200 پەداگوگ-پسيحولوگتىڭ شتاتتىق بىرلىگى ءبولىنىپ، «تاۋەكەل توبىنداعى» جاسوسپىرىمدەرمەن جەكە جوسپار بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. قازىرگى تاڭدا يۋۆەنالدى پوليسيانىڭ ەسەبىندە 193 ءجاسوسپىرىم، ال مەكتەپىشىلىك باقىلاۋدا 785 وقۋشى تىركەلگەن.

بۋللينگتىڭ الدىن الۋ – جۇمىستىڭ ماڭىزدى باعىتىنىڭ ءبىرى. 2024 جىلى 107 مىڭ وقۋشىعا بۋللينگتى انىقتاۋعا باعىتتالعان ارنايى تەستىلەۋ وتكىزىلدى. 2025 جىلدان باستاپ بۇل تەست قالا مەكتەپتەرىندە مىندەتتى تۇردە ەنگىزىلەدى. سونىمەن قاتار بەس مەكتەپتە انتيبۋللينگتىك باعدارلاما ىسكە قوسىلدى. باعدارلاما اياسىندا مۇعالىمدەرگە ارنالعان ترەنينگتەر، تاقىرىپتىق كەزەكشىلىكتەر مەن وقۋشىلارمەن جەكە جۇمىس ۇيىمداستىرىلعان»، - دەيدى باسقارما باسشىسىنىڭ ورىنباسارى.

سەرىك ادىلبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، 2024 جىلدىڭ باسىنان باستاپ ەلوردادا 2018 پروفيلاكتيكالىق كەڭەس وتىرىسى وتكىزىلدى. بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 89،6%-عا ارتىق. مۇنداي ءوسىم قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى تاراپىنان جۇرگىزىلىپ وتىرعان بەلسەندى الدىن الۋ جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسى بولىپ وتىر.

قالالىق پروكۋراتۋرامەن بىرلەسىپ، قيىن جاعدايداعى وتباسىلاردىڭ تۇرمىس جاعدايىن تەكسەرۋ ماقساتىندا رەيدتەر ۇيىمداستىرىلدى. ونىڭ اياسىندا 3673 وتباسىعا تەكسەرۋ جۇرگىزىلىپ، 42 وتباسىعا ناقتى كومەك كورسەتىلدى.

سونىمەن قاتار بالالارعا قاتىستى وقىس وقيعالارعا جەدەل ارەكەت ەتۋ ءۇشىن كۇندەلىكتى مونيتورينگ جۇيەسى ەنگىزىلدى. مەكتەپ وقۋشىلارى مەن ولاردىڭ اتا-انالارىنا ارنالعان «ءقاۋىپسىز بالالىق شاق: قامقورلى اتا-انا بولۋ» اتتى سەمينارلار ۇيىمداستىرىلۋدا. وقۋ ورىندارىندا «Balaqorgau» QR-كودى بار اقپاراتتىق تاقتايشالار ورناتىلىپ، بالالار ءوز ماسەلەلەرى تۋرالى انونيم تۇردە حابارلاي الاتىن مۇمكىندىك جاسالعان.

جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى قۇقىقبۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا ءتۇرلى ۇيىرمەلەر مەن سپورتتىق سەكسيالار بەلسەندى دامىپ كەلەدى. بۇگىندە ەلوردالىق مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ 81،5%-ى، ياعني 213 556 بالا ءتۇرلى ۇيىرمەلەر مەن سپورتتىق سەكسيالارعا قاتىسۋدا. مەكتەپ جانىنداعى 135 قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمىنىڭ فيليالدارى جۇمىس ىستەيدى. سونداي-اق بەس ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسىندە جاسوسپىرىمدەردى الەۋمەتتىك بەلسەندىلىككە تارتۋعا باعىتتالعان «دوسبولLIKE» باعدارلاماسى ىسكە قوسىلدى.

سونىمەن قاتار بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتىستى بەينەروليكتەر اپتا سايىن YouTube پلاتفورماسىندا جاريالانىپ كەلەدى. جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى مەن ستۋدەنتتەر ءۇشىن قۇقىقتىق ساۋاتتىلىقتى ارتتىرۋعا ارنالعان دارىستەر وتكىزىلۋدە.

«2025 جىلى قۇقىقبۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋ بويىنشا جاڭا باعدارلاما ىسكە قوسىلادى. باعدارلاما اياسىندا 36 ءىس-شارا جوسپارلانعان. بۋللينگكە قاتىستى تەستىلەۋ بارلىق مەكتەپتەردە مىندەتتى تۇردە وتكىزىلەدى. انتيبۋللينگتىك باعدارلاما تاعى 10 مەكتەپتە ەنگىزىلمەك، ال «دوسبولLIKE» جوباسى باسقا وقۋ ورىندارىندا دا ىسكە اسىرىلادى.

قابىلدانعان شارالار وڭ ناتيجەسىن بەرۋدە: جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى قۇقىقبۇزۋشىلىق دەڭگەيى تومەندەپ، ولاردىڭ وقۋ ۇدەرىسىنە جانە بوس ۋاقىتتى ءتيىمدى وتكىزۋگە قاتىسۋى ارتا ءتۇستى. الداعى ۋاقىتتا بۇل باعىتتاعى جۇمىستار پروفيلاكتيكالىق باعدارلامالاردى ودان ءارى جەتىلدىرۋ مەن وسكەلەڭ ۇرپاق ءۇشىن ءقاۋىپسىز ءارى جايلى ورتا قالىپتاستىرۋعا نەگىزدەلەتىن بولادى»، - دەپ قورىتىندىلادى ۆەدومستۆو وكىلى.