– تاۋەلسىزدىك مونۋمەنتى ەل تاريحىنداعى كوپتەگەن داۋىرلىك وقيعالار مەن ونىڭ قالىپتاسۋ كەزەڭدەرىن بەينەلەيدى، مەملەكەتىمىزدىڭ ءبىرتۇتاستىعى مەن بەرىكتىگىنىڭ بەلگىسى، – دەدى ا. مامين تاۋەلسىزدىك مونۋمەنتىنىڭ اشىلۋىندا سويلەگەن سوزىندە.
مونۋمەنتتىڭ بيىكتىگى – 15،7 م، ديامەترى – 10،9 م. توبەسىندە قازاق حاندىعىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلار – كەرەي مەن جانىبەكتىڭ مۇسىندەرى، تومەنگى بولىگىندە قازاقستاننىڭ دامۋ تاريحى بەينەلەنگەن بارەلەف ورناتىلعان.
مونۋمەنتتىڭ ورتالىق بولىگىندە ءۇش جوعارعى ءبيدىڭ – تولە بي، قازىبەك بي جانە ايتەكە بي مۇسىندەرى ورنالاسقان، سونداي-اق ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ «تاۋەلسىزدىكتىڭ تۋىن قولدا بەرىك ۇستاۋ – قازاقستاندى ءوز وتانىم دەپ سانايتىن ءار ادامنىڭ ەڭ باستى بورىشى، ەڭ بيىك ماقساتى» دەگەن دايەكسوزى ءۇش تىلدە جازىلعان.
سونداي-اق تاۋەلسىزدىك مونۋمەنتىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى دانيال احمەتوۆ، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، شاكارىم اتىنداعى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتتىڭ پروفەسسورى اراپ ەسپەنبەتوۆ، جازۋشى الىبەك قاڭتاربايەۆ جانە جەڭىل اتلەتيكادان وليمپيادا چەمپيونى ولگا رىپاكوۆا، ءوڭىر جۇرتشىلىعى قاتىستى.
ا. مامين قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىنا ارنالعان سالتاناتتى شارادا سويلەگەن سوزىندە شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ جوعارى ونەركاسىپتىك جانە اگرارلىق الەۋەتى بار ەكەنىن، ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنا ەلەۋلى ۇلەس قوسىپ وتىرعانىن اتاپ ءوتتى.
1991 جىلدان باستاپ جالپى وڭىرلىك ءونىم 25 ەسە ءوستى. وبلىستا ەلدىڭ بۇكىل ونەركاسىپتىك ءوندىرىسى ءونىمىنىڭ 10%-عا جۋىعى، ق ر بارلىق وڭدەلگەن ءونىمىنىڭ 11%-دان استامى وندىرىلەدى.
ءوڭىر – قر-دا جەتەكشى ورىن الاتىن قۋاتتى يندۋستريالىق ورتالىق. يندۋستريالاندىرۋ باعدارلاماسى وبلىستا بۇعان دەيىن شىعارىلماعان، قوسىلعان قۇنى جوعارى ونداعان جاڭا ءونىم ءتۇرىن ءوندىرۋدى ۇيىمداستىرۋعا جول اشتى.
ءوڭىر ەكونوميكاسىنىڭ ماڭىزدى سەكتورى – اگروونەركاسىپتىك كەشەن، ول ەلىمىزدىڭ ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە ىقپال ەتەدى.
كولىك جانە ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىم بەلسەندى تۇردە جاڭعىرتىلىپ جاتىر، بالاباقشالار، مەكتەپتەر، مەديسينا جانە سپورت وبەكتىلەرى سالىنۋدا. تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا 8 ملن شارشى مەتردەن استام تۇرعىن ءۇي سالىندى.
وبلىستىڭ الەۋەتىن دامىتۋ اياسىندا 2025 جىلعا دەيىن مەتاللۋرگيا، حيميا ونەركاسىبى، اوك، ەنەرگەتيكا، جەك، قۇرىلىس سياقتى پەرسپەكتيۆالى سالالاردا جالپى سوماسى 4،5 ترلن تەڭگە بولاتىن 200-گە جۋىق ماڭىزدى ينۆەستيسيالىق جوبانى ىسكە اسىرۋ جوسپاردا بار.
سونىمەن قاتار سالتاناتتى جيىندا شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى دانيال احمەتوۆ ءسوز سويلەدى.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ جارلىعىنا سايكەس، ق ر پرەمەر-مينيسترى ا. مامين تاۋەلسىزدىك كۇنىنە وراي شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى جانە ونەركاسىپ كاسىپورىندارىنىڭ باسشىلارى مەن جۇمىسشىلارىنا، ءبىلىم، دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە سپورت سالالارىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە مەملەكەتتىك ناگرادالاردى تابىستادى.
II دارەجەلى «دوستىق» وردەنىمەن شىعىس قازاقستان وبلىسى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ قوعامدىق كەلىسىم كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى گەنناديي پۋسسەپ ماراپاتتالدى.
«قۇرمەت» وردەنىمەن «قازمىرىش» ج ش س كوممەرسيا جونىندەگى اتقارۋشى ديرەكتورى يگور رادوۆيچ، «ءۇلبى مەتاللۋرگيا زاۋىتى» اق باسقارما ءتوراعاسى سەرگەي بەجەسكيي، «وسكەمەن تيتان-ماگنيي كومبيناتى» اق پرەزيدەنتى اسەم مامۋتوۆا، ورالحان بوكەي اتىنداعى №44 ليسەيدىڭ ءمۇعالىمى باعجامال سادىقوۆا ماراپاتتالدى.
III دارەجەلى «ەڭبەك داڭقى» وردەنىمەن «تورە-توعام» ج ش س تراكتورشىسى ءومىرتاي ءاسىپوۆ جانە «قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق بانكىنىڭ قازاقستان تەڭگە سارايى» رمك باعالى مەتالداردان جاسالعان بۇيىمدار ۋچاسكەسىنىڭ گالۆانيگى ليۋدميلا گرەچۋحينا ماراپاتتالدى.
«ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىمەن شىعىس قازاقستان وبلىستىق بۇقارالىق سپورت تۇرلەرى بويىنشا جوعارى سپورت شەبەرلىگى مەكتەبىنىڭ جاتتىقتىرۋشى-وقىتۋشىسى ايدار قايىربايەۆ ماراپاتتالدى.
«شاپاعات» مەدالىمەن شەمونايحا اۋداندىق اۋرۋحاناسىنىڭ باس مەدبيكەسى ۆەرا شەپلياكوۆا، ق ر قۇرمەت گراموتاسىمەن «الگۇل» شارۋا قوجالىعىنىڭ باسشىسى الىبەك باحتياروۆ ماراپاتتالدى.