ارپاوزەن پەتروگليفتەرىن قورعاۋعا الۋ، تۋريزم كلاستەرىن دامىتۋ بويىنشا ماماندارمەن پىكىر الماستى.
– قاراتاۋدىڭ قاتپارى تاريح پەن شەجىرەگە تولى. ونىڭ ىشىندە ارپاوزەن پەتروگليفتەرىنىڭ ورنى ايرىقشا. ءبىراق وسى تاڭعاجايىپ تاريحي مۇرا تۋرالى كوپشىلىك جاقسى بىلەدى دەي المايمىز. مىڭجىلدىقتارعا جەتەلەيتىن اسپان استىنداعى تاريحي جادىگەردى ساقتاپ قالۋىمىز كەرەك. وسى باعىتتا تاريحشىلار مەن زەرتتەۋشىلەردىڭ پىكىرلەرى نازارعا الىنادى، – دەدى دارحان ساتىبالدى.
زەرتتەۋشىلەردىڭ ايتۋىنشا، سوزاقتاعى كەلىنشەكتاۋ جوتاسىنىڭ ماڭىندا ورنالاسقان پەتروگليفتەر 4-5 مىڭ جىلدى قامتىعان. قولا داۋىرىنەن ساقتالعان قۇندى ەسكەرتكىشتەردە ادامداردىڭ سۋرەتى، جان-جانۋارلاردىڭ بەينەسى، سول زاماننان سىر شەرتەتىن كورىنىستەر سۋرەتتەلگەن. وگىز جانە تۇيە جەككەن شارۋاشىلىق اربالارى، جاۋىنگەرلىك اربالارى، كۇن جانە وزگە دە ۇعىمدار تاڭبالانعان.
ق ر ۇعا اكادەميگى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى باۋىرجان بايتانايەۆتىڭ ايتۋىنشا، ارپاوزەن پەتروگليفتەرىن قورعاۋ، ناسيحاتتاۋدىڭ ماڭىزى زور.
– مۇندا ءبىزدىڭ تاريحىمىز جاتىر. ارپاوزەن پەتروگليفتەرى سياقتى جاقسى ساقتالعان جانە اۋقىمدى مۇرالار الەمدە سيرەك كەزدەسەدى. تۇركىستان وڭىرىندە وسىنداي تاڭبالى تاستاردىڭ كوپ ەكەنىنە قۋانۋىمىز كەرەك. اسىرەسە، قاراتاۋدىڭ جوتالارى تاريحقا باي. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز – وسى تاريحي مۇرانى ساقتاۋ جانە قورعاۋ اۋماعىن انىقتاۋ.
ەگەر تاڭبالى تاستاردى يۋنەسكو-نىڭ مادەني-تاريحي مۇرالار تىزىمىنە ەنگىزە الساق، بۇل اۋماققا شەتەلدەن تۋريستەر كەلەدى. تۋريزم كلاستەرى داميدى، جۇمىس ورىندارى اشىلادى. ارپاوزەن پەتروگليفتەرىنىڭ الەۋەتى وتە جوعارى. بۇل اۋماقتى قورعاۋ، ءتىپتى كۇزەت ۇيىمداستىرعان ءجون. تاڭبالى تاستاردى ءبۇلدىرىپ، ۇستىنەن سۋرەت سالىپ كەتەتىندەردەن ساقتاۋ – ۋاقىت تالابى، – دەيدى اكادەميك.
الداعى ۋاقىتتا ارپاوزەن پەتروگليفتەرىن ارنايى قورعاۋعا الۋ جۇمىستارى جوسپارلانىپ وتىر. بۇل باستاما تۇركىستان وبلىسىندا مادەنيەتتى دامىتۋ تۇجىرىمداماسىنا ەنگىزىلگەن. تاڭبالى تاستاردى قورعاۋ جۇمىستارى 2 كەزەڭنەن تۇرادى. پەتروگليفتەر تۇگەل سۋرەتكە ءتۇسىرىلىپ، ءتولقۇجاتى جاسالادى. وعان عالىمدار توبى تارتىلادى. بۇل جۇمىس بيىل جانە كەلەسى جىلى ىسكە اسادى دەگەن جوسپار بار. ەكىنشىدەن، ارپاوزەن پەتروگليفتەرىن يۋنەسكو-نىڭ تاريحي جانە مادەني مۇرالار تىزىمىنە ەنگىزۋ قولعا الىنادى. وسى ماقساتتا ەلىمىزدىڭ عالىمدارى ءتيىستى ۇسىنىستار ازىرلەەيدى دەپ كۇتىلىپ وتىر.
